در طول تاریخ، زنان بسیاری به مرحله بالایی از علم و دانش و معرفت و ایمان به خدای متعال رسیدند و در راه فضیلت و کمال گامهای استواری برداشتند که بعضی از نمونه های آن را خداوند در قرآن بیان کرده است تا الگویی برای انسانهای بعدی قرار گیرند. قرآن کریم زنان بزرگواری چون مریم و آسیه را که به کرامت و شأن والای انسانی دست یافته اند، به عنوان الگو و اسوه برای زنان و مردان معرفی کرده و آیاتی را در شأن آنها نازل کرده است. عالمان و مورّخان اسلامی معتقدند که تاثیر زندگی این زنان در طول تاریخ بر رهجویان حق و حقیقت آشکار بوده است. از جمله زنان تاثیرگذار در جامعه اسلامی، حضرت معصومه (س ) است که در میان دختران امام کاظم (ع) از جایگاه خاصی برخوردار بود. حضور فعال حضرت معصومه در عرصه علم و ایمان، نشان دهنده جایگاه و ارزش والای زن در تاریخ و فرهنگ اسلامی است. در ویژه برنامه امروز که مناسبت وفات این بانوی بزرگ تهیه شده است، نگاهی به شخصیت ایشان خواهیم داشت. با ما همراه باشید.
فاطمه معصومه (س)، بانویی آگاه و خردمند، سخنوری حدیت شناس و معلمی توانا بود. او در خانواده ای که همگی از دانایان و فرزانگان و پرهیزگاران عصر خویش بودند، به زیور علم آراسته شد. کرامات زیادی از ایشان نقل شده که نشان می دهد این بانوی با ایمان از روحی بزرگ و شانی رفیع در پیشگاه خداوند برخوردار بوده است. او به سبب صفات شایسته ای که داشت، به القاب گوناگونی چون مرضیه، طاهره، صدیقه و حمیده شهرت یافت.همچنین این بانوی بزرگ از بانوان مُحدثه است. حضرت فاطمه معصومه، آگاهی رسانی به مردم را از طریق نقل حدیث انجام می داد. جالب اینکه احادیثی که حضرت معصومه نقل کرده، احادیثی متقن هستند که پایه های امامت و ولایت را تقویت می کند. بنا بر این احادیث، امامت و ولایت امری است که از سوی رسول خدا (ص) تعیین شده و امامان وصی و جانشین شایسته پیامبر هستند .
Image Caption
مورخین آورده اند که حضرت معصومه (س) حدیث شناس بود و در علم و دانش ، مقامی برجسته داشت . هنگامی که امام کاظم (ع) حضور نداشت، به پرسشهای مردم پاسخ می داد و شبهات فکری آنها را برطرف می ساخت. روزی جمعی از شیعیان، به قصد دیدار امام موسی بن جعفر (ع) و پرسش سؤالاتی از ایشان به مدینه آمدند. امام کاظم (ع) در سفر بود. آنها سؤالات خود را به حضرت معصومه که در آن هنگام سن کمی داشت، دادند. فردای آن روز بار دیگر به خانه امام کاظم (ع) آمدند، اما آن حضرت هنوز از سفر باز نگشته بود. مسافران مسائل مطرح شده خود را طلب نمودند تا روزی دیگر به خدمت امام برسند. اما حضرت معصومه ، پاسخ سؤالات را با دقت و درستی تمام نوشته بود و موجب شگفتی و حیرت آنها شد. امام کاظم (ع) هنگامی که از سفر باز گشت ، پاسخهای متقن و کامل دخترش را دید و از این مسئله بسیار خرسند شد و فرمود: « فداها ابوها » - پدرش فدایش باد .
فرازی مهم از زندگی حضرت معصومه (س) هجرت ایشان از مدینه و سفر به سرزمین مرو است. سفری که به مقصد نرسید، اما با رویدادهایی مهم برای تاریخ اهل بیت پیامبر همراه شد. هنگامی که امام رضا (ع) به اجبار مامون، خلیفه عباسی، مجبور به ترک مدینه و اقامت در سرزمین مرو شد، حضرت معصومه (س) نیز به خاطرعلاقه وافری که به برادر داشت، تصمیم گرفت نزد ایشان برود. البته باید گفت که جو حاکم بر مدینه نیز جان اهل بیت پیامبر را تهدید می کرد. از این رو، امام رضا (ع) برای حضرت معصومه (س) نامه نوشت که به سوی مرو هجرت کند. ایشان نیز با بیش از بیست نفر از خاندان خویش مدینه را ترک کرد.
