وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران، چین، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در این نشست یک روزه حضور داشتند.
بدون تردید همکاری کشورهای همسایه افغانستان برای کمک به حل مشکلات این کشور، تنها و مهمترین گزینه برون رفت افغانستان از وضعیت فعلی است.
اما نکته مهم این است که آیا پاکستان دیدگاه‌ها و نقطه نظرات سایر کشورها برای کمک به حل بحران افغانستان را می پذیرد؟
این نشست که اولین اجلاس مجازی وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان پس از تسلط طالبان بر این کشور است با ابتکار پاکستان تشکیل شد و برگزاری آن دقیقا با زمان اعلام دولت موقت افغانستان از سوی طالبان مصادف شده است.
این بدان معنا است که پاکستان درصدد است از ظرفیت‌ها و توانایی‌های کشورهای همسایه افغانستان برای تثبیت موقعیت و جایگاه دولت موقت طالبان در افغانستان بهره برداری نماید.
به عبارت بهتر پاکستان که خود را پیروز تحولات افغانستان می بیند درصدد است با همراه کردن کشورهای همسایه افغانستان با دیدگاه‌ها و نظرات پاکستان زمینه شناسایی منطقه ای طالبان در افغانستان را فراهم کند.
«ایشان تارور» کارشناس مسایل سیاسی در هند بر این باور است: "گروه‌های تشکیل دهنده طالبان روابط لجستیکی و تاکتیکی عمیقی با نهادهای دولتی پاکستان دارند."
آمریکا نیز اخیرا با کمک به پاکستان زمینه قدرت گیری طالبان را در افغانستان فراهم کرد. با این حال پاکستان به خوبی می داند که به قدرت رسیدن طالبان عواقب وخیمی برای اسلام آباد از جمله تقویت افراط گرایی خواهد داشت.
حمایت همه جانبه پاکستان از طالبان
پاکستان با دخالت آشکار در امور افغانستان از جمله سفر اخیر رئیس سازمان اطلاعات ارتش این کشور (آی اس آی) به کابل و همچنین حملات همه جانبه هوایی به پنجشیر برای درهم شکستن مقاومت مردم این منطقه نشان داد که راسا اداره افغانستان را برعهده دارد و اجازه نخواهد داد خللی در تسلط طالبان در افغانستان ایجاد شود.
«ضیا آریانژاد» نماینده پیشین ولایت سمنگان براین باور است: "پهپادهای پاکستان با بمب‌های هوشمند پنجشیر را هداف قرار دادند و نیروهای ویژه ارتش پاکستان نیز در این عملیات مشارکت داشتند که دخالت اشکار در امور افغانستان است."
شاه محمود قریشی وزیر امور خارجه پاکستان در سفر منطقه ای اخیر خود نیز تلاش کرد کشورهای همسایه افغانستان را به شناسایی طالبان در افغانستان متقاعد کند.
این در حالی است که کل افغانستان پشتون نیستند و اقوام و نژادهای مختلف از جمله تاجیک‌ها، ازبک‌ها، ترکمن‌ها و هزاره ها در افغانستان زندگی می کنند که خواهان احترام طالبان به حق و حقوق خود هستند.
در همین حال آنان از کشورهای همسایه افغانستان نیز انتظار دارند در جهت رعایت حقوق همه اقلیت های قومی و مذهبی در افغانستان تلاش کنند.
بنابراین به نظر می رسد از دیدگاه وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان، درخواست وزیر امور خارجه پاکستان برای همفکری بدون آنکه به مساله رعایت حقوق همه مردم افغانستان بپردازد زیاده خواهی و نادیده گرفتن آشکار حقوق اقوام و مذاهب مختلف افغانستان است.
بخصوص آنکه ترکیب کابینه طالبان نه تنها ادعاهای آنها را برای تشکیل دولت همه شمول تایید نکرد، بلکه محافل بین المللی در مورد پیامدهای آن ابراز نگرانی می کنند.
در هر حال، کشورهای همسایه افغانستان انتظار دارند این کشور هر چه سریعتر به صلح و ثبات و آرامش برسد، اما این مهم بدون مشارکت همه اقوام و مذاهب در فرایند قدرت و رعایت حقوق آنها حاصل نمی شود و به همین دلیل به نظر نمی رسد انتظار پاکستان از تشکیل نشست وزرای امور خارجه شش کشور همسایه افغانستان تاثیری در نوع نگاه آنان به تحولات آتی افغانستان داشته باشد.
نویسنده: مجید وقاری
.117
