تروئیکای اروپایی مدعی شدند: "اقدام ایران در ارتقای توانمندی‌های هسته‌ای، جامعه بین‌المللی را در معرض خطرات جدی قرار می‌دهد."
اروپایی‌ها همچنین اقدام اخیر ایران در نصب زیرساخت‌های سانتریفیوژهای پیشرفته را «تحولی نگران‌کننده» خوانده و مدعی شدند: "این رویداد می‌تواند غنی‌سازی در سطوح بالاتر را برای ایران آسان‌تر کند."
به نظر می رسد، در برهه حساس کنونی یعنی قبل از آغاز هفتمین دور مذاکرات وین در 29 نوامبر بین ایران و گروه 1+4 غربی ها جنگ روانی و تبلیغاتی گسترده ای را برای تحت فشار قرار دادن تهران به منظور قبول شرایط و خواسته های غیرمنطقی آمریکا و اروپا به راه انداخته اند.
بیانیه تروئیکای اروپایی درباره فعالیت های هسته ای ایران که کاملا قانونی و در چارچوب مقررات و اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی صورت می گیرد در همین راستا قابل ارزیابی است.
عدم پایبندی اروپا به تعهدات برجامی خود
نکته مهم اینکه اروپایی ها عملا پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام در مه 2018 هیچ اقدام موثری برای ایفای تعهدات خود ذیل برجام و نیز برای کاهش تاثیرات تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران انجام ندادند و تنها به شکل ظاهری در برجام حضور داشته اند وبه نوعی به ایران بدهکارند.
تروئیکای اروپایی که اکنون در قامت یک مدعی به اتهام زنی علیه ایران در زمینه نقض برجام پرداخته به دلیل فشارهای آمریکا و نیز نداشتن اراده لازم، از اجرای تعهدات برجامی خود به ویژه اجرای موثر سازو کار تعامل مالی وتجاری با ایران موسوم به «اینستکس» خودداری کرد.
همه این مسائل موجب شد تا ایران اقدامات واکنشی خود را در قبال خروج غیر قانونی آمریکا از برجام و خلف وعده اروپایی ها آغاز نماید. تهران در واکنش به بی‌عملی کشورهای اروپایی در پنج گام طبق مفاد برجام، تعهدات خود ذیل برجام را کاهش داد و گام های فرا برجامی از جمله افزایش ذخایر اورانیوم، افزایش سطح غنی سازی و نیز عملیاتی کردن سانتریفوژهای جدید را برداشته است.
دولت ایران همچنین در راستای مصوبه مجلس شورای اسلامی، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرده است. با این حال همه این اقدامات صرفا واکنشی به اقدامات خصمانه آمریکا و بی عملی اروپایی ها در انجام تعهدات برجامی آنها است.
در واقع اروپایی ها که اکنون در دوره ریاست جمهوری «جو بایدن» در جبهه واحدی در کنار آمریکا در زمینه توافق هسته ای برجام عمل می کنند به جای شناسایی مقصر این وضعیت و بدون توجه به دلایل کنار گذاشتن اجرای تعهدات برجامی از جانب ایران، در رویکردی فرافکنانه، تلاش می کنند تا تهران را مقصر وضعیت کنونی نشان دهند.
در حالی که نگاهی به روندهای گذشته و مواضع ایران نشان می دهد که تهران در چارچوبی منطقی و قانونی عمل کرده است.
«عماد آبشناس» کارشناس سیاسی می گوید: "تمامی طرف ها از اروپایی ها تا روس ها و چینی ها باور دارند که حرف ایران منطقی است. اگر قرار است برجام اجرا شود باید همه مفاد آن اجرا شود، اگر می خواهند ایران به تعهداتش عمل کند آن ها هم باید عمل کنند."
مساله دیگری که در بیانیه تروئیکای اروپایی به آن اشاره شده این ادعا است که اقدامات ایران باعث کاهش ارزش برجام در زمینه منع اشاعه هسته‌ای شده است. سه کشور اروپایی همچنین از آنچه به ادعای آنها کاهش همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خوانده شده نیز ابراز نگرانی کرده و مدعی شده‌اند: "این باعث کاهش توانایی آژانس برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران شده است."
در حالی که حتی طبق گزارش های قبلی آژانس، ایران هیچگونه انحرافی در زمینه فعالیت های هسته ای خود نداشته و کاهش سطح همکاری ها با آژانس در زمینه توقف اجرای پروتکل الحاقی نیز در چارچوب اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی و در واکنش به اجرا نشدن وعده های اروپا صورت گرفته است.
اکنون توپ در زمین غربی ها است تا به جای اتهام زنی، مذاکرات وین را از سرگیرند. مسلما در صورت لغو تحریم های یکجانبه ضد ایرانی آمریکا، تهران آماده اجرای دوباره تعهدات برجامی خود خواهد بود.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
