قرار است وزیر دفاع چین با مقامات عالی ایران دیدار و در خصوص آخرین تحولات بین المللی و منطقه ای و راه های ارتقای سطح تعاملات نیروهای مسلح، روابط دو جانبه و موضوعات مورد علاقه دو کشور گفت‌وگو کند.
سفر وزیر دفاع چین به ایران درراستای گام هایی است که دو کشور در سال های اخیر برای توسعه روابط دوجانبه به ویژه در زمینه نظامی و امنیتی برداشته اند. پیش از این تهران و پکن اقدامات چند جانبه ای مانند برگزاری رزمایش های دریایی مشترک صورت داده و در عین حال سابقه روابط نظامی و تسلیحاتی دو کشور به چندین دهه قبل از دوره جنگ تحمیلی باز می گردد.
گستره روابط نظامی ایران و چین پس از توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در سال 2015 (1394) به سطح قابل توجهی ارتقا پیدا کرد به گونه‌ای که کمتر از سه ماه پس توافق برجام، در جریان سفر وزیر دفاع وقت چین با ایران، دو کشور پیش‌نویس یک تفاهمنامه همکاری نظامی را امضاء کردند.
سرلشکر «سیدحسن فیروزآبادی» رئیس وقت ستاد کل نیروهای مسلح در مورد این تفاهمنامه گفت: "در این مذاکرات تهیه تفاهم نامه راهبردی دفاعی میان دو کشور مطرح و جزئیات آن شامل همه مسائل دفاعی، آموزشی، فنی، اطلاعاتی، سایبری و تروریسم مورد بحث قرار گرفت."
اساسا مناسبات دفاعی و نظامی همواره تابعی از سیاست‌های راهبردی کشورها محسوب می شود وایران و چین نیز در راستای منافع و اشتراکات دو جانبه و نیز رویکرد ها و دیدگاه‌های مشترک در باره مسائل منطقه ای و فرا منطقه ای زمینه‌ها و دلایل متعددی برای ارتقای روابط در این عرصه دارند.
بیانیه مشترک «مشارکت جامع راهبردی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین» که پس از سفر شی جین پینگ رئیس جمهور چین به تهران در ژانویه 2016 (بهمن 1394) بین دو کشور به امضا رسید در قالب 20 ماده، نقشه راه گسترش و تعمیق همکاری‌های مشترک تهران - پکن را در حوزه‌های سیاسی، همکاری اجرایی، انسانی و فرهنگی، قضایی، امنیتی - دفاعی و منطقه‌ای و بین‌المللی مشخص کرده است.
در بند اول این بیانیه آمده است: "طرفین معتقدند در شرایطی که روند چندقطبی شدن نظام بین‌الملل و جهانی شدن اقتصاد گسترش عمیقی یافته، مناسبات دو کشور ایران و چین از اهمیت استراتژیک برخوردار گردیده و یکدیگر را شریک راهبردی مهم خود دانسته و توسعه روابط فی مابین را در اولویت سیاست خارجی خود قرار می دهند."
روابط نظامی ایران و چین گذشته از منافع استراتژیک برای هردو طرف به‌خصوص از این جهت برای چین حائز اهمیت است که با توجه به پایان یافتن تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر 2020 تهران اکنون می تواند همکاری گسترده نظامی و تسلیحاتی با دیگر کشورها از جمله چین داشته باشد.
مسلما استفاده از تجارب چین در عرصه نظامی و انتقال تجارب متقابل بین دو کشور و نیز اقدامات مشترک در عرصه نظامی به ویژه برگزاری رزمایش های مشترک و اقدامات آموزشی می تواند به گسترش بیش ازپیش روابط ایران و چین بیانجامد.
نکته قابل توجه اینکه جمهوری اسلامی ایران تا پیش از روی کار آمدن شی جین‌پینگ و توافق هسته‌ای برجام، جایگاه 56 را در رده‌بندی دیپلماسی دفاعی چین داشت و پس از برجام، به رتبه 23 رسید.
به همین ترتیب، از سفر سردار «حسین دهقان» در مقام وزیر دفاع ایران به چین دراردیبهشت 1393 تا تشکیل نخستین کمیسیون نظامی دو کشور درآذر ماه 1396 و سفر سردار سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح درسال 1398 به پکن، می‌توان به این جمع‌بندی رسید که دربالاترین سطح، اراده دو کشور برای ارتقاء مناسبات نظامی، جدی است.
این سفر باعث تقویت دیپلماسی دفاعی، مناسبات زیربنایی، گسترش همکاری ها در عرصه های مختلف و پیشبرد مناسبات راهبردی جامع مشارکتی پایدار در درازمدت شده است.
«مسعود رضایی» کارشناس سیاسی می گوید: "باید توجه داشت که منطق دیپلماسی دفاعی چین در قبال جمهوری اسلامی ایران، قبل از هر چیز در تصویر بزرگتر غرب آسیا و به‌طور اجتناب‌ناپذیر در رقابت با ایالات متحده آمریکا تعریف شده است."
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
117
