نهادگرایی عربی با چالش های جدی مواجه شده است و به نظر می رسد می توان آنرا تجربه ای شکست خورده عنوان کرد.
عربستان و مصر در نیمه دوم قرن 20 تلاش زیادی انجام دادند تا به بهره گیری از پتانسیل نهادگرایی منافع و اهداف خود را تامین کنند.
مصر با ابتکار تشکیل اتحادیه عرب و عربستان سعودی نیز با ابتکار تشکیل شورای همکاری خلیج فارس نهادگرایی در جهان عرب را پیگیری کردند.
اگرچه اتحادیه عرب با تشکیل جلسات همچنان اعلام حضور می کند، اما واقعیت این است که کارکرد چندانی در جهان عرب ندارد و در کاستن از مشکلات کشورهای عربی موفقیتی نداشته است.
شورای همکاری خلیج فارس، اما، حتی جلسات سالانه خود را نیز ندارد و طی 15 ماه گذشته دچار اختلاف های درونی شدیدی شده و همین اختلاف ها نیز از دید امیر قطر این شورا را فلج کرده است.
عربی 21: بحران میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس عمیق تر می شود
با وجود گذشت 15 ماه نه تنها سه کشور عربستان، امارات و بحرین که سه عضو شورای همکاری خلیج فارس هستند، هیچ گامی برای کاستن از تنش با قطر، یکی دیگر از اعضای این شورا، برنداشته اند بلکه همچنان در مسیر افزایش تنش ها گام بر می دارند.
در همین راستا، راهبرد تحریم قطر که توسط سه کشور عربستان، امارات و بحرین به همراه مصر اتخاذ شده، همچنان پیگیری می شود و حتی عربستان سعودی درصدد است با یک کانال دریایی به طور کامل قطر را از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس جدا کند.
در همین راستا، پایگاه عربستانی «سبق» پیش از این در گزارشی نوشت یک هیئت سرمایه گذاری سعودی متشکل از شش شرکت در خصوص ایجاد کانال دریایی در طول مرزها با قطر و با هدف جدا کردن قطر از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس فعالیت می کنند.
به گزارش پایگاه «سبق» این کانال جدید از گذرگاه مرزی «سلوی» میان قطر و عربستان آغاز شده و به «خور العدید» در «رأس ابو قمیص» در خلیج فارس می رسد تا امتداد ساحل شرقی کاملاً متعلق به عربستان سعودی باشد.
شیخ تمیم، امیر قطر نیز در سخنرانی روز گذشته خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد از راهبرد تحریم قطر انتقاد کرده و گفت: محاصره ای که علیه قطر از یک سال پیش آغاز شده به ماهیت شورای همکاری خلیج فارس آسیب زده و این شورا را فلج کرده است.
منطق «زورمحور» عربستان سعودی عامل بروز تنش در درون شورای همکاری خلیج فارس و در ادامه نیز اتخاذ راهبرد تحریم و محاصره قطر شده است.
عربستان سعودی بر اساس این منطق معتقد است که همه اعضای شورای همکاری خلیج فارس باید همسو با سیاست های ریاض حرکت کنند، در غیر این صورت منطق «زور» در قالب شیوه هایی نظیر تحریم علیه کشور ناهمسو به کار گرفته می شود.
این رویکرد عربستان سعودی نشان می دهد که هنوز ایده نهادگرایی در میان کشورهای عربی ایده ای نهادینه شده و مطابق با فلسفه نهادگرایی نیست.118/110
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
امیر قطر: اختلافات، شورای همکاری خلیج فارس را فلج کرده‌است
