این موضوع به ویژه برای نوجوانان و جوانان به بخشی از زندگی آنها تبدیل شده است. آنها ساعت ها، موضوعات مختلف را در شبکه های اجتماعی متفاوت دنبال می کنند و بر اساس اطلاعات، در مورد آن موضوعات نیز قضاوت می کنند.
این درحالی است که شبکه های اجتماعی در واقع فرصت ها و تهدیدات همزمانی را برای کاربران در سطوح مختلف فراهم می‌کنند. اما نگرانی که اکنون بسیار جدی شده است، موضوع اثرات منفی و مخرب سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این شبکه ها بر فرد و جامعه است.
بر اساس یکی از تازه ترین گزارش های منتشر شده، تعداد کاربران فعال رسانه های اجتماعی به بیش از 5 میلیارد نفر رسیده است که این میزان حدود 62 درصد از جمعیت جهان را در بر می گیرد.
بر اساس گزارشی که توسط شرکت نظارت بر رسانه «مولتی واتر» و آژانس «WeR Social» متخصص در رسانه های اجتماعی تهیه شده است، تعداد کاربران در سال 2023 ، 5.6 درصد افزایش یافته که از افزایش 0.9 درصدی جمعیت جهان بیشتر شده است. یافته های این گزارش نشان می دهد، در میان رسانه های اجتماعی، فیسبوک از زیر مجموعه های متا با دو میلیارد و 190 میلیون نفر بیشترین تعداد کاربر را به ثبت رسانده و اینستاگرام هم که متعلق به متا است، با یک میلیارد و 650 میلیون کاربر، در رتبه دوم قرار گرفته است.
گزارش های منتشر شده نشان می دهد کاربران اینترنت روزانه به طور متوسط 6 ساعت و 40 دقیقه را آنلاین می‌گذرانند و 60 درصد از ترافیک وب جهان را کاربران تلفن همراه به خود اختصاص داده اند.
این گستردگی و پیشرفت شبکه های اجتماعی زنگ خطری جدی را در جوامع مختلف به ویژه برای کاربران نوجوان و جوان به صدا درآورده است. آمار بالای خودکشی و افسردگی، افزایش اضطراب، افزایش خشونت های جنسی و کلامی و تعرضات فیزیکی، افزایش فاصله طبقاتی و نمایش آن، دامن زدن به اختلافات قومی، نژادی و دینی از جمله دلنگرانی جوامع مختلف نسبت به استفاده کاربران از شبکه های اجتماعی است.
افزایش بیش ازحد استفاده از شبکه های اجتماعی و آشکار شدن عینی مخاطرات و تاثیرات این شبکه ها در ابعاد فردی،اجتماعی و اقتصادی سبب شده تا اکنون کشورهای مختلف اعمال محدودیت ها و کنترل بر این شبکه ها را مد نظر قرار دهند و حتی به سوی اعمال قوانین و کنترل های محسوس و غیر محسوس پیش بروند .
در این راستا می توان به نشست سناتورهای آمریکایی با مدیران بزرگ ترین شبکه های اجتماعی از جمله مدیران متا، اسنپ چت، دیسکورد، ایکس و تیک تاک در سنا اشاره کرد. در این جلسه، سناتورها در مورد کاستی های مرتبط با ایمنی جوانان در این پلتفرم ها انتقاد کردند.
به عنوان مثال، «لیندسی گراهام» سناتور جمهوریخواه، با اشاره به فعالیت های شرکت متا، خطاب به مدیر عامل آن گفت: آقای زاکربرگ، شما و شرکت های مقابل ما؛ دستانتان به خون آغشته است. شما محصولی دارید که مردم را می کشد.
اگرچه مدیران شبکه های اجتماعی همواره از عملکرد خود دفاع کرده اند اما آشکار شدن تاثیرات منفی شبکه های اجتماعی دیگر قابل کتمان نیست به طوری که در این نشست «مارک زاکربرگ» مدیرعامل متا از آن چه اتفاق افتاده ابراز پشیمانی کرد.
البته نه تنها درآمریکا، بلکه دراروپا نیز مقامات دولتی بارها از اعمال محدودیت و تدوین قوانین سختگیرانه برای محدودیت دسترسی به ویژه در بخش نوجوانان سخن گفته و قوانینی نیز دراین زمینه وضع کرده اند.
در واقع «سامان بخشی» شبکه‌های اجتماعی و شفاف سازی فعالیت‌ها در فضای مجازی در راستای حراست از امنیت و منافع ملی، در بسیاری از کشورها از اصول مهم و پذیرفته به شمار می آید. این کشورها اکنون سیاست های محدود کننده ای را در پیش گرفته اند که شامل فشار بر شبکه های اجتماعی برای بالا بردن امنیت این شبکه و همچنین، اعمال محدودیت های دسترسی برای کاربران نوجوان و جوان است.
نشریه پولیتیکو در این زمینه با اشاره به تحقیقات انجام شده در مورد تاثیر شبکه های اجتماعی بر سلامت روان کودکان و نوجوانان، نوشت: کشورهای گوناگون به دنبال ایجاد محدودیت و وضع قوانین در استفاده از این پلتفرم‌ها هستند.
این نشریه آمریکایی با اشاره به اینکه بر سر استفاده از رسانه های اجتماعی و سلامت روان نوجوانان اختلاف نظر وجود ندارد؛ نوشت: کارشناسان بر این باور هستند که غول های دیجیتال با استفاده از جلب رضایت مخاطب، کسب درآمد دارند، حال آن که تاثیر بالا و پایین کردن صفحات بی پایان شبکه های اجتماعی بر مغز کودکان، مشابه تاثیری است که قمار بر روی ذهن و روان بر جای می گذارد.
به همین دلیل، اکثر کشورهای جهان در تلاش هستند به شیوه های مختلف، از اثرات سو شبکه های اجتماعی بر ذهن و روان افراد، بویژه کودکان و نوجوانان بکاهند.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
116
بیشتر بخوانید:
گزارش: بهره گیری تروریست ها از شبکه های اجتماعی، چالش جدید کشورهای جنوب شرق آسیا
گزارش: نظارت پیگیرانه دولت آلمان بر شبکه های اجتماعی
طرح آمریکا برای تاثیرگذاری بر شبکه های اجتماعی
چه کشورهایی شبکه‌های اجتماعی را محدود می‌کنند
تصاویر: پربازدیدترین تصاویر سال 2017 در شبکه‌های اجتماعی
اینفوگرافی: توصیه های امنیتی پلیس فتا برای استفاده از شبکه های اجتماعی
