در شرایط جهانی شدن، جهان به هم پیوسته و وابسته تر می شود. در نتیجه، چالش های امروز جهانی می شوند. کاهش اثربخشی نهادهای حکومتی جهانی، در درجه اول سازمان ملل متحد، و فرسایش قوانین بین المللی همچنان ادامه دارد. سیستم ثبات استراتژیک و کنترل بر سلاح های هسته ای در حال برچیده شدن است که با مسابقه تسلیحاتی و توسعه سیستم ها و انواع جدید سلاح ها همراه است. تروریسم، افراط گرایی و قاچاق مواد مخدر در حال تبدیل شدن به ماهیتی فراملی و تسلط بر فناوری های مدرن و حوزه های جدید نفوذ هستند.
تغییرات در معماری اقتصاد جهانی نگران کننده است. تجارت، سرمایه گذاری و حمایت از فن آوری جایگزین همکاری چندجانبه در چارچوب پلتفرم های جهانی شده است. اثربخشی سازمان تجارت جهانی (WTO) در حال کاهش است، و جذابیت اتحادهای منطقه ای و دوجانبه افزایش می یابد. جرایم سایبری و سخنان نفرت انگیز به بخشی جدایی ناپذیر از جنگ های اطلاعاتی تبدیل شده اند که هدف آنها دستکاری در آگاهی عمومی، شکست سیستم های پشتیبانی از زندگی و امنیت ملی است.
بطور مثال با شیوع ویروس کرونا Covid-19، آشکار شد که شیوع بیماری های همه گیر و پاندمی در سراسر جهان می تواند تهدید بیولوژیکی شدیدی نه تنها برای بقای انسان ، بلکه برای اقتصاد و امنیت ملی ، منطقه ای و جهانی باشد. مشکلات تأمین غذا، انرژی، آب و امنیت زیست محیطی همچنان در صدر است. میزان مهاجرت غیرقانونی و کنترل نشده در حال افزایش است.
در این شرایط، تنها تعامل جمعی فعال و گفتگوی آزاد تمدنها قادر به تعیین تصمیمات درستی هستند که ثبات و توسعه پایدار همه دولتها را تضمین می کند. در چارچوب این چالش ها و تهدیدها، با ابتکار اولین رئیس جمهور قزاقستان، نظربایف، یک سازمان برای امنیت و توسعه در آسیا (OBRA) بر اساس کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا (CICA) ایجاد شد. ذکر این نکته ضروری است که جمهوری اسلامی ایران عضو کنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا (CICA) است، تشکیلاتی بین المللی که 27 کشور قاره آسیا، از جمله چین، روسیه، قزاقستان، هند، امارات متحده عربی، آذربایجان، عراق، مصر و کشورهای دیگر عضو آن هستند. 9 کشور نیز در زمره اعضای ناظر در CICA هستند از جمله ایالات متحده، ژاپن، اوکراین و غیره.
CICA یک مجمع بین المللی است که وظیفه خود را برای تقویت روابط و همکاری بین کشورهای آسیایی به منظور تامین ثبات و امنیت در منطقه تعیین می کند. CICA اقدامات اعتمادسازی را در پنج بعد اقتصادی، زیست محیطی، انسانی، نظامی-سیاسی و در زمینه مبارزه با چالش ها و تهدیدهای جدید تعریف می نماید. اولویت اصلی CICA تبدیل این انجمن به یک سازمان بین المللی امنیت منطقه ای است، که فضای CICA را با سیستم اعتماد عمیق و تعامل فعال پوشش، فرصت ها را برای تقویت همکاری بین کشورهای عضو و افزایش سهم کنفرانس در نقش فزاینده آسیا در امور بین الملل گسترش دهد.
در کنار این، برنامه ریزی شده است تا شورای خردمندان CICA و صندوق CICA ایجاد گردد، انجمن تالارهای فکر CICA را به یک پلت فرم دائمی تبدیل کند، و همچنین کار بر اجرای عملی کاتالوگ اقدامات اعتمادسازی و گسترش روابط خارجی با سایر سازمانها و مجامع منطقه ای را تشدید کند.
در 4 مارس 2021 ، قاسیم ژومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان در چهاردهمین اجلاس سازمان همکاری اقتصادی (ECO) شرکت کرد. توکایف در سخنرانی خود خاطرنشان کرد که قزاقستان به عنوان رئیس CICA آماده است تا در توسعه همکاری های ECO و CICA در زمینه اقتصادی مساعدت کند. به نظر می رسد که تعامل بین این ساختارها در زمینه های حمل و نقل و تدارکات، کشاورزی، امور مالی، انرژی، گردشگری، فناوری های دیجیتال و دیگر زمینه ها امیدوارکننده تر باشد.
در پاییز سال 2020، جمهوری قزاقستان اقدام جدیدی را برای ایجاد اعتماد به نام «امنیت اپیدمیولوژیک، بهداشت عمومی و داروسازی» در فهرست CICA آغاز کرد. در نتیجه روش سکوت، در ژانویه 2021 ، کشورهای عضو از ابتکار نور سلطان برای استفاده از بستر CICA برای تبادل اطلاعات در مورد بهترین شیوه ها و همچنین ارائه کمک به کشورهای نیازمند حمایت کردند. در همان زمان، این فراخوان برای رد هرگونه سیاست زدگی در این موضوع مورد توجه قرار گرفت.
در فوریه 2021 ، جمهوری قزاقستان اقدام جدیدی را برای اعتمادسازی CICA آغاز و در 26 فوریه 2021 ، توسط ریاست نمایندگی بنیاد خیریه Halyk کمک های بشردوستانه خود را برای مبارزه با همه گیری ویروس کووید19 به افغانستان، عراق و فلسطین ارسال کرد. در مراسم تحویل کمک های بشردوستانه، ریاست قزاقستان خاطرنشان کرد که در چارچوب اقدام جدید اعتمادسازی" CICA امنیت اپیدمیولوژیک، بهداشت عمومی و داروسازی"، قزاقستان به کشورهای دوست کمک های بشردوستانه ارائه می دهد، که بر ضرورت ویژه حمایت متقابل در جامعه بین المللی تأکید می کند.
لازم به ذکر است که در تاریخ 11-12 اکتبر 2021 ، در نورسلطان، پایتخت قزاقستان، برنامه ریزی شده است که ششمین اجلاس وزرای خارجه کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا در سطح بالایی برگزار شود، که طی آن وضعیت بیشتر CICA مورد بحث قرار خواهد گرفت.
به طور کلی، ارتقاء جایگاه CICA تنها با تلاش مشترک، از جمله با حمایت از شریک مهمی برای جمهوری قزاقستان مانند جمهوری اسلامی ایران امکان پذیر است. در این رابطه، من امیدوارم که همه کشورهای عضو در پیشبرد روند CICA مشارکت فعال داشته باشند وهدف خود را غلبه مؤثر بر بحران ها و چالش های کنونی به منظور تضمین صلح، پیشرفت و رفاه در آسیا قرار دهند. // 114
نویسنده: «اسخت اورازبای»، سفیر فوق العاده و تام الاختیار جمهوری قزاقستان در جمهوری اسلامی ایران
