تحلیل:

ایران پرس: نخست وزیر مجارستان درخواست کرد دو تصمیم کلیدی برای اوکراین درباره حمایت بودجه ای و آغاز روند مذاکرات عضویت این کشور در اتحادیه اروپا از دستور کار نشست اروپایی نیمه دسامبر خارج شود.

«ویکتور اوربان» در نامه ای خطاب به «شارل میشل» رئیس شورای اروپا که مسئول تنظیم دستور کار و بحث ها در نشست های اروپایی است، نوشت: "من با احترام از شما می خواهم که شورای اروپا را برای رسیدگی به این موضوعات در ماه دسامبر دعوت نکنید، زیرا عدم اجماع به طور اجتناب ناپذیری به شکست منجر خواهد شد."

این دومین نامه با این محتوا است که به تازگی اوربان به رئیس شورای اروپا ارسال کرده است. نخست وزیر راست گرای مجارستان که راهبرد اروپایی حمایت از کی یف و کارایی تحریم ها علیه روسیه را زیر سوال برده است، می تواند این تصمیم ها را که لازمه آن اتفاق نظر بیست و هفت کشور عضو اتحادیه اروپا است، وتو نماید. 

ویکتور اوربان مذاکره با اوکراین برای پیوستن به اتحادیه اروپا را اشتباه خوانده و گفت: "کی‌یف چندین سال نوری با عضویت در این اتحادیه فاصله دارد. وظیفه ما این است که وعده اشتباه بروکسل برای آغاز گفت‌وگو با اوکراین برای عضویت در اتحادیه اروپا را اصلاح کنیم."

مخالفت مجارستان با آغاز روند مذاکرات عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا ضربه ای دیگر به رویاهای سران دولت غربگرای کی‌یف برای ادغام در نهادهای اروپایی و غربی یعنی اتحادیه اروپا و ناتو محسوب می شود.

پیش از این یعنی دراواسط ژوئن 2022 کمیسیون اروپا با اعطای عنوان «نامزد عضویت» در اتحادیه اروپا به اوکراین موافقت کرده بود.

«اورزولا فون در لاین» رئیس کمیسیون اروپا گفت: "این کمیسیون به شورای اروپا توصیه کرد تا چشم‌انداز اروپایی و عنوان «نامزد عضویت در این اتحادیه» به اوکراین اعطا شود." البته این با این پیش فرض است که این کشور اصطلاحات مهم بیشتری انجام دهد. کمیسیون اروپا در نوامبر 2023 آغاز روند مذاکرات عضویت اوکراین و مولداوی را در اتحادیه اروپا توصیه کرد، دو کشوری که ژوئن 2022، چند ماه پس از حمله روسیه به اوکراین، عنوان نامزدی عضویت در اتحادیه اروپا را بدست آوردند.

نهاد اجرایی اتحادیه اروپا همچنین پیشنهاد تخصیص 50 میلیارد یورو کمک به اوکراین را تا سال 2027 به عنوان بخشی از روند بودجه بلندمدت اتحادیه اروپا ارائه کرد.سران 27 کشور عضو اتحادیه اروپا در نشست 14 و 15 دسامبر در مورد این دو موضوع تصمیم گیری خواهند کرد.

شکاف بین اعضای اتحادیه اروپا بر سر مسئله عضویت اوکراین در این نهاد

مساله عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا همواره از مسائل مناقشه برانگیز بوده و موجب شکاف بین اعضای این نهاد اروپا شده است. جدای از مخالفت جدید در این زمینه از جانب مجارستان برخی دیگر کشورهای این اتحادیه مانند اتریش نیز با این امر به مخالفت برخاسته اند.

اساسا در باره عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا دیدگاه مثبتی در بین کشورهای این اتحادیه وجود نداشته است. اوکراین تا پیش از این خواستار پیوستن به اتحادیه اروپا بوده اما با وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین این درخواست شدت گرفته است، «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین پس ازحمله روسیه به اوکراین بارها خواهان پیوستن فوری اوکراین به اتحادیه اروپا شده و تاکید کرده که ملت اوکراین حق دارد به عضویت در این نهاد اروپایی دست یابد و تأیید عضویت این کشور در این اتحادیه نشان دهنده حمایت آن‌ها از کی‌یف خواهد بود. 

«پترو پوروشنکو» رئیس جمهور سابق اوکراین می گوید: پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا و ناتو هدفی استراتژیک برای ما است.این در حالی است که مقامات اتحادیه اروپا و غالب سران اروپایی بارها بر طولانی بودن این فرایند تاکید کرده اند.

ضمن اینکه برخی راه حل های جایگزین در این زمینه مطرح شده است. از جمله «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه، در سال 2022 پروژه «سازمان سیاسی اروپا» را در پارلمان اروپا مطرح و تصریح کرد که سازوکار الحاق اوکراین به اتحادیه اروپا ، ممکن است «دهه ها» طول بکشد.

وی همزمان پیشنهاد ایجاد یک «سازمان جدید اروپایی» را که اوکراین به آن ملحق شده و می‌تواند شامل بریتانیا نیز باشد، ارائه کرد.

با توجه به معیارها واستانداردهای اتحادیه اروپا و فاصله بسیار کی یف از این استانداردها به ویژه در زمینه مبارزه با فساد مالی و اداری، اساسا تحقق خواست «ولودیمیر زلنسکی» برای عضویت فوری اوکراین در این اتحادیه ناممکن است. اکنون اوکراین از لحاظ فساد رتبه 117 را در جهان بوده واز فاسدترین کشورها دراروپا در زمینه فساد مالی و اداری محسوب می شود.

وضعیت اقتصادی اوکراین نیز در سال های اخیر با وخامت روزافزون مواجه بوده است. همه اینها احتمال عضویت این کشوردر اتحادیه اروپا را بسیار ضعیف نموده است. ضمن اینکه یکی از مهم‌ترین شرایطی که اتحادیه اروپا برای کشورهای خواهان عضویت، تعیین کرده، حل و فصل تمام اختلافات ارضی و مرزی با همسایگانش است.

بدین ترتیب حتی اگر روند عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا آغاز شود که البته نیاز به اجماع نظر همه اعضای آن دارد، اما تحقق آن مستلزم روندی طولانی و پیچیده خواهد بود.

این در حالی است که دولت غرب گرای کی یف اساسا با این تصور که غرب تمایل واقعی برای همگرایی اوکراین در نهادهای اروپایی مانند اتحادیه اروپا و نهادهای نظامی مانند ناتو دارد، وارد عرصه رویارویی با روسیه شده بود. در حالی که اکنون در زمینه عضویت اوکراین در ناتو چشم انداز روشنی وجود نداشته ودر باره پیوستن  این کشور به اتحادیه اروپا نیز اما و اگرهای زیادی وجود دارد. 

نویسنده: سيدرضا ميرطاهر 

117

بیشتر بخوانید:

انتقاد «ولودیمیر زلنسکی» از بی‌توجهی غربی ها به اوکراین

اذعان زلنسکی به عقب نشینی در جنگ اوکراین بدون کمک های غرب