"جولیا پاسکوئل" (1) در مقاله ای در تارنمای روزنامه فرانسوی "لوموند" نوشت: کشتی جستجو و نجات "آکواریوس" (2) سرگردان و بدون اطمینان از مجوز پهلو گرفتن در یکی از بنادر، به سوی وسط دریای مدیترانه حرکت کرد.
کشتی امداد و نجات آکواریوس روز یکشنبه، 16 سپتامبر، پس از ترک بندر مارسی به سمت وسط دریای مدیترانه حرکت کرد.
در ابتدای شامگاه همان روز کشتی های سازمان های غیر دولتی "اس او اس مدیترانه" (3) و پزشکان بدون مرز (MSF) با روشن کردن موتور سوم با سرعتی معادل 10.8 گره دریایی شروع به حرکت به سوی آب های وسط دریای مدیترانه کردند.
به گزارش سازمان غیردولتی امداد هوایی " پایلوت والنتی یر" (4) یک قایق در شرایط دشوار و نگران کننده ای در سواحل لیبی دیده شده است.
این در حالی است که بیش از دو روز وقت برای رسیدن به منطقه مورد نظر برای آغاز عملیات امداد و نجات لازم بود.
"ماتئو سالوینی" (5) معاون نخست وزیر و وزیر کشور ایتالیا در زمره مخالفان سرسخت مهاجرت غیرقانونی به شمار می‌رود.
اظهارات تند سالوینی علیه پناهجویان و مهاجران باعث تقویت بیگانه هراسی در ایتالیا شده است.
وزیر کشور ایتالیا همچنین با بستن تمامی بنادر ایتالیا به روی پناهجویان و جلوگیری از دخالت سازمان‌های امدادرسانی در بنادر این کشور، سایر کشورهای اروپایی را به بازگرداندن پناهجویان به لیبی تهدید کرد.
از سوی دیگر، دولت مالت به بهانه اینکه پناهجویان کشتی "آکواریوس" در آب‌های لیبی نجات داده شده‌اند، از انجام مسئولیت خود سر باز زد.
بنابراین، کشتی آکواریوس در طول تابستان از توقف در بنادر ایتالیا و مالت - دو کشور همجوار - منع شد و طبق دستورالعملی، در نقطه توقف خود در آب‌های میان این دو کشور همچنان باقی ماند.
در پی مناقشات اخیر میان کشورهای اروپایی بر سر پذیرش مهاجران نجات یافته در آب های مدیترانه، عملیات جستجو و نجات در ماه های اخیر به طور گسترده ای زیر سوال رفت.
به این ترتیب، چندین کشتی در آب های نزدیک بندر مالت سرگردان شده و سازمان غیر دولتی "پرو اکتیوا" (6) از گشت زنی و انجام عملیات جستجو و نجات سرباز زد.
به عبارت دیگر، این منطقه طی این مدت از وجود سازمان غیردولتی جستجو و نجات خالی شد.
به گزارش کمیساریای عالی امور پناهندگان سازمان ملل متحد؛ ایتالیا مقصد اصلی مهاجرانی است که خود را از شمال آفریقا به اروپا می رسانند. هرچند میزان مهاجرت های غیر قانونی در مقایسه با چهار سال اخیر رو به کاهش بوده اما میزان مرگ و میرها در سال 2018 در آب های دریای مدیترانه افزایش یافته است.
قبل و بعد از والنسیا
"لورا گارل" (7) سخنگوی سازمان "اس او اس مدیترانه" اعلام کرد: "قطعاً وضعیت مهاجران به قبل و بعد از والنسیا (بندری در اسپانیا) تقسیم می شود."
در پی مناقشات میان ایتالیا و مالت بر سر پذیرش 629 پناهجوی نجات یافته در آب های دریای مدیترانه، اسپانیا با هدف جلوگیری از وقوع فاجعه‌ای انسانی اعلام آمادگی کرد.
"پدرو سانچز" (8) نخست وزیر سوسیالیست اسپانیا ضمن تاکید بر جلوگیری از وقوع یک فاجعه انسانی اعلام کرد: "پذیرش پناهجویان به معنای پایبندی به تعهدات بین‌المللی‌است."
گارل اعلام کرد: "از آنجایی که که عملیات امداد و نجات از سوی مقامات نیروی دریایی ایتالیا هماهنگ شده بود، آکواریوس مجبور بود تا با حضور و مداخله گارد ساحلی لیبی در عملیات جستجو و نجات کنار بیاید."سازمان بین المللی دریانوردی از اواخر ژوئن رسماً صلاحیت لیبی را برای هماهنگ کردن عملیات جستجو و نجات در آب های بین المللی (در ساحل کشور) به رسمیت شناخت.
