معافیت اعصاب و روان از جمله معافیت های مهم و البته پر ابهام در قانون نظام وظیفه کشور محسوب می شود. یکی از مهم ترین ابهاماتی که در این بین وجود دارد آینده فرد با داشتن کارت معافیت قرمز (معافیت اعصاب و روان) است که شامل محدودیت های خاص برای دریافت جواز کسب نیز می شود.
ما در این مقاله مرکز مشاوره آویژه به دنبال این هستیم که اولا بدانیم چه محدودیت هایی در حوزه کسب و کار برای دارندگان کارت معافیت قرمز وجود دارد و ثانیا بدانیم که آیا امکان لغو این معافیت وجود دارد؟ در کلام ساده تر آیا امکان دارد فردی که از داشتن کارت معافیت قرمز پشیمان شده، این معافیت را لغو کند؟
توجه داشته باشید که مسئله معافیت اعصاب و روان، مسئله ای است که مسیرهای مختلفی برای آن در نظر گرفته شده و ممکن است تا ماه ها بررسی و اعلام نظر نهایی کمیسیون پزشکی به طول بیانجامد. همین مسئله نشان می دهد که بررسی جوانب این معافیت از جمله نکته ای مانند جواز کسب کار چندان ساده ای نیست و می تواند بر اساس شرایطی مانند علت معافیت اعصاب و روان و یا کسب و کار انتخاب شده کاملا متفاوت باشد. از این رو پیشنهاد ما این است که برای کسب اطلاعات دقیق تر بر اساس شرایط شخصی خودتان حتما با مشاوران آویژه صحبت کنید.
معافیت اعصاب و روان دقیقا چیست؟
بر اساس قانون نظام وظیفه عمومی کشور، هر مرد یا پسر ایرانی بالای 18 سال موظف است مدت زمان مشخصی را تحت عنوان سربازی بگذارند. حال ممکن است برخی از افراد بنا بر دلایل مختلفی امکان حضور در دوره های آموزشی و خدمت سربازی را نداشته باشند.
یکی از دلایلی که می تواند اجازه عدم اعزام به خدمت سربازی را برای فرد ایجاد کند، معافیت های پزشکی است. این معافیت ها به دو دسته جسمانی و روانی تقسیم بندی می شوند. معافیت پزشکی اعصاب و روان مبتنی بر شرایط روانی فرد می باشد که بنابر تشخیص پزشک معاینه اول، شورای پزشکی بیمارستان و کمیسیون تخصصی امکان استفاده از این شرایط فراهم می شود.
چند نکته مهم در خصوص معافیت اعصاب و روان وجود دارد که باید به آن توجه داشته باشید:
۱. اثبات بیماری های اعصاب و روان برای کمیسیون پزشکی کار چندان ساده ای نیست و نیاز به آزمایشات و نتایج معاینات شورای پزشکی بیمارستان دارد.
۲. شورای پزشکی بیمارستان این اجازه را دارند در صورتی که وضعیت فرد را وخیم و غیر قابل کنترل شناسایی کرده اند، اقدام به بستری می کنند.
۳. کسانی که دارای سابقه بیماری یا سابقه بستری هستند می توانند از مسیر ساده تری برای دریافت این معافیت استفاده کنند.
۴. استفاده از معافیت های موقت پزشکی قابل تمدید یا معافیت از خدمات رزمی یک امر شایع در موارد اعصاب و روان است. از این رو ممکن است بارها وضعیت شما از نظر کمیسیون پزشکی مورد بررسی قرار بگیرد.
اما هر بیماری اعصاب و روان شرایط خاص خودش را دارد و می تواند مسیری کاملا متفاوت برای اثبات و دریافت معافیت داشته باشد. از این رو برای این که بتوانید بر اساس شرایط واقعی خودتان مسیر معافیت از خدمت سربازی را بشناسید و یا اطلاعات دقیق تری در خصوص معافیت اعصاب و روان به دست بیاورید، بهتر است با مشاوران مرکز مشاوره آویژه در این خصوص صحبت کنید.
شرایط جواز کسب و کار با کارت معافیت قرمز
حال سوال اینجاست که چه محدودیت هایی نسبت به صدور جواز کسب و کار برای دارندگان معافیت اعصاب و روان وجود دارد؟ در حالت کلی قانونگذار این مسئله را وابسته به نظر اصناف و مراجع صادر کننده جواز هر کسب و کار دانسته است. به جز موارد زیر، از نظر قانونی دارندگان معافیت اعصاب و روان مشکلی از نظر دریافت جواز کسب و کار نباید داشته باشند:
پروانه پزشکی
پروانه وکالت
پروانه نظام روانشناسی
بنابراین بر اساس قانون فردی که دارای معافیت اعصاب و روان باشد نمی تواند در این سه حوزه کاری وارد شود. اما نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که نظر مستقیم اصناف و مرجع صادر کننده جواز کسب مربوطه در این خصوص تاثیرگذار است.
علت این موضوع این است که شرایط صدور جواز کسب باید بر اساس شرایط روحی و روانی فرد مورد بررسی قرار بگیرد. در کلام ساده تر ممکن است برای یک فرد دارای کارت قرمز با شرایط بیماری مشخص جواز کسب صادر شود اما برای فردی دیگر که همین نوع معافیت را دارد این اتفاق رخ ندهد. علت این موضوع متفاوت بودن شرایط بیماری و تاثیرات آن در رفتار فرد است.
