«جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار سعودی مقیم آمریکا روز دوم اکتبر 2018 در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول به طرز فجیعی توسط نیروهای امنیتی عربستان سعودی به قتل رسید.
یکی از مهمترین تبعات این جنایت این بود که عربستان سعودی و آمریکا تحت فشار افکار عمومی جهانی قرار گرفته‌اند. عربستان به این دلیل تحت فشار قرار گرفت که این جنایت توسط نیروهای سعودی انجام شد و اگرچه در هیچ گزارشی صریحاً به نقش «محمد بن سلمان» ولیعهد در این جنایت اشاره نشده، اما «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه در گزارشی درخصوص این جنایت تلویحاً به نقش محمد بن سلمان اشاره کرده است.
در همین حال، تقریباً همه رسانه‌های جهانی محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را طراح و صادر کننده دستور قتل جمال خاشقجی معرفی کردند. آمریکا نیز به این دلیل تحت فشار افکار عمومی جهانی قرار گرفت که افکار عمومی خواستار اقدام جدی دولت آمریکا علیه عربستان سعودی به خصوص تحریم فروش سلاح به این کشور شد.
با این حال، با گذشت حدود 45 روز از این جنایت و تداوم مطالبه جهانی برای رسیدگی به جنایت عاملان قتل جمال خاشقجی، دولت‌های عربستان و آمریکا صرفاً به دو اقدام نمایشی اکتفا کردند.
«شلعان الشلعان»، سخنگوی دادستانی عربستان 15 نوامبر ضمن اینکه اذعان کرد قتل خاشقجی توسط نیروهای عربستانی انجام و سپس جسد وی تکه تکه شده است. وی، محمد بن سلمان را از این جنایت تبرئه کرده و از صدور حکم اعدام برای 5 نفر از 11 متهمی که در ماجرای قتل جاشقجی دست داشته‌اند، خبر داده است.
این حکم نه تنها اقدامی برای احترام به افکار عمومی جهانی نیست بلکه صرفاً یک حکمی نمایشی برای تبرئه ولیعهد سعودی و همچنین پنهان کردن همیشگی ماجرای قتل خاشقجی است.
در همین چارچوب، روزنامه آمریکایی "نیویورک‌تایمز" نوشت: واقعیت ماجرای قتل جمال خاشقجی ممکن است هرگز آشکار نشود، به ویژه آنکه احتمالاً پنج متهم اصلی این جنایت که اصلی‌ترین شاهدان هستند، اعدام خواهند شد.
پرده دیگر این نمایش نیز توسط دولت آمریکا اجرا شده است. دفتر کنترل دارایی‌‌های وزارت خزانه‌‌داری آمریکا روز پنجشنبه نام ۱۷ تبعه سعودی را به دلیل مشارکت در قتل این روزنامه‌نگار منتقد سعودی در فهرست تحریم‌های خود قرار داد.
این اقدام آمریکا نیز صرفاً یک اقدام تبلیغاتی و نمایشی است زیرا افراد تحریم شده از جمله «سعود القحطانی»، مشاور دربار سعودی و «محمد العتیبی»، سرکنسول سعودی در استانبول ترکیه در زمره مهره‌های سوخته‌ای هستند که حتی صدور احتمالی حکم اعدام آنها توسط دولت سعودی نیز بعید نیست.
افکار عمومی جهانی و حتی شماری از سناتورهای آمریکایی خواستار اقدام جدی آمریکا از جمله تحریم تسلیحاتی عربستان سعودی هستند، اما ترامپ که به همه موضوعات نگاهی مادی دارد «اخاذی» از عربستان را به "اجرای عدالت" ترجیح می‌دهد.
دولت آمریکا آشکارا نشان داد که نگاه "هنجاری" را از الگوی رفتاری خود حذف کرده و صرفاً نگاه "مادی" بر سیاست خارجی آن حکمفرماست.
به نظر نمی‌رسد که این نمایش‌ها و همچنین نمایش‌های دیگری که بدون تردید در ادامه اجرا خواهد شد، بتواند سبب کاهش فشار افکار عمومی جهانی علیه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا شود.
در همین راستا، «توران قشلاقچی» رئیس انجمن رسانه‌های عرب در ترکیه از آمادگی 20 بازرگان برای خرید ساختمان کنسولگری عربستان درچارچوب پویشی تحت عنوان "کنسولگری باید موزه و آرامگاهی برای جمال خاشقجی باشد" که اخیراً فعالان عرب به راه انداخته‌اند، خبر داده است.
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
قتلخاشقجی؛ اقدامات نمایشی آمریکا ضد عربستان/ تحلیل
شک کنگره آمریکا به‌روایت جدید سعودی درباره قتل خاشقجی
پرونده قتلخاشقجی؛ تحریم‌ها ضد ریاض بیشتر شود
