«محمدصادق خان» نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان گفت: "آن دسته از پناهجویان (با شناسنامه افغانستان) که با مجوز ورود و بدون روادید رسمی به پاکستان مهاجرت کرده اند، تا 29 آوریل فرصت دارند از گذرگاه مرزی تورخم به کشورشان بازگردند. پاکستان در ماه های اخیر، ورود و خروج شهروندان افغانستان با مجوز ورود را مجاز اعلام کرده بود."
پیشتر هم برخی منابع خبری از بازگشت 227 پناهجوی افغان از ترکیه خبر دادند. پیش بینی می شود، عملیات گسترده نیروهای امنیتی ترکیه برای دستگیری پناهجویان غیرقانونی افغان برشمار پناهجویان اخراجی افغان خواهد افزود.
تصمیم دولت پاکستان برای اخراج آن‌دسته از پناهجویان افغان که بدون روادید رسمی وارد این کشور شده اند، در شرایطی که افغانستان در بی ثباتی و ناامنی بسر می برد، برنامه ای سختگیرانه است که می تواند با انتقاد نهادهای حقوق بشری نیز مواجه شود.
به طور طبیعی اتباع کشوری که درگیر جنگ و بی ثباتی است، عزیمت به کشورهای همسایه را راهی برای در امان ماندن از تبعات ناامنی می دانند و به همین دلیل است که پاکستان از چند دهه گذشته تاکنون مقصد پناهجویان افغانستان بوده است.
با وجود آنکه پیش بینی می شد پس ازبه قدرت رسیدن مجدد طالبان در افغانستان در تابستان گذشته، این کشور با بی ثباتی و ناامنی کاهش یافته ای مواجه خواهد شد اما این پیش فرض محقق نشد و همچنان افغانستان با ناامنی و حملات تروریستی روبرو است که زندگی عادی مردم این کشور را به شدت به چالش کشیده است.
علاوه بر آنکه در ماه های اخیر و پس از حاکمیت مجدد طالبان در افغانستان، ناامنی و بی ثباتی ناشی از فعالیت گروه های افراطی در این کشور استمرار یافته است، رویکردهای دولت طالبان در اعمال محدودیت های فردی و اجتماعی و افزایش مشکلات اقتصادی سبب شده است تا بخشی از مردم افغانستان، کشورهای همسایه از جمله پاکستان و ایران را مقصد برای دور ماندن از پیامدهای بی ثباتی در افغانستان انتخاب کنند.
در چنین شرایطی که براساس برخی آمارهای منتشر شده روند عزیمت پناهجویان افغان به پاکستان و ایران در ماه های اخیر افزایش قابل توجهی یافته است، نگرانی هایی در کشورهای مقصد پناهجویان افغانستان در خصوص تامین نیازهای آنان و حتی برخی مشکلات امنیتی و اجتماعی ایجاد شده است.
اگر چه تصمیم دولت پاکستان برای اخراج آن‌دسته از پناهجویان افغان که بدون روادید رسمی وارد این کشور شده اند، در چارچوب مصالح و منافع ملی پاکستان می تواند توجیه پذیر باشد، اما اخراج این پناهجویان در بحبوحه بی ثباتی و ناامنی های افغانستان، تا حدودی شتابزده است که می توانست انعطاف بیشتری در این تصمیم اعمال کند.
البته باید توجه داشت که کشورهایی همانند پاکستان و ایران که در طول چند دهه جنگ داخلی و اشغال خارجی افغانستان میزبان میلیون ها نفر از پناهجویان این کشور بوده اند، هزینه های هنگفتی برای معیشت، اسکان، بهداشت و آموزش آنان پرداخت کرده اند.
اگر چه باید هزینه های مربوط به ارتکاب شماری از این پناهجویان افغان به جرائم امنیتی نظیر قتل و قاچاق مواد مخدر در کشورهای همسایه افغانستان را به فهرست هزینه های این پناهجویان برای این گونه کشورها افزود.
نویسنده: محمدرضا عسگری
117
