روزنامه "لوریان دو ژور" در مقاله ای به بررسی اختلاف و تفرقه در بین کشورهای اروپایی بر سر صادرات سلاح به عربستان سعودی پرداخت.
این نشریه لبنانی در پایگاه اینترنتی خود به زبان فرانسوی نوشت: برلین، ریاض را تحریم کرده و حاضر نیست به این کشور سلاح بفروشد و همین مسئله کشورهای اروپایی به ویژه فرانسه و بریتانیا را با مشکل مواجه کرده است.
پس از قتل "جمال خاشقجی" روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول در اکتبر سال 2018، اروپایی ها در اتخاذ موضع گیری مشترک در قبال مسئله فروش سلاح به این کشور دچار مشکل شده اند. سازمان های مدافع حقوق بشر از تصمیم آلمان تقدیر کردند و پیوسته نسبت به استفاده از سلاح های غربی در یمن هشدار می دهند.
عربستان سعودی برای کشورهای تولید کننده سلاح در اروپا بازار خوبی است و تصمیم برلین در تحریم تسلیحاتی ریاض، برای تمامی کشورهای اروپایی تولید کننده سلاح مشکل ساز شده است.
در سال 2018 بودجه نظامی حکومت وهابی عربستان 210 میلیارد ریال سعودی معادل 56 میلیارد دلار بود. به گزارش موسسه بین المللی تحقیقات صلح در استکهلم، آمریکا بین سال های 2013 تا 2017 اصلی ترین تامین کننده نیازهای تسلیحاتی عربستان سعودی بوده است. در این سال ها واشنگتن در مجموع 61 درصد از نیاز ریاض به سلاح را تامین کرده است.
بر اساس این گزارش، بریتانیا با تامین 23 درصد از تسلیحات مورد نیاز عربستان، دومین فروشنده سلاح به سعودی ها بوده و فرانسه با تامین 3.6 درصد نیاز تسلیحاتی حکومت سعودی در رتبه سوم فروشندگان سلاح به عربستان قرار گرفته است.
اسپانیا 2.4 درصد و آلمان 1.8 درصد از نیازهای تسلیحاتی عربستان را تامین کرده و در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.
به نوشته روزنامه آلمانی اشپیگل، "جرمی هانت" وزیر خارجه بریتانیا در نامه ای به "هایکو ماس"، همتای آلمانی خود «از تاثیر تصمیم دولت آلمان بر صنایع دفاعی بریتانیا و اروپا و در نتیجه تاثیر آن بر انجام تعهدات در قبال ناتو ابراز نگرانی کرد.»
"پیتر وازمن" محقق برنامه سلاح و هزینه های نظامی در موسسه بین المللی تحقیقات صلح در استکهلم خاطر نشان کرد، "سهم آلمان در فروش سلاح به عربستان سعودی در قیاس با بریتانیا و فرانسه رقم ناچیزی است، اما تصمیم این کشور ممکن است تاثیرات مستقیمی داشته باشد؛ چرا که آلمان قطعات زیادی از تجهیزات و تسلیحات نظامی را تولید می کند و این قطعات در کشورهای اروپایی تولید کننده سلاح مونتاژ می شوند."
این کارشناس تسلیحاتی در گفت وگو با "لوریان دو ژور" اظهار داشت: "برخی دیگر از کشورهای اروپایی نیز قطعات مربوط به تجهیزات نظامی را تولید می کنند، اما نقش آن ها در برابر آلمان که قطعات کلیدی تسلیحات ساخته شده در اغلب کشورهای اروپایی را تولید می کند، قابل مقایسه نیست. به همین دلیل تحریم تسلیحاتی عربستان سعودی از سوی کشورهای یاد شده چندان تاثیرگذار نخواهد بود. می توان گفت که ساخت برخی قطعات تسلیحاتی در انحصار آلمان قرار دارد."
قطعات جایگزین
گروه بریتانیایی «بی اِی ای سیستم» BAE Systems در ساخت هواپیماهای «یوروفایتر تایفون» Eurofighter Typhoon در وضعیت دشواری قرار گرفته است. این نوع هواپیما توسط کنسرسیومی متشکل از بریتانیا، ایتالیا، آلمان و اسپانیا ساخته می شود. بی ای ای سیستم در سال 2017، 72 فروند یوروفایتر به سعودی ها فروخت و به عقد قراردادی 11 میلیاردی برای فروش 48 فروند دیگر از این نوع جنگنده امیدوار است.
این محقق برنامه سلاح و هزینه های نظامی در موسسه بین المللی تحقیقات صلح در استکهلم گفت: "کنسرسیوم یاد شده در سال 1986 تشکیل شد. هر یک از اعضای این کنسرسیوم بخشی از جنگنده های یوروفایتر تایفون را تولید می کنند. یکایک اعضا در فروش خارجی این جنگنده اروپایی ایفای نقش می کنند و بازار منطقه خاورمیانه به بریتانیا واگذار شده است."
