روزنامه لوموند در مقالهای به قلم ژان پیر فیلیو Jean-Pierre Filiu استاد دانشگاه تاریخ خاورمیانه در دانشگاه علوم سیاسی پاریس به بررسی عملکرد محمدبن سلمان ولیعهد عربستان سعودی برخوردار از حمایت های غرب و در راس آن ها دونالد ترامپ، در یمن پرداخت.
این نشریه فرانسوی نوشت: بسیاری از دیپلمات ها و تصمیم گیرندگان امیدوار بودند ماجرای قتل خاشقجی، محمد بن سلمان قدرت واقعی در عربستان سعودی را به حدی متزلزل کند که وی ناگزیر شود در قبال بحران یمن مواضعی آشتی جویانه در پیش بگیرد کند.
به نظر می رسد که این دیپلمات ها و تصمیم گیرندگان شناخت خوبی از محمد بن سلمان که قدرت خود را مدیون جنگی است که در یمن به راه انداخت، ندارند.
این جنگ رسما به بهانه بازگرداندن قدرت به منصور هادی رئیس جمهوری که از سال 2012 به ریاض گریخته، به راه افتاد. سعودی ها نبرد از راه هوا و امارات متحده عربی به همراهی شبه نظامیان محلی و افراط گرایان از زمین یمن را مورد حمله قرار داده اند.
حمایت بی چون و چرای ترامپ
دونالد ترامپ در بیانیه بیستم نوامبر خود در مورد عربستان سعودی که بیشتر به هذیان گویی شبیه بود، از ماجرای خاشقجی چیزی نگفت و از فرضیه مطرح شده از سوی محمد بن سلمان حمایت کرد.
ترامپ گفت: "جهان جای خطرناکی است. به این ترتیب ایران در یمن مسئول جنگ خونین نیابتی علیه عربستان سعودی است."
رئیس جمهوری آمریکا اندکی بعد افزود: "اگر ایران با خروج از یمن موافقت کند، عربستان سعودی داوطلبانه از این کشور خارج خواهد شد."
ترامپ در هذیان گویی های خود حتی یک بار به مردم یمن و رنجی که می کشند، اشاره ای نکرد و حاضر نشد به نقش محمد بن سلمان در قتل خاشقجی اشاره ای کند.
ترامپ ماجرای قتل خبرنگار سعودی را در قیاس با مسئله مهم و استراتژیکی روابط بین واشنگتن – ریاض، ماجرایی ثانویه و کم اهمیت جلوه گر کرد.
کاخ سفید مسئله جنگ بین یمنی ها را به طور کامل یک جنگ نیابتی بین عربستان سعودی و ایران توصیف کرده و از استفاده ابزاری از شبه نظامیان حوثی حاکم بر صنعا سخن به میان می آورد. این دقیقا چیزی است که ریاض می گوید.
ریاض برای اتخاذ چنین مواضعی بر قطعنامه 2216 شورای امنیت سازمان ملل در آوریل سال 2015 تکیه دارد. این قطعنامه از حوثی ها می خواهد بی درنگ و بی هیچ قید و شرطی نیروهای خود را از مناطق تحت کنترل از جمله صنعا پایتخت یمن خارج کنند.
این قطعنامه توقف حملات عربستان سعودی و امارات متحده عربی به بندر الحدیده که برای تغذیه مناطق تحت کنترل حوثی ها ضروری است، همزمان با خروج این شبه نظامیان از صنعا تاکید دارد اما سعودی ها و اماراتی ها حملات خود را متوقف نکردند.
تحت فشار قرار گرفتن انگلیس
محمد بن سلمان این ولیعهد مستبد مطمئن بود بازتاب جهانی ماجرای کمال خاشقجی چیزی نیست جز ثمره توطئه ای سیاه و پیچیده. بن سلمان به جای بازنگری در سیاست هایش، در کسب موفقیت در یمن که از مدت ها پیش در انتظارش بود مصمم تر شد.
ولیعهد سعودی از جرمی هانت وزیر امورخارجه انگلیس خواستار ارائه پیش نویس قطعنامه ای در خصوص یمن در شورای امنیت سازمان ملل شد که به طور ضمنی به قطعنامه 2216 اشاره کند. به این ترتیب انگلیس برای مانوری با هدف خروج احتمالی یمن از بحران وارد عمل شد.
مارتین گریفیتس نماینده سازمان ملل در یمن و دیپلمات سابق انگلیسی نیز با این تلاش ها همراه شد. انگلیس قبلا تسلیم فشارهای محمد بن سلمان شده است، از این رو نمی توان به موفقیت انگلیسی ها در برابر کاخ سفید که با مواضع سعودی ها همسو است، امیدوار بود.
میدان مانور انگلیس بسیار ناچیز است و علاوه بر این به دلیل صدور حکم دادگاه امارات در بیست و یکم ماه نوامبر علیه ماتیو هیدج دانشجوی انگلیسی در تهدید قرار دارد.
رای دادگاه علیه این دانشجوی متهم به جاسوسی در عرض 5 دقیقه صادر شد. این درحالی است که متهم و مقامات انگلیسی این اتهام را به شدت رد می کنند.
شاید این حکم به ماجرای یمن بی ارتباط باشد، اما اماراتی ها از این ماجرا به عنوان اهرم فشاری بی سابقه علیه انگلیس استفاده می کنند.
در روزی که رای دادگاه علیه این دانشجوی انگلیسی صادر شد، جیم ماتیس وزیر دفاع آمریکا از آغاز مذاکرات صلح یمن در ماه دسامبر در کشور سوئد خبر داد.
انگلیس تا روز رای گیری پیش نویس قطعنامه خود در خصوص یمن در شورای امنیت، در چانه زنی ها غایب بود.
این ماجرا به کسی جز بن سلمان مربوط نیست و جنگ در طول سه سال و نیم گذشته در یمن ادامه داشته و این خطر وجود دارد که تاوان سنگین ماجرای خاشقجی را بپردازد.
مترجم: علیرضا فراهانی
بیشتر بخوانید:
ترامپ؛ حامی اصلی مجرمان و دیکتاتورها
تریتا پارسی: اقدامات ضدایرانی ترامپ، شکست خورده‌است
تحقیق مجلس نمایندگان آمریکا درباره روابط مالی ترامپ با عربستان
ادامه اعتراضات به حمایت ترامپ از جنایات آل سعود
