گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه با نام اختصاری گروه دی۸ (D ۸)، گروهی اقتصادی متشکل از هشت کشور اسلامی در حال توسعه شامل ایران، ترکیه، پاکستان، بنگلادش، اندونزی، مالزی، مصر و نیجریه است.
طبق گزارش گمرک ایران در ۸ ماه گذشته حدود ۱۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۶ میلیارد و ۳۱۷ میلیون دلار به کشورهای عضو گروه دی ۸ صادر شده است.
ترکیه با واردات حدود ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار تن کالا به ارزش بیش از ۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار، مقصد اصلی کالاهای ایران در میان کشورهای دی هشت بوده است و پاکستان و اندونزی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
این آمار نشان می دهد که مراودات تجاری میان ایران و کشورهای دی۸ در مقایسه با سال گذشته دوباره در مدار صعود قرار گرفته است.
صادرات جمهوری اسلامی ایران به کشورهای گروه دی ۸ در سال 2023 تقریبا ۱۵.۰۹۱ میلیون تن به ارزش ۷.۳ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال 2022، از نظر وزنی و ارزشی به ترتیب ۳۰ و ۲۹ درصد کاهش یافته بود .
از نظر واردات نیز جمهوری اسلامی ایران در سال گذشته ، ۶.۱۵۲ میلیون تن کالا به ارزش ۸.۹ میلیارد دلار از کشورهای عضو دی ۸ خریداری کرده که در اینجا هم کشورهای ترکیه و پاکستان با ۷.۵ میلیارد دلار و ۶۷۴ میلیون دلار مقام‌های اول و دوم و مالزی رتبه سوم را به خود اختصاص داده اند.
با این حال ظرفیت ها و فرصت های زیادی برای افزایش و گسترش مراودات تجاری در میان اعضای گروه دی ۸ وجود دارد و دستیابی به هدف گذاری 500 میلیارد دلاری تا سال 2030 می تواند این شکاف را تا حدودی تعدیل کند.
یک پلتفرم برای تسویه و پرداخت در میان کشورهای عضو دی 8 (CEFC) طراحی شده است که عملکرد آن با استفاده از ارز ملی کشورهای عضو بوده و به دلیل عدم استفاده از دلار و یورو، تحریم‌ها بر آن بی‌اثر خواهد بود.
در حال حاضر مراودات تجاری در درون گروه دی 8 کمتر از 150 میلیارد دلار است و این بدین معنی است که طی 6 سال آینده این رقم باید دستکم تا سه برابر افزایش یابد.
مجموع جمعیت این هشت کشور دی 8 حدود ۱.۲ میلیارد نفر یا ۶۰ درصد کل جمعیت مسلمانان و همچنین نزدیک به ۱۳ درصد کل جمعیت جهان است.
هشت کشور اسلامی در حال توسعه مساحتی به وسعت ۷.۶ میلیون کیلومتر مربع یا ۵ درصد از کل مساحت جهان را در اختیار دارند.
اندازه اقتصاد کشورهای عضو این گروه ۴۲۴۸.۴ میلیارد دلار است.
میانگین درآمد سرانه بر اساس قیمت‌های جاری و همچنین شاخص برابری قدرت خرید به ترتیب، ۳۹۷۶و ۱۳٫۸۴۹ دلار بوده که این دو شاخص برای ایران برابر با ۴۲۵۱ و ۱۹٫۵۴۸ دلار است.
به اعتقاد کارشناسان برای توسعه تجارت میان اعضا، کشورها می‌توانند در میان‌مدت، با ایجاد منافع تجاری متقابل، رابطه تجاری معناداری را شکل دهند.
برای این منظور لازم است کشورهای عضو بر نقشه راه مبتنی بر ایجاد تقسیم کار اقتصادی بین اعضا و همچنین تدوین قراردادهای کاهش تعرفه و تنش‌زدایی در حوزه سیاست خارجی تمرکز کنند.
دراین میان ایران در کنار انگیزه قوی از ظرفیت های زیادی برخورداراست که می تواند در پرکردن این خلاء نقش موثری ایفا کند.
نشست اخیر گروه D۸ که در قاهره برگزار شد، نقطه عطفی در تعاملات ایران با کشورهای در حال توسعه بود.
این نشست، که با حضور رئیس‌جمهور ایران و دیگر سران کشورهای عضو این گروه برگزار شد، فرصتی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی و دیپلماتیک میان ایران و دیگر کشورهای عضو D۸ فراهم کرد.
ایران، با منابع غنی انرژی، موقعیت راهبردی در قلب آسیای غربی و تجربه‌های بلندمدت در حوزه‌های صنعتی، کشاورزی و فناوری، می‌تواند به یکی از بازیگران کلیدی در این اتحاد تبدیل شود.
همچنین ایران می‌تواند به عنوان یک هاب ترانزیتی برای کشورهای دیگر گروه D۸ عمل کند و از طریق توسعه کریدورهای تجاری مشترک و ایجاد مسیرهای حمل‌ونقل بهتر، به تسهیل تجارت منطقه‌ای کمک کند.
نویسنده: احمد کاظم زاده
