این سومین سفر یک مقام رسمی آمریکا به چین در یک ماه اخیر است که در تلاش برای کاهش بن بست ها و بازگشایی کانال های ارتباطی بین دو کشور انجام می شود.
روابط دو کشور پس از سفر سال گذشته، «نانسی پلوسی» رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان و اقدامات دولت «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا در زمینه فروش گسترده تسلیحات و حمایت نظامی از تایوان و نیز اقدامات واشنگتن در زمینه اعمال محدودیت ها و تحریم های هرچه بیشتر علیه شرکت ها و موسسات چینی روندی نزولی را طی کرده و تنش های بی سابقه ای بین واشنگتن و پکن رخ داده است.
اگرچه در ظاهر ماموریت اصلی جان کری در سفر به چین پرداختن به مسائل اقلیمی است، اما او ماموریت مهم دیگری هم دارد تا به عنوان یک وزیر خارجه پیشین و یک دیپلمات باتجربه، به کاهش اختلافات در روابط چین و آمریکا کمک کند.
ضمن اینکه واشنگتن در جریان سفرهای اخیر مقامات آمریکایی به پکن، هشدارها و تلاش های جدی برای جلوگیری از نزدیکی بیشتر روابط چین و روسیه صورت داده است.
نگرانی آمریکا از توسعه روابط چین و روسیه
ایالات متحده بشدت نگران توسعه روابط چین و روسیه و نزدیکی هر چه بیشتر پکن به مسکو است. چین یکی از متحدان نزدیک روسیه محسوب می‌شود. پکن جنگ تهاجمی روسیه علیه اوکراین را محکوم نکرده اما هم‌زمان موضعی میانجیگرانه را پیش برده است.
آمریکا مدعی نگرانی از ارسال احتمالی تسلیحات چین به روسیه است. آن هم در شرایطی که جنگ اوکراین به مراحل حساس خود رسیده و هر گونه اقدامات احتمالی چین در زمینه کمک های نظامی به روسیه می تواند موازنه جنگی را به نفع مسکو تغییر دهد.
واشنگتن نگرانی روزافزونی از نزدیکی هر چه بیشتر روسیه و چین به عنوان دو قدرت اورآسیایی و آسیایی از یک سو و تاثیرات منفی آن بر قدرت و نفوذ بین المللی ایالات متحده از سوی دیگر دارد.
روسیه و چین به عنوان دو قدرت بین المللی مهم در سال های اخیر گام های مهمی برای گسترش همکاری ها و نیز اتخاذ مواضع واحد علیه سیاست ها و اقدامات یک جانبه گرایانه آمریکا برداشته و خواهان اتخاذ رویکرد چند جانبه گرایی به عنوان مبنای نظم بین المللی جدید هستند.
مسکو و پکن معتقد هستند که تحولات بین المللی و واقعیات نظام جهانی موید گذار به سوی نظام چند قطبی است، در حالی که آمریکا هم چنان با پافشاری بر حفظ نظام تک قطبی و تلاش برای ایفای نقش پلیس جهانی به دنبال اهداف و خواسته های خود از طریق یکجانبه گرایی است.
گواه این امر دیدار «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه و«شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین در فوریه 2022 و صدور بیانیه ای بی سابقه در زمینه تشریح مواضع مشترک مسکو و پکن است.
در این بیانیه مشترک ضمن اشاره به این که دوستی میان این دو کشور «هیچ مرزی ندارد.»، تاکید شده که جهان هم اکنون شاهد تغییرات گسترده ای است و بشریت نیز وارد دوره جدیدی از توسعه سریع و تغییرات گسترده می شود که فرآیندها و پدیده هایی همانند چندقطبی شدن، جهانی شدن اقتصاد، ساخت جامعه اطلاعاتی، تنوع فرهنگی و تغییر سیستم حکمرانی جهانی و نظم جهانی را در بر می گیرد.
همچنین ولادیمیر پوتین در دیدار با شی جین پینگ همتای چینی خود در مسکو در مارس 2023، با ستایش از چین به دلیل جهش فوق العاده‌اش در زمینه توسعه در سال‌های اخیر گفت: "مسکو وظایف و اهداف مشترک زیادی با پکن دارد."
مقامات ارشد روسیه و چین ضمن تاکید بر این امر، خواهان توسعه هر چه بیشتر روابط دو جانبه و نیز افزایش همکاری ها بین قدرتهای نوظهور جهانی هستند که البته یکی از نمادهای آن گروه بریکس متشکل از روسیه، چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی است.
روسیه وچین اکنون در زمینه های مختلف اقتصادی، تجاری، نظامی و امنیتی، تسلیحاتی، سیاسی و دیپلماتیک روابط گسترده ای برقرار کرده و در عین حال مشارکت دو کشور در سازمان های و نهادهای منطقه ای و بین المللی مانند سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس نشان دهنده رویکردهای یکسان درباره لزوم تقویت همکاری های منطقه ای و جهانی به منظورحل و فصل مسائل و نیز مقابله با سلطه گری غرب واقدامات تهاجمی آمریکا درعرصه های مختلف است.
«ماتیو کرونیگ» عضو اندیشکده شورای آتلانتیک می گوید: "مسکو و پکن در زمینه مسائل استراتژیک به طور فزاینده ای در حال تطبیق دادن مواضع خود هستند."
به طور کلی همکاری و مشارکت رو به افزایش چین و روسیه همواره با واکنش منفی آمریکا مواجه شده است. ایالات متحده که از افزایش مدام قدرت و نفوذ منطقه ای و بین المللی این دوقدرت بین المللی نگران است تمام تلاش خود را برای ارائه چهره ای تهدید آفرین از آنها صورت داده که می توان آن را به طور خلاصه چین هراسی و روسیه هراسی نامید.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
117