سخنگوی سازمان "اس او اس مدیترانه" در ادامه افزود: آکواریوس طی ماموریت قبلی در 10 اوت با برقراری ارتباط با مقامات طرابلس، آنها را در جریان وضعیت سرنشینان قایق هایی که در معرض خطر بودند، قرار داد. راه بازگشتی برای ما وجود نداشت. کشمکش دو کشور همجوار، ایتالیا و مالت، بر سر پذیرش مهاجران موجب شد که هیچ گروه امداد غیردولتی، اجازه تردد در مدیترانه را نداشته باشد.
سرانجام طرابلس با پذیرش کشتی مهاجران موافقت کرد.
از آنجایی که بنادر لیبی بنادری امن برای پهلو گرفتن کشتی و خروج مهاجران محسوب نمی شود، با پیشنهاد طرابلس به منظور هماهنگی در امداد رسانی مخالفت شد.
پس از چهار روز انتظار و سرگردانی در آب های مدیترانه سرانجام کشتی توانست به بندر مالت بازگردد.
سازمان "اس او اس مدیترانه" و سازمان پزشکان بدون مرز در واکنش به این شرایط، در بیانیه ای اعلام کردند: " طبق قوانین دریایی بین المللی؛ اگر به هر دلیلی قایق حامل پناهجویان با خطری جدی مواجه شود، بی درنگ عملیات امداد و نجات آغاز خواهد شد. به عنوان مثال؛ از آنجایی که لیبی جای امنی برای مهاجران شناخته نشده است، از انتقال آنها به قایق های گارد ساحلی لیبی جلوگیری می کنیم."
- امکانات و تجهیزات
در پی اتهامات دولت های اروپایی علیه سازمان های غیر دولتی امداد و نجات مهاجران در آب های مدیترانه مبنی بر همکاری با شبکه های قاچاق انسان، سازمان "مدیترانه اس او اس" شفاف سازی را در خصوص این اتهامات خواستار شد.
به این ترتیب، هیأتی به منظور تحقیق و جمع آوری اسناد و مدارک بصورت آنلاین و قابل دسترس برای عموم تحت عنوان "لوگ بوک" (9) ایجاد شد.
"کی ری سنتر" (10) یکی از اعضای هیئت تحقیق و تفحص در این باره اظهار داشت: " آنچه مسلم است، ثبت عملیات امداد و نجات و آنچه در محل شاهد آن هستیم، از وظایف هیئت "لوگ بوک" محسوب می شود. بطور مثال؛ در صورت مشاهده مواردی از عدم همکاری در جهت امداد و نجات قایق های پناهجویان، ثبت و بایگانی در محل انجام خواهد شد."
"ادوار کورسل" (11) مسئول تدارکات در سازمان غیر دولتی پزشکان بدون مرز، ضمن اشاره به تشکیل یک سازمان تجهیزات و امکانات مرتبط با عملیات جستجو و نجات، اظهار داشت: بر خلاف گذشته، امروز نیروهای امداد و نجات در کشتی آکواریوس در حال آماده باش بوده و از توانایی لازم برای انجام عملیات امداد رسانی در طولانی مدت بر روی دریا برخوردارهستند. در واقع، ذخایر مواد غذایی، مایحتاج اولیه و ارائه خدمات و امکانات بهداشتی از جمله سرویس های بهداشتی و استحمام به منظور ادامه حیات پناهجویان در مدت طولانی در کشتی تعبیه شده است.همچنین نصب سردخانه هایی به منظور حفظ و نگهداری اجساد مهاجران در نظر گرفته شده است.
این در حالی است که پیش از این، اجساد در کیسه های مخصوصی نگهداری می شد که حفظ آنها در دمای مناسب بیش از زمان تعیین شده، غالباً با مشکلاتی همراه بود.
گفتنی است، از اولین عملیات جستجو و نجات آکواریوس در فوریه 2016 تاکنون، این کشتی از تمام تلاش خود برای حفظ اجساد استفاده کرده است.
مترجم: ندا حقانی
(1).Julia Pascual
(2).Aquarius
(3).Pilotes Volontaires
(4).Pilotes Volontaires
(5). Matteo Salvini
(6).Proactiva
(7). Laura Garel
(8).Pedro Sánchez
(9).logbook
(10).Kiri Santer
(11). Edouard Courcelle
