گروههای تکفیری و تروریستی با حمایت های خارجی بر بخش هایی از سوریه مسلط شدند و فجایع انسانی غیر قابل تصوری را به وجود آوردند. طولانی شدن جنگ و ناامنی موجب شد تا مردم این کشور از مسیرهای مختلف راه مهاجرت را در پیش بگیرند تا گرفتار اقدامات خشونت بار گروههای تروریستی نباشند.
فیلم شناگران
هرچند در سال های اخیر دولت سوربه توانست بخش های اشغالی گروههای تروریستی را بازپس بگیرد اما اثرات مداخلات خارجی و جنایات گروههای تکفیری هنوز در این کشور به چشم می خورد. سینماگران اروپایی، نیز با توجه به مهاجرت گسترده سوری ها به کشورهای مختلف اروپایی به سراغ موضوعات و داستان هایی رفتند که بیشتر مواقع واقعیت نیز داشت و از داستان دشواری ها و مشکلات زندگی سوریهای مهاجر آثارسینمایی متفاوتی نیز ساخته شد.
" شناگران " و " بلوط پیر " دو فیلمی هستند که در مورد زندگی مهاجران سوری در اروپا ساخته شده و در این تحلیل سینمایی به آن پرداخته خواهد شد.
فیلم شناگران
"شناگران " روایت واقعی و نه خیالی از زندگی تلخ دو قهرمان
فیلم شناگر ( 1) به کارگردانی سالی الحسینی ( 2) کارگردان عرب تبار بریتانیایی است که سال 2022 به پرده سینمایهای جهان آمد. فیلم شناگران، با تشدید جنگ داخلی در سوریه آغاز می شود جائیکه " یسری و سارا ماردینی " دو خواهر شناگر و ورزشکار سوریه ای به ترتیب با بازی " ناتالی ایسا " ( 3 ) و " منال ایسا " (4) برای ادامه فعالیت های ورزشی و با توصیه پدرخود سوریه را ترک می کنند و برای رفتن به اروپاابتدا به ترکیه می روند.
خواهران ماردینی، درمسیرمهاجرت گرفتار مشکلات متعددی می شوند و برای رسیدن به اروپا مبلغ قابل توجهی به باندهای قاچاق می دهند تا ازمسیردریای مدیترانه به جنوب یونان برسند. مسیردریایی طولانی است و قایق کوچک آنها بیش ازحدظرفیت مسافران غیر قانونی دیگری را حمل می کند. دربخشی از مسیر خواهران شناگر برای کمک به دیگر مسافران از قایق جدا می شوند و درکناران شنا می کنند تا به سواحل جنوب یونان برسند.مشکلات آنها و دیگرمساقران با رسیدن به یونان نیز حل نمی شود و برای رسیدن به کشورآلمان باید با قاچاقچیان هم مسیر شوند تا به مقصد برسند. خواهران ماردینی، با رسیدن به آلمان نیز متوجه می شوند که این کشور سرزمین رویایی انها نیست و مشکلات آنها به شکلی دیگرآغازشده است. آنها باید دریک کمپ بزرگ درکنارهزاران نفردیگر بدون هیچ امکاناتی زندگی کنند.
" یسری " اما برخلاف خواهردیگرش تسلیم شرایط نمی شود و درکنارمربی آلمانی خود که پی به استعداد او برده تمرینات جدی خود را دوباره آغازمی کند. دختر جوان، برای تحقق رویاهایش به سختی تلاش می کند و باوجود همه کمبودها و حتی احتمال اخراج از آلمان تلاش خود را بیشترمی کند. سرانجام یسری و خواهرش به المپیک 2016 ریودوژانیرو می روند و او موفق می شود به عنوان نماینده تیم المپیک به مدال طلا برسد. شناگران یکی از روایت های تلخ از نمایش حضور مهاجران سوری در اروپا است. داستانی، که نشان می دهد جوامع غربی علاقه و انگیزه چندانی برای پذیرش مسلمانان ازجمله سوری ها ندارند.
" بلوط پیر "
" بلوط پیر " داستان خشونت نژادپرست ها و اندوه پایان ناپذیر مهاجران
" کن لوچ " ( 5) کارگردان سرشناس بریتانیایی؛ در جدیدترین فیلم خود " بلوط پیر " ( 6 ) که امسال 2023 اکران شده است داستانی از زندگی یک خانواده سوری در بریتانیا را به تصویر کشیده است. "یارا " دختر سوری با بازی " البا ماری " (7) که همراه با خانواده اش به منطقه ای روستایی درشمال بریتانیا آمده، در همان بدو رود با رفتار خشونت آمیز گروهی از افراد نژاد پرست مواجه می شود.
