در واقع نیازهای عملیاتی و خلاقیت متخصصان داخلی موجب شد تا در یک روند تدریجی ایران تبدیل به بزرگترین قدرت موشکی منطقه شود. امروز با تکیه بر توانمندی داخلی و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود در فواصل زمانی کوتاه، موشکهای جدید و مدرنی توسط نیروهای مسلح کشور رونمایی می‌شود که با معرفی هرکدام از آنها توانایی جمهوری اسلامی درعرصه آفندی و پدافندی نمایان‌تر می‌شود.
دو ویژگی «دانش بنیان» و «بومی بودن» باعث شده که توانمندی موشکی ایران در سه دهه اخیر توسعه پیداکند و امروز هم به حدی از پیشرفت رسیده است که طیف گسترده ای از موشک های بالستیک در اختیار نیروهای مسلح ایران قرار دارد.
در واقع موشکهای بالستیک جزیی مهم از توانمندی موشکی ایران محسوب شده و یکی از موثرترین سلاح‌ها در میادین نبرد محسوب می شوند که توانایی ضربات سنگین و مهلک علیه دشمن را دارند.
یکی از دستاوردهای مهم موشکی ایران در عرصه دریایی و ضد سطحی موشک «خلیج فارس» است که برای مقابله با شناورهای دشمن آن هم در فواصل دور توسعه یافته و عملیاتی شده است.
رونمایی
سردار سرلشکر پاسدار محمدعلی جعفری فرمانده کل وقت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۱۸ بهمن ۱۳۸۹(7 فوریه 2011) در یک نشست خبری از تولید انبوه جدیدترین موشک بالستیک و هوشمند سپاه ضد اهداف دریایی خبر داد و تاکید کرد که دشمن توانایی ردگیری و خنثی کردن این موشک را ندارد. موشکی که توسط مرکز تحقیقاتی نیروی هوافضای سپاه پاسداران طراحی و توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید شده و خلیج فارس نام دارد.
موشک بالستیک خلیج فارس قادر است در صورت بروز تهدیدات دریایی، بدون داشتن پشتیبانی هوایی و دریایی ضربات سختی را به دشمن وارد کند.
همان زمان سپاه پاسداران موشک خلیج فارس را آزمایش کرد، سازمان اطلاعات نیروی دریایی آمریکا، طی گزارشی، دقت این موشک ضدکشتی را زیر ۱۰ متر اعلام کرد و نوشت که موشک خلیج‌فارس قادر است تمام تجهیزات نظامی دریایی دشمنان ایران در خلیج فارس و دریای عمان را مورد هدف قرار دهد.
بدین ترتیب موشک خلیج فارس از اهمیت مضاعفی برای مقابله با تهدیدات دریایی در خلیج فارس و دریای عمان برخوردار است.
به گفته منابع مختلف به کار گیری این موشک از سال 2012 آغاز شده و تاکنون در چند رزمایش نیز شلیک موفق شده است.
در واقع تنها کشورهایی که از توانمندی ساخت و عملیاتی کردن موشک های بالستیک ضد کشتی برخوردارند چین و ایران هستند.چین موشک میانبرد «دانگ فنگ21» DF21)) و ایران با تغییر در گونه‌های زمینی موشک فاتح به این ظرفیت دست یافته اند.
نگاهی کلی
خلیج فارس یک موشک بالستیک ضد کشتی، سوخت جامد تک مرحله‌ای، مافوق صوت با برد ۳۰۰ کیلومتر است که بر اساس موشک فاتح ۱۱۰ طراحی و ساخته شده‌است.
موشک خلیج فارس به عنوان نسل چهارم موشک موفق، دقیق، پرطرفدار و کاملاً بومی فاتح۱۱۰، به صورت انبوه، تولید می‌شود.
