وزیر امور خارجه آمریکا پیش از این برای شرکت درنشست وزرای امورخارجه کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی- ناتو، به بروکسل رفته بود و از آنجا راهی غرب آسیا شد. اولین مقصد پمپئو نیز ریاض بود تا سفر سال گذشته دونالد ترامپ، رییس جمهوری امریکا را تداعی کند که نخستین مقصد سفرهای وی انتخاب شده بود. این دو سفر نشان می‌دهد که عربستان در سیاست خارجی دولت ترامپ، به ویژه در سیاست خاورمیانه‌ای او جایگاه مهمی دارد.
با این حال، رویکرد ترامپ به عربستان در یک سال گذشته حکایت از آن دارد که این کشور صرفا به دلیل منابع عظیم مالی سعودی‌ها برای رییس جمهوری تاجرپیشه امریکا اهمیت یافته است. رسانه‌ها خبر داده‌اند که ترامپ پس از آن حاضر به انتخاب ریاض به عنوان نخستین مقصد در سفرهای خارجی خود شد که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی قول داد قراردادهای کلانی را در این سفر به امریکایی‌ها واگذار کند. در این سفر 450 میلیارد دلار قرارداد از جمله 110 میلیارد دلار قرارداد تسلیحاتی امضا شد و ترامپ نیز به نشانه خوشحالی ازعقد چنین قراردادهایی، با شاهزادگان سعودی رقص شمشیر انجام داد. با این حال، رییس جمهوری امریکا در بازگشت به واشنگتن، دستاوردهای این سفر را در سه کلمه "شغل، شغل، شغل" خلاصه کرد.
تقریبا یک سال بعد از سفر پرسروصدای ترامپ به ریاض، مایک پمپئو درمقام وزیرامور خارجه جدید امریکا به این شهر سفر کرده است تا سعودی‌ها را به پرداخت هزینه‌های نظامی امریکا در غرب آسیا ترغیب کند. ترامپ چند روز پیش در دیدار با امانوئل ماکرون، رییس جمهوری فرانسه به صراحت گفت که کشورهای ثروتمند منطقه غرب آسیا باید هزینه اقدامات نظامی امریکا را از جمله در سوریه پرداخت کنند. وی همچنین دراظهار نظری تحقیرآمیز و تهدید آمیز گفت در این منطقه دولت‌هایی هستند که بدون کمک امریکایی‌ها حتی یک هفته هم قادر حکومت نیستند. رسانه‌ها، دولت‌های عربستان، امارات، بحرین یا حتی قطر را مخاطب سخنان ترامپ توصیف کردند که ثروتمندترین دولت‌های عربی نیز به شمار می‌آیند.
عاتق جارالله، کارشناس مسائل سیاسی جهان عرب می‌گوید: عربستان ممکن است برای مهار نفوذ ایران در منطقه به عناوین مختلفی مبالغی را هزینه کند اما این تهدیدهای آمریکا پایان نخواهد یافت و دولت واشنگتن دوباره از کارت ایران استفاده خواهد کرد.
چند روزبعد از این سخنان که به نوعی راهبرد امریکا در قبال تحولات غرب آسیا را مشخص می‌کند، پمپئو با پادشاه، ولیعهد و وزیر امور خارجه عربستان دیدار می‌کند. به نظر می‌رسد در این دیدارها، آمریکایی‌ها تلاش کنند صورت حساب سیاست‌های تهاجمی‌تر خود علیه ایران و سوریه را به سعودی‌ها تحویل دهند و چک آن را دریافت کنند؛ ضمن این که هماهنگی با سعودی‌ها برای پذیرش انتقال رسمی سفارت امریکا به شهراشغالی قدس طی روزهای آینده از دیگر اهداف سفر پمپئو به ریاض به شمار می‌آید.
به همین دلیل نیز وزیر جدید امور خارجه امریکا با الگو برداری از سفر سال گذشته رییس خود، قرار است عربستان را به طور مستقیم به سمت فلسطین اشغالی ترک کند؛ اقدامی که از اتحاد ریاض- تل آویو حکایت دارد. 120
نویسنده: امیرعلی ابولفتح
بیشتر بخوانید:
مخالفت سنای امریکا با قطع حمایت از عربستان در جنگ یمن/تحلیل
گزارش: هدف ولیعهد عربستان از سفر به امریکا چیست؟
همنوایی عربستان با امریکا و اسراییل در ناامن‌سازی منطقه/ تحلیل