این کارشناس تسلیحاتی افزود: "بر اساس توافقات انجام گرفته در کنسرسیوم، وقتی یکی از اعضا قراردادی برای فروش هواپیماها منعقد می کند، مابقی اعضای می بایست به گونه ای عمل کنند که کشور فروشنده بتواند به تعهدات خود مرتبط با قرارداد فروش جنگنده عمل کند."
وازمن تاکید کرد: "اما این فرایند به دلیل تحریم آلمان در صدور تسلیحات به عربستان سعودی با مشکل مواجه شده است. این در حالی است که تهیه قطعات جایگزین برای قطعاتی که آلمانی ها تولید می کنند، برای بریتانیا دشوار و یا حتی غیرممکن است."
شرکت «ام بی دی ای» MBDA، ایرباس، «بی ای ای» سیستم و شرکت ایتالیایی «لئوناردو» تحت تاثیر تحریم برلین قرار گرفته اند. این در حالی است که صدور مجوز برای صادرات تجهیزات آلمانی به کار گرفته شده در موشک های هوا به هوای دوربرد مِتِئور Meteor نیز تحت تاثیر تحریم های آلمان قرار گرفته است.
به درخواست عربستان سعودی جنگنده های یوروفایتر تیفون که قرار است خریداری شود، می بایست به این نوع از موشک ها مجهز باشند.
مدیر شرکت ایرباس در گفت و گو با خبرگزاری رویترز در خصوص تصمیم آلمان مبنی بر ممنوعیت فروش تسلیحاتی که قطعات آلمانی در آن به کار رفته تاکید کرد، «ما در ایرباس از سال ها پیش از این که طرف آلمانی به خود حق می دهد راه را بر فروش تسلیحات سد کند، عصبانی هستیم. برای مثال فقط یک قطعه کوچک از یک بالگرد فرانسوی در آلمان تولید می شود.»
«جرمی هانت»، وزیر خارجه بریتانیا چهارشنبه پیش با هدف گفت و گو با همتای آلمانی خود در این خصوص راهی آلمان شد، اما همتای آلمانی با درخواست هانت مبنی بر لغو محدودیت فروش سلاح به عربستان سعودی مخالفت کرد.
از نظر وزیر خارجه آلمان لغو تحریم تسلیحاتی این کشور علیه عربستان، به تحولات مربوط به مناقشات یمن و اجرای بندهای توافق شده در توافق استکهلم بستگی دارد.
حضور نمایندگان هیات صنعا و نمایندگان هیات ریاض دور یک میز مذاکره در ماه دسامبر سال 2018، از سال 2016 بی سابقه و رویدادی مهم قلمداد می شود. در این مذاکرات دو طرف در خصوص توقف جنگ و عقب نشینی نیروهای شان از شهر استراتژیک الحدیده، با هدف باز شدن مسیر ارسال کمک های بشردوستانه توافق کردند، اما نقض مکرر آتش بس از سوی مزدوران سعودی، این توافق را با مشکل جدی مواجه کرده است.
وزیر خارجه بریتانیا در رابطه با تحریم تسلیحاتی عربستان سعودی خاطرنشان کرد این خطر وجود دارد که سعودی ها برای تامین نیازهای تسلیحاتی خود به سوی پکن و یا مسکو متمایل شوند. عربستان سعودی از سال پیش مذاکره با روسیه را برای خرید سیستم دفاع موشکی اس – 400 آغاز کرده است. این در حالی است که چین و روسیه برای صادرات سلاح منطقه خلیج فارس را هدف قرار داده اند.
وازمن در این خصوص گفت: "عربستان سعودی در ده سال گذشته تمامی زیرساخت های نظامی و سیستم های تسلیحاتی خود را از آمریکا و اروپا خریداری کرده است. جدا از قیمت، باید توجه داشت که تسلیحات ارائه شده از سوی روسیه و چین از نظر کیفی و خدمات آموزشی مشابه آمریکایی ها و اروپایی ها نیستند. به هر حال برای آمریکا و اروپا، جایگزین هایی وجود دارد، اما این چیزی نیست که سعودی ها واقعاً آرزویش را داشته باشند."
اختلاف بین کشورهای اروپایی تولید کننده سلاح در ماه های اخیر تشدید شده است، اما با توجه به این که تحریم تسلیحاتی عربستان سعودی از سوی آلمان موقتی اعلام شده، احتمال مصالحه بین شرکای اروپایی وجود دارد. به هر شکل کشورهای اروپایی تحت فشار قرار دارند و از خود این سوال را می پرسند که آیا آلمان در زمینه برنامه های تولید سلاح شریک قابل اعتمادی است؟
مترجم: فراهانی
114/117
بیشتر بخوانید:
جنایت ائتلاف‌سعودی در یمن با سلاح‌های بریتانیا
طرح نمایندگان کنگره آمریکا برای توقف فروش سلاح به عربستان
تداوم فروش سلاح های بریتانیایی به عربستان
تظاهرات ایتالیایی ها برای توقف فروش سلاح به عربستان
تداوم صادرات سلاح از کانادا به عربستان
