اعتراض ها در سودان از یک هفته قبل آغاز شد. اعتراض ها در سودان ریشه اقتصادی دارد و افزایش مشکل های معیشتی از جمله گران شدن قیمت نان و کالاهای اساسی و همچنین سوء مدیریت ها و فساد اقتصادی از علل شکل گیری اعتراض ها در سودان است.
قیمت مواد غذایی در سودان در دوره اخیر ۶۰ درصد افزایش یافته است و بر اساس گزارش های دولتی میانگین تورم نیز در ماه نوامبر ۶۸.۹۳ درصد بوده است. از این رو، معترضان سودانی در تظاهرات روزهای اخیر شعار «نه گرسنگی، نه گرانی» سر داده اند.
با این حال، تداوم و گسترش اعتراض ها در سودان علل سیاسی، امنیتی و خارجی نیز دارد.
به لحاظ سیاسی، نبود دموکراسی، عدم چرخش نخبگان سیاسی و حکومت سه دهه ای «عمر البشیر»، رئیس جمهوری سودان عامل همیشگی اعتراض ها در این کشور است.
عمر البشیر از سال 1989 تاکنون قدرت را در سودان در اختیار دارد. این در حالی است که بخش زیادی از مردم و همچنین گروههای سیاسی سودانی خواستار پایان دادن به حکومت سه دهه ای البشیر هستند.
این وضعیت سبب شد با شکل گیری تظاهرات اخیر، گروههای سیاسی مخالف دولت سودان نیز از این فرصت برای تعقیب خواسته های سیاسی خود به خصوص برکناری عمر البشیر بهره بگیرند.
در تظاهرات روز گذشته (25 دسامبر) در خارطوم، پایتخت نیز معترضان برای نخستین بار طی سه دهه اخیر به سمت دفتر ریاست جمهوری تظاهرات کرده و برکناری عمر البشیر را خواستار شدند.
رویکرد امنیتی دولت سودان به تظاهرات مردمی نیز عامل مهمی در تداوم و گسترش این اعتراض ها است.
ساختار امنیتی سودان به سرکوب تظاهرات مردمی روی آورده و همین وضعیت نیز به انگیزه ای برای مردم جهت تداوم اعتراض ها و همچنین بهره گیری گروههای سیاسی شده است.
دولت سودان شمار کشته های یک هفته اخیر را کمتر از 10 نفر اعلام کرد، اما «ساره جکسون»، معاون مدیر سازمان عفو بین الملل با انتقاد از به کارگیری زور علیه تظاهرات کنندگان، شمار کشته ها را طی 5 روز اول تظاهرات 38 نفر اعلام کرد.
برخی معتقدند تظاهرات کنونی در سودان، علت خارجی نیز دارد و آن را با سفر عمر البشیر به سوریه مرتبط می دانند.
این دیدگاه اساساً نادرست است زیرا در شعارهای مردم سودان هیچ نشانه ای از اعتراض به سفر رئیس جمهوری این کشور به دمشق دیده نمی شود.
در مقابل، به نظر می رسد کشورهایی نظیر عربستان و امارات در گسترش تظاهرات ضددولتی در سودان نقش دارند.
سودان از کشورهای عضو ائتلاف سعودی علیه یمن است.
عمر البشیر انتظار داشت با مشارکت در جنگ علیه یمن، امتیازهای مادی زیادی از عربستان و امارات دریافت کند، اما در عمل این مزایای مادی به حدی نبود که از مشکل های اقتصادی سودان بکاهد.
«عبدالباری عطوان»، تحلیلگر مشهور عرب در این خصوص معتقد است: «عمر البشیر با ناامیدی از متحدان جدید خود در حاشیه خلیج فارس، درصدد احیای روابط با آنکارا، مسکو، دمشق و دوحه برآمد، اما این رویکرد به مذاق خیلی ها از جمله محور اماراتی-سعودی خوش نیامده است.»
از این رو، می توان گفت: تداوم و گسترش اعتراض های ضد دولتی در سودان، موضوعی سازگار با منافع کشورهایی نظیر عربستان و امارات است.
با توجه به این دلایل و شرایط، به نظر می رسد که تظاهرات ضد دولتی در سودان طی روزهای آینده نیز ادامه داشته باشد. 114/118
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
واکنش عمر البشیر به ناآرامی‌های سودان
تظاهرات ضد دولتی در پایتخت سودان
اعتراض‌ها در سودان؛ دلایل و آینده پیش‌رو/ تحلیل