موشک با یک کلاهک انفجاری ۶۵۰ کیلوگرمی تجهیز شده که از ترکیبی از سیستم‌های هدایت بهره می‌برد که از رهگیری آن جلوگیری می‌کند. تفاوت خلیج فارس با موشکهای ضد کشتی کروز در این است که این موشک‌ها عمدتاً با سرعتی زیرصوت و به صورت پرواز افقی عمل می‌کنند، اما موشک خلیج فارس با سرعتی مافوق صوت و به صورت بالستیک از سطح زمین شلیک شده و به صورت عمودی از ارتفاع بالا می‌تواند هرگونه ناو و یا شناور دشمن را مورد هدف قرار دهد.
این موشک همچنین در مرحله نهایی خود روی هدف قفل می‌کند، به این معنا که این موشک از سامانه شناسایی و تشخیص هدف برخوردار بوده که می‌تواند از هر یک از انواع اپتیکی، فروسرخ، راداری یا لیزری باشد که عدم اعلام این نوع هدایت، برای ناشناخته ماندن ماهیت عملکرد سامانه و سخت‌تر شدن مقابله با آن لازم به نظر می‌رسد.
علاوه بر این سامانه‌ای که قابلیت عمل قفل داشته و به پردازشگر هوشمند (دارای هوش مصنوعی) مجهز باشد قطعاً و یقیناً توان تعقیب اهداف متحرک را دارا است.
همچنین برد ۳۰۰ کیلومتری موشک خلیج فارس، تقریباً تمام خلیج همیشه فارس و دریای عمان را پوشش می‌دهد.
با توجه به شکل طراحی دماغه موشک خلیج فارس می‌توان به تفاوت بین این موشک و موشک فاتح پی برد.
موشک خلیج فارس در نوک کلاهک خویش از یک سامانه الکترواپتیک پیشرفته برای کشف اهداف در هنگام بازگشت به جو بهره می‌جوید که این امکان را به موشک می‌دهد تا در زمان حمله مستقل بوده و خود اقدام به کشف هدف کرده و به سمت هدف هدایت شود. این موشک با سرعت بالای خود که حدود ۳ برابر سرعت صوت اعلام شده (تقریباً ۱۰۲۰ متر بر ثانیه) دارای انرژی جنبشی بالایی است که با وجود حرکت شیرجه‌ای روی هدف در مرحله نهایی پرواز، که به این انرژی می‌افزاید، اثر تخریبی بسیار بالایی دارد و امکان واکنش را نیز از هدف خود سلب می‌کنند.
موشک خلیج فارس سرجنگی بسیار قدرتمندی داشته و مجهز به یک کلاهک انفجاری ۶۵۰ کیلوگرمی است که از ترکیبی از سیستم‌های هدایت بهره می‌برد و از رهگیری آن جلوگیری می‌کند. این برای یک موشک بالستیک ضد کشتی میزان قابل توجهی در مقایسه با موشک های کروز ضد کشتی متعارف است.
برای مثال موشک کروز ضد کشتی نور، دارای کلاهکی به وزن ۱۶۰ کیلوگرم است. اما کلاهک خلیج فارس معادل ۷ بمب معمولی مارک ۸۲ یا سه بمب مارک ۸۳ خرج انفجاری در خود جای داده است. انفجار یک بمب معمولی سه حالت برخورد، شوک و موج و نیز اثر حرارتی بوجود می‌آورد و تفاوت عمده بین موشک و بمب، در برخورد با سرعت بالا در موشک‌ها است؛ لذا با سرعت برخورد بالایی که موشک خلیج فارس دارد، به مقدار نامعلومی بسته به نوع فیوز و نوع سرجنگی در سطح عرشه ناو نفوذ می‌کند. در حالت عمومی قدرت انفجاری ناشی از برخورد چنین بمبی حدود ۱.۲ تا ۸ متر در عمق زمین نفوذ می‌کند و دایره‌ای به قطر ۷ تا ۱۸ متر بوجود می‌آورد.