کاروان این بانوی گرامی، به هر شهر و محلی که می رسید، مورد استقبال مردم واقع می شد. در طول سفر، حضرت معصومه (س) از فرصت های پیش آمده استفاده می کرد و بطور مستمر به روشنگری می پرداخت و مقام و منزلت خاندان پیامبر را به مردم یادآور می شد. به همین دلیل، وقتی کاروان ایشان به شهر ساوه رسید، عده ای از مخالفان اهل بیت پیامبر، جلوی راه ایشان را گرفتند و مانع حرکت کاروان شدند. آنها تعدادی از همراهان حضرت معصومه (س) را به شهادت رساندند. این بانوی گرامی در اثر این حادثه، رنجور و بیمار شد و از ادامه مسیر باز ماند. بنا به خواست ایشان، حضرت معصومه (س) را به شهر قم بردند. آن حضرت فرمود از پدرم شنیده ام که قم، مرکز پیروان ماست. بزرگان شهر قم با شنیدن خبر ورود حضرت معصومه (س) به آن شهر، به گرمی از ایشان استقبال کردند. آنان می دانستند که پیامبر اسلام و پیشوایان الهی، راهنمایان بسوی نیکی ها و منشاخیرات و برکات هستند و آثار بجای مانده از آنان ، بویژه فرزندان آنهاسرمایه های رحمت بر امت اسلام بشمار می روند که درجای جای جهان پراکنده اند و با کرامات خود حیات انسانها را سرسبزی و طراوت می بخشند. مسلمانان ازرسول خدا (ص ) شنیده بودند که محبت به خاندان او، مایه عزت و شرف ورستگاری است. این بانوی گرامی، هفده روز بیشتر در قم زنده نماند و در اثر شدت بیماری به دیدار حق شتافت، اما این اقامت کوتاه با خیرات و برکات فراوانی همراه بود. هنوز هم بعد از گذشت چندین قرن، این شهر از برکات این حضور ارزشمند بهره مند است .
Image Caption
حرم حضرت معصومه (س) در شهر قم
از آن پس شهر قم به واسطه وجود حضرت معصومه ( س ) از امتیازات خاصی برخوردار شد. جایگاه آن بانوی بزرگ محل آمد و شد زنان و مردان دوستداراهل بیت و جویندگان علم و معنویت شد و بدین ترتیب؛ زمینه ایجاد بزرگترین حوزه علوم اهل بیت فراهم شد که اینک به عنوان بزرگترین حوزه علوم اسلامی در جهان مطرح است ، حوزه ای که مرکز نشر تعلیمات اصیل اسلامی در جهان معاصر بشمار می رود و علاوه بر پیشبرد اهداف علمی و دینی ، سمبل مقاومت ، پایداری و قیام در برابر ظلم ، شناخته شده است . زائرین حضرت معصومه (س ) از آن بارگاه نور و صفا و از مکتب او درس فضیلت ، پاکدامنی و تلاش در راه خدا را فرا می گیرند .
ساختمان بارگاه مرقد مطهر حضرت معصومه (س ) از عظمت و شکوهی خاص برخوردار است و درمجموعه بناهای آن ، ذوق هنری و ایمان هنرمندان مسلمان ایرانی جلوه می کند. درواقع حرم حضرت معصومه شاهدی است بر اینکه درطول دوازده قرن دوستداران خاندان پیامبر (ص)، علاوه بر حفظ جایگاه و شاءن اولیای الهی، نسبت به تجدید بنا و گسترش و خلق آثار هنری در بارگاههای آنان کوشیده اند . امروزه مرقد مطهر حضرت معصومه با گنبد درخشان و طلایی رنک وگلدسته هایی در اطراف آن؛ پوشیده از کاشیهای معرق لاجوردی است که با نهایت ظرافت با اشعار و کتیبه هایی آراسته شده است و زنان و مردان با خضوع وتکریم و با دیده احترام بدان می نگرند و با اندکی تامل به این نکته می رسندکه در اسلام تنها شایستگی ها و فضیلتها ملاک امتیاز بین زن و مرد است چه بسیار زنانی که در طول تاریخ توانسته اند به این کرامت و شان دست یابند تا آنجا که خداوند آنان را به عنوان الگو و اسوه برای دیگران معرفی می کند وآیاتی را در شاء ن آنها نازل می نماید. زن مسلمان با این شناخت و معرفت ،عظمت مقام خود را در می یابد.
سالروز وفات حضرت معصومه (س ) را به شما شنوندگان گرامی تسلیت می گوئیم و از خداوند توفیق انس و الفت بیشتر با قرآن و اهل بیت پیامبر را طلب می نمائیم . با سفارشی از امام صادق (ع ) ، گفتار خود را به پایان می بریم .آن حضرت فرمود: « بانویی از تبار من به نام فاطمه دختر موسی درآن شهر ( قم ) دیده ازجهان فرو می بندد که با شفاعت او پیروان ما وارد بهشت می شوند.»
