به ویژه این مساله درباره موتورهای دیزل که به دلیل سهولت نسبی در تعمیر ونگهداری و نیز نوع سوخت مصرفی هنوز هم طرفداران زیادی در نیروهای مسلح کشورهای مختلف دارد بیشتر به چشم می خورد.
با توجه به پیشرفت های قابل توجه جمهوری اسلامی ایران در چند دهه اخیر درعرصه طراحی و ساخت و نیز مهندسی معکوس انواع تجهیزات نظامی در چند سال اخیر توجه خاصی به ساخت موتور دیزل ملی صورت گرفته است.در نقطه عطفی جدید در زمینه بومی سازی و خودکفایی در عرصه پیشرانه های دیزل در خرداد 1397 از موتور دیزل ملی کشور با توان 1300 اسب بخار در دو نوع گازوئیلی و دوگانه سوز رونمایی شد. موتور دیزل ملی کاربردهای گسترده‌ای در مصارف ریلی، جاده‌ای، دریایی و نفت و نیرو و نظامی دارد و وزارت دفاع نیز به عنوان یکی از بهره برداران عمده این نوع موتورها در حوزه نظامی توجه خاصی به استفاده از آن به ویژه در حوزه نیروی دریایی و نیروی زمینی دارد.
رونمایی
در حاشیه مراسم افتتاح ششمین نمایشگاه بین‌المللی حمل‌ونقل ریلی، صنایع، تجهیزات و خدمات وابسته در 29 خرداد 1397 با حضور وزرای دفاع، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی و معاون علمی رئیس‌جمهور خط تولید موتور دیزل ملی 1300 اسب بخار در دو نوع گازوئیلی و دوگانه سوز افتتاح شد.
امیر سرتیپ «امیر حاتمی» وزیر دفاع وقت در این مراسم با اشاره به کاربردهای این موتور ملی خاطرنشان کرد: "موتور دیزل ملی کاربردهای گسترده‌ای در مصارف ریلی، جاده‌ای، دریایی، نفت، نیرو و دفاع دارد و وزارت دفاع نیز به عنوان یکی از بهره برداران در حوزه دفاع با این کار به ویژه در حوزه دریایی و زرهی یک گام بلند در خودکفایی برخواهد داشت."
مشخصات و ویژگی ها
موتور دیزل ملی باقدرت 1300 اسب بخار کاملا ایرانی است، بلوکه و سرسیلندر و سامانه سوخت موتور در داخل کشور ساخته شده است و با توجه به اینکه تاکنون از خارج از کشور این موتور وارد می شد به همت و تلاش مهندسان داخلی در طی 3 سال این موتور ساخته و از خروج ارز جلوگیری شد. اما اینکه این موتور دیزل چه استفاده هایی خواهد داشت و کدام بخش های نظامی می توانند از آن استفاده کنند، باید به بخش اصلی یعنی نیروی زمینی در قالب استفاده در تانکها و ادوات زرهی سنگین و نیروی دریایی در قالب بهره گیری از آن برای به حرکت درآوردن قایق های گشتی بزرگ و ناوچه ها اشاره کرد.
یکی از کاربری هایی که این پیشران جدید می تواند داشته باشد نصب بر روی شناورهای تندرو است. به طور معمول بر روی نسل جدید قایق های تندرو ایرانی تا2 موتور از این نوع قابل نصب بوده و مجموع دو پیشران 1300 اسب بخاری در مجموع قدرتی در حدود 2600 اسب بخار را برای شناور مورد نظر فراهم کند. برای نمونه شناور سراج که کپی ایرانی از بلید رانر انگلیسی است از دو موتور دیزلی استفاده می کند که هر کدام 1500 اسب بخار توان دارند.
در مجموع قدرت دو موتور1300 اسب بخار، سرعتی در حد شناورهای فوق سریع مسابقه ای را در اختیار قایق های موشک انداز سپاه قرار می دهد.در عین حال بخش شناورهای تفریحی و غیرنظامی تا تناژ حدود 600 تن را نیز می توان با استفاده از دو موتور 1300 اسب بخاری برای حرکت در سرعت های پایین مجهز کرده و به مشتری های مورد نظر تحویل داد.
اما در بخش زرهی نیروهای مسلح کشور نیز ساخت و تولید انبوه موتور دیزل ملی گام مهمی در زمینه خودکفایی در عرصه پیشران انواع خودروهای زرهی سنگین و نیمه سنگین محسوب می شود.
در واقع مساله تامین پیشران برای ناوگان تانک در ارتش از جمله مشکلات قدیمی برای رسته زرهی در کشور ما محسوب می شود. در دوره پیش از انقلاب اسلامی، تانک چیفتن از انگلیس خریداری شد که به دلیل عدم قدرت مناسب نسبت به وزن تانک مشکلات زیادی را برای قوای زرهی ایران خصوصا در سالهای جنگ تحمیلی ایجاد کرد.
در سالهای بعد از جنگ صنایع دفاعی کشور در قالب پروژه «مبارز» به تعویض موتور تانک های چیفتن اقدام کرد.به طور کلی ترکیب تانک های روسی، آمریکایی و انگلیسی موجود در نیروهای مسلح عمدتا از موتورهای با توان زیر 1000 اسب بخار بهره می برند. با توجه به امکان استفاده از موتور دیزل ملی با توان 1300 اسب بخار در بخش زرهی می توان انتظار داشت که با نصب این موتور بر روی تانک ها و ادوات زرهی نیمه سنگین مانند خودروهای رزمی پیاده نظام مختلف شاهد جهش بزرگی در زمینه مقدورات زرهی ایران خواهیم بود.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