به طور مثال اگر فرد توان کنترل رفتار خود را نداشته باشد عملا نمی تواند نسبت به اداره یک کسب و کار اقدام کند. شرایط بیماری و نظر مستقیم پزشک در صدور جوازهای کسب تاثیر مستقیم می تواند داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر از جزئیات این قوانین می توانید با مشاوران سایت آویژه صحبت کنید.
لغو معافیت اعصاب و روان
محدودیت های ایجاد شده برای دارندگان معافیت اعصاب و روان باعث شده است برخی از این افراد به فکر لغو این معافیت و بازگشت به خدمت سربازی بیافتند. گرچه این مسئله امکان پذیر است اما شرایط خاص و نسبتا سختی دارد.
دو شرط اصلی برای لغو معافیت و اعزام فرد به خدمت سربازی وجود دارد:
شرط سنی:
فرد در زمان اقدام برای لغو معافیت باید شرایط سنی ذکر شده در قانون را داشته باشد. در صورتی که این شرط وجود نداشته باشد عملا امکان بررسی شرایط لغو معافیت ایجاد نمی شود. شرایط سنی افراد برای بررسی لغو معافیت و اعزام به خدمت بر اساس مدرک تحصیلی آن ها تعیین شده است:
مدرک تحصیلی شرایط سنی
مدارک تحصیلی کاردانی و پایین ترحداکثر 30 سال
مدرک تحصیلی کارشناسیحداکثر 33 سال
مدرک تحصیلی کارشناسی ارشدحداکثر 36 سال
مدرک تحصیلی دکتریحداکثر 40 سال
شرط اثبات سلامت فرد و لغو شرایط معافیت:
اگر فردی بخواهد معافیت خود را لغو کند باید بداند که شرایط اصلی صدور معافیت باید از بین رفته باشد. یعنی اگر مشکل یا بیماری روانی داشته که موجب صدور معافیت اعصاب و روان شده، باید با بررسی های صورت گرفته توسط کمیسیون پزشکی، شورای بیمارستان و پزشک معتمد اثبات شود که این شرایط بیماری از بین رفته است.
نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که غالب بیماری های روانی که دارای معافیت دائم از خدمت سربازی می باشند بر اساس سابقه بیماری و سابقه بستری فرد صادر می شود. بنابراین حتی در صورت اثبات صحت روانی فرد با توجه به وجود این سوابق عملا امکان لغو معافیت اعصاب و روان در بسیاری از موارد وجود ندارد.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که در صورت لغو معافیت اعصاب و روان فرد ملزم به اعزام به خدمت سربازی است و امکان استفاده از هیچ نوع معافیت دیگری برای وی وجود ندارد. در کلام ساده تر فرد نمیتواند با لغو معافیت پزشکی اعصاب و روان از معافیت های کفالت و ... استفاده کند. این یک قانون لازم الاجراست و شما باید به آن توجه داشته باشید.
استعلاجی سربازی برای اختلالات اعصاب و روان
گاهی ممکن است مشمولان و سربازان در حین خدمت، نیاز به استراحت و درمان داشته باشند. در این مواقع سازمان وظیفه عمومی به مشمولان این امکان را می دهد تا برای درمان و استراحت از مرخصی استعلاجی خود استفاده نمایند.
پزشک پادگان بعد از بررسی علائم و پرسش و پاسخ درباره علائم بیماری، می تواند مشمول را برای معاینات تخصصی تر به بیمارستان نیروهای مسلح ارجاع دهد.
البته در صورتی که پزشک پادگان تشخیص دهد که صرفا با استراحت و مصرف نسخه های دارویی، مشمول توانایی ادامه خدمت سربازی را دارد؛ می توان برگه استعلاجی را از پزشک پادگان نیز دریافت کرد.
سخنی از مشاوران آویژه
به طور کلی معافیت اعصاب و روان جزو معافیت های مبهم و نسبتا خاص در قانون نظام وظیفه محسوب می شود. یکی از مهم ترین این ابهامات در حوزه صدور جواز کسب و کار می باشد. به طور کاملا مشخص برای سه حوزه کسب و کاری وکالت، پزشکی و روانپزشکی امکان صدور جواز کسب و کار برای دارندگان معافیت اعصاب و روان وجود ندارد.
اما برای سایر مشاغل وضعیت سلامتی فرد و نظر پزشک و همچنین تصمیم مرجع صادر کننده مجوز به عنوان اصلی ترین عوامل صدور مجوز شناخته می شود. در نظر داشته باشید که از نظر قانونی به جز مشاغل ذکر شده ممانعتی برای صدور مجوز کسب و کار برای این دست از افراد وجود ندارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید از مشاوران مرکز مشاوره آویژه کمک بگیرید.
سوالات متداول
آیا امکان صدور مجوز کسب و کار برای معافیت اعصاب و روان وجود دارد؟
از نظر قانونی به جز سه عنوان شغلی پزشکی، وکالت و روانپزشکی هیچ ممانعت قانونی برای صدور مجوز کسب و کار پیش بینی نشده است.
آیا امکان لغو معافیت اعصاب و روان وجود دارد؟
بله – اما برای این کار لازم است شرایط سنی و سلامت روانی فرد منطبق با مفاد قانونی باشد.
آیا صدور مجوز کسب و کار به نوع معافیت اعصاب روان بستگی دارد؟
بله – مشاغل مختلف می توانند بر اساس نوع معافیت اعصاب و روان نسبت به صدور مجوز اقدام کنند.
منبع: https://avije.org/