کن لوچ
" یارا" که عکاس نیز هست شروع به عکس گرفتن می کند اما یکی از افراد نژادپرست با خشونت دوربین او را می گیرد و همینطور می شکند." جو " با بازی " دیو ترنر" ( 8 ) که صاحب کافه " بلوط پیر " در همان محل است سعی می کند به یارا و خانواده اش کمک کند اما او نیز با خشونت افراد نژادپرست مواجه می شود. یارا، و خانواده اش همه روزه با رفتارهای خشونت آمیز مواجه می شوند و حتی دوستان " جو " نیز دوستی او با خانواده یارا را تحمل نمی کنند.بیشتر ساکنان محل زندگی یارا کارگران بیکار شده معدن هستند وعلت اصلی مشکلاتن خود را مهاجران ازجمله سوری ها می دانند. دوستان جو از او می خواهند سالن پشت کافه بلوط پیر را تمیز کند، و دراختیار آنها قرار دهد برای جلسه ای که تکلیف مهاجران سوری درآن مشخص شود.جو این پیشنهاد را نمی پذیرد و سعی می کند با خانواده های سوری ارتباطی انسانی برقرار کند. با کمک یارا و گروهی ازمردم سالن بدون استفاده بلوط پیر آماده می شود اما براثر یک خرابکاری سالن خراب می شود. یکی ازدوستان جو افشا می کند که دوستان قدیمی او که نژادپرست هم هستند عمدا سالن را خراب کرده اند.جو، که به خاطر از دست دادن خانواده اش با بحران روحی مواجه شده در شرایط نامناسبی بسر می برد اما یارا و خانواده اش به او کمک می کنند. یارا موفق می شود تعدادی ازعکس هایی را که از محل زندگی گرفته در یک سالن به نمایش بگذارد و بسیاری از اهالی محل نیز که بریتانیایی هستند برای نمایش عکس ها حاضر می شوند.خبر فوت پدر یارا در سوریه به خانواده او می رسد و این بار اعضای محل با او و خانواده اش همدردی می کنند. یارا نیز، در یک مراسم و نمایش خیابانی با دیگر سوری ها پرچمی بزرگ برای جو و کافه "بلوط پیر " درست می کنند.
" بلوط پیر "
مهاجران قربانی اصلی خشونت گروه های نژاد پرست در اروپا
داستان آثار سینمایی مانند " شناگران" و " بلوط پیر " نشان دهنده حقیقتی تلخ ازبرخوردهای غیرانسانی و تبعیض آمیز با مهاجران مسلمان در جوامع اروپایی است. قهرمانان این داستان ها، مجبورند با سخت ترین شرایط و دشواری های تمام نشدنی در جوامع جدید زندگی کنند. در کنار تبعیض های سازماندهی شده دولت های اروپایی موضوع دیگر خشونت غیرقابل تصور گروهها وافراد نژادپرست علیه این گروه ازمهاجران است که هیچ پناهی نیز ندارند و پلیس و نیروهای امنیتی نیز کمکی به آنها نمی کنند.
قهرمانان داستان های هر دوفیلم در شرایط مختلف با رفتارهای تهدیدآمیز شهروندان عادی و گروههای قاچاق مواجه می شوند بدون اینکه فریاد رسی هم داشته باشند. با افزایش ورود مهاجران مسلمان ازجمله سوری به کشورهای اروپایی خشونت ها و رفتار تحقیرآمیز به شکل سازماندهی شده ای افزایش پیدا کرد و گزارش های نهادهای مستقل و سازمان های حامی پناهجویان دراروپا نشان می داد که این برخوردها در بخش هایی از نهادهای دولتی حمایت می شود تا برای ورود مهاجران محدودیت هایی اعمال شود. احزاب و گروههای نژادپرست نیز همسو با دولت های اروپایی؛ رفتارها و اقدامات مهاجر ستیزانه را بشدت افزایش می دهند.
فیلم شناگران
طرح روایتی انسانی از مهاجران مسلمان و مشکلات فزاینده آنها در جوامع اروپایی
روایت های هر دو فیلم شناگران، و بلوط پیر دارای ساختارداستانی است که به نوعی مشکلات و محدودیت ها علیه زندگی مسلمانان مهاجر در اروپا را به تصویر می کشد. درفیلم شناگر، داستان فیلم از ابتدا و بخش قابل توجهی از زمان آن روند مهاجرت و مشکلات پناهجویان را طرح می کند.قاچاقچیان انسان بدون هیچ نظارتی و به راحتی تجارت و بازاری سیاه را بوجود آورده اند درحالیکه مقامات اروپایی به این موضوع بی توجه هستند. در بلوط پیر نیز، کن لوچ کارگردان این فیلم داستانی همدلانه و انسانی از فرهنگ متعالی و اخلاق مدار را از زندگی خانواده های مسلمان روایت کرده است.
در داستان فیلم، با وجود همه مشکلات و محدودیت ها علیه مسلمانان آنها هستند که رفتاری انسانی دارند و ارزش های متعالی اسلامی را به نمایش می گذارند. داستان هر دو فیلم، آشکارا بیانگر مشکلاتی است که گویا قرار نیست در جوامع اروپایی برای مسلمانان به پایان برسد اما این شرایط هویت و ارزش های انسانی یک خانواده مسلمان را تغییر نمی دهد.
The Swimmers- 1
Sally El Hosaini – 2
Nathalie Issa – 3
Manal Issa -4
Ken Loach- 5
The Old Oak-6
Ebla Mari-7
Dave Turner -8
نویسنده: احسان شاه ابراهیم
112