کلاهک بارانی دیگر ویژگی موشک خلیج فارس است که می‌تواند تا ۳هزار قطعه انفجاری با سرعت متغیر بین ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ متر بر ثانیه به اطراف خود پرتاب کند که شوک ناشی از انفجار با سرعت متغیر از ۵۰۰ تا ۸۰۰ متر بر ثانیه از محدوده انفجار به بیرون خارج می‌شود و جریانی برابر با ۱.۸ تا ۲.۵ برابر صوت بوجود می‌آورد. موج انفجار تولید شده در نوع بارانی به تنهایی قادر است سطح کل ناو را از هر جسم متحرکی تخلیه کند. می توان گفت که مجهز بودن موشک خلیج فارس به یک کلاهک ۶۵۰ کیلوگرمی که تنها ۶۵ کیلوگرم کمتر از کل جرم یک موشک کروز ضدکشتی نور است، قدرت تخریبی باورنکردنی برای این سلاح ضد کشتی ایجاد می‌کند و شاید تنها اصابت یک فروند از این موشک برای آسیب رسانی بسیار جدی به یک ناوشکن و یا خارج کردن یک ناوهواپیمابر از رده عملیاتی کافی باشد.
همچنین برد ۳۰۰ کیلومتری موشک خلیج فارس، تقریباً تمام خلیج همیشه فارس و دریای عمان را پوشش می‌دهد.
اقتدار دریایی در سایه موشک خلیج فارس
موشک خلیج فارس در کنار طیفی از دیگر تسلیحات ضد کشتی ساخت ایران قادر به پوشش سخت ترین شرایط درگیری های دریایی هستند و می توان با استفاده ترکیبی و هوشمندانه از تکنیک ها و ابزار های تولید داخل و توان ملی مدت طولانی نبرد های دریایی را بدون داشتن پشتیبانی هوایی و دریایی مدیریت و ضربات سختی به دشمن متجاوز وارد کرد.
ناوگان متجاوز مجبور است تا شناورهای سنگین و ناوهای هواپیمابر خود را بجای درگیری از منطقه خطر دور کند که این امر نیز به نوبه خود باعث بوجود آمدن مشکلات بسیار بر سر راه حملات هوایی از طریق دریا با ایران می شود.
بعنوان نمونه ساده ترین راه ممکن قرار گیری ناو هواپیمابر دشمن در فاصله امن در محدوده فرضی 350 کیلومتری سبب می شود تا هواپیماهای ضربتی دشمن مجبور باشند 700 کیلومتر مسیر اضافی را برای رسیدن به آسمان ایران طی کنند.
این امر به معنای لزوم نصب مخازن سوخت خارجی برای این هواپیماه خواهد بود که آنها را سنگین تر کرده و امکان حمل تسلیحات و انجام مانورهای سریع را از آنان می گیرد و از سوی دیگر برای هر ماموریت نیاز به تعداد بیشتری جنگنده بوجود می آورد که این امر کار را برای سامانه های پدافندی هوایی ایران ساده تر کرده و ریسک عملیات هوایی را برای دشمن بسیار بالاتر می برد.
نشریه تخصصی آمریکایی نشنال اینترست می‌نویسد: «موشکهای بالستیک ضدکشتی خلیج فارس یکی دیگر از مولفه‌های ارزشمند توانمندی‌های نامتقارن ایران در زمینه دریایی است.»این موشک بالستیک مافوق صوت، با برد 300 کیلومتر هنگام حمل کلاهک 650 کیلوگرمی اغلب «قاتل حامل» (منظور ناوهای هواپیمابر و بالگردبر است) لقب گرفته و موشک سوخت جامد و تک‌مرحله‌ای است.
خلیج فارس بر اساس موشک فاتح 110 طراحی و ساخته شده است.
ویژگی‌ها
طول ۸٫۸۶ متر
قطر ۰٫۶۱ متر
موتور سوخت جامد تک مرحله‌ای
عملکرد سیستم هدایت و کنترل چندگانه
سرعت سیر دهانه 2100 متر بر ثانیه در هنگام فرود
برد موثر ۳۰۰ کیلومتر
برد نهایی 500 کیلومتر
کلاهک تک کلاهک
وزن کلاهک 650 کیلوگرم
برد عملیاتی ۳۰۰ کیلومتر
سقف پرواز 2000 کیلومتر
سرعت 3 ماخ
سامانه هدایت نهایی الکترواپتیک
دقت( میزان خطای دایره ای )کمتر از 5 متر
سکوی پرتاب متحرک
نویسنده: سید رضا میرطاهر
