درپی درخواست وزارت دفاع تاجیکستان، کمیته زبان واصطلاحات این کشوربرای تعیین معادل فارسی (تاجیکی) برای درجههای نظامی روسی برآمده است.
درصورت پذیرش و تایید اصطلاحهای زبان فارسی (تاجیکی) درجه های روسی نظیر «ژنرال پالکوونیک» (سرهنگ تمام) که میراث زمان شوروی و اقتباس از زبان روسی است، برچیده و معادل فارسی جایگزین آن ها خواهد شد.
واژههای فارسی مستدل در تاجیکستان
استفاده از واژه ها و اصطلاحات زبان روسی در تاجیکستان درحالی ادامه دارد که در این کشور فارسی زبان آسیای مرکزی، واژههایی نظیر ارتش، سپاه، لشکر، گند، هنگ، گردان، وشت، تهم، گروه و رده وجود دارد که به آسانی میتوانند جایگزین واژهای نظامی روسی شوند.
سال 2007؛ آغاز انقلاب تغییر اسامی تاجیکی از روسی به فارسی
به رغم تمایل دولت و مردم تاجیکستان برای فارسی سازی زبان و ادبیات روسی، طی چند سال گذشته درعمل اسامی برخی از افراد تاجیک از روسی به فارسی بازگردانده شد.
درحقیقت باید گفت: جنگ تغییراسامی ونام خانوادگی اتباع تاجیکستان از روسی به فارسی (تاجیکی) از سال 2007 میلادی آغاز شد.
درآن زمان رییس جمهوری تاجیکستان نام فامیل خود را از «رحمان اف» به «رحمان» تغییر داد.
درپی این اقدام، بسیاری از اعضای دولت نیز نام فامیل خود را تغییر دادند. بعضی ازشهروندان تاجیک نیز از این گرایش جدید پیروی کردند.
«لولا رحیمووا» (Lola Rahimova) کارشناس امور فرهنگی و تحلیلگرمستقل تاجیک، دراین زمینه می گوید:
«تاجیکستان مدتهاست که از خط مشی احیای هویت ملی پیروی می کند. این امر ابتدا در ترجمه اسناد به زبان فارسی (تاجیکی) و بازگرداندن اسامی تاجیکی به شهرها و خیابان ها آشکار شده است.
تاجیکستان امروز؛ تلاش برای بازگشت به اصالتها
به هرحال، در پی استقلال تاجیکستان این انتظار به وجود آمد که دولت و مردم تاجیکستان به اصالت واقعی خود بازگردند. به ویژه که اهمیت استقلال فرهنگی کمترازاستقلال سیاسی نیست.
به همین دلیل است که صحبت کردن و نوشتن به زبان اصیل فارسی (تاجیکی) مانند استقلال سیاسی تاجیکستان؛ به نوعی استقلال فرهنگی این کشور محسوب میشود که از اهمیت زیادی برخوردار است.
درعین حال، تغییرخط والفبا از کریل به فارسی، امکان دسترسی مردم تاجیکستان به امکانات گسترده زبان و ادبیات فارسی را در ایران و منطقه فراهم می کند.
«محمد حسن صنعتی» کارشناس برجسته امور فرهنگی و فعال رسانهای تاجیکستان در این رابطه گفته است: چون زبان تاجیک، همان زبان فارسی است، تصور بر این است که تاجیکستانیها با آموختن الفبای فارسی به چند میلیون وبلاگ فارسی زبان در داخل کشور جمهوری اسلامی ایران و در خارج از کشور ارتباط پیدا میکنند و از عمدۀ مطالب آنها که دارای ارزش علمی، فکری، فرهنگی، آموزشی هستند به طور مستقیم برخوردار میشوند.
بازگشت به زبان فارسی و دسترسی به صدها کتب علمی، سیاسی و فرهنگی برای ملت تاجیکستان
دراین شرایط شکی نیست که تغییر واژهها و اصطلاحات روسی به فارسی حتی در امور نظامی ازجمله اولویتهای سیاستمداران حاکم بر تاجیکستان و مردم این کشور آسیای مرکزی برای کسب استقلال واقعی از شوروی قلمداد می شود.
بدیهی است که کسب استقلال سیاسی و فرهنگی، مقدمه استقلال واقعی مردم تاجیکستان از روسیه است. 134/120
نویسنده: محمد علی طالبی خاکیانی
بیشتر بخوانید:
ظریف: مردم تاجیکستان برادران، همزبان و هم دینان ایرانیان هستند
تاکید بر گسترش روابط ایران و تاجیکستان در دیدار ظریف با امامعلی رحمان
زبان فارسی، زبان علم