ناوگروه‌های نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از اوایل سال 1388 ماموریت خود را در آب‌های آزاد برای تأمین امنیت خطوط کشتیرانی و مقابله با دزدان دریایی و مأموریت‌های دیگر آغاز کرده‌اند و ورود ناوشکن البرز به دریای سرخ هم در راستای همین ماموریت‌ها به حساب می‌آید.
دریای سرخ و تنگه باب المندب نقش و اهمیت برجسته‌ای در اقتصاد و تجارت جهانی ایفا می کند و به همین دلیل از اهمیت استراتژیکی زیادی برخوردار بوده و در این راست حضور دریایی ایران پر رنگ و موثر در این دریا از اهمیت زیادی برخوردار است. ضمن اینکه پدیده دزدی دریایی در دریای سرخ لزوم حفاظت از شناورهای تجاری و نفتکش ها و قایق های ماهیگیری ایرانی را دو چندان کرده است. در ماه های اخیر افزایش تنش ها در دریای سرخ و تلاش آمریکا برای تشکیل یک ائتلاف دریایی علیه یمن به بهانه حمله یمنی ها به منافع و کشتی های عازم فلسطین اشغالی به خصوص بندر ایلات ضرورت حضور موثر ایران در این منطقه را دو چندان کرده است.
دریای سرخ یکی از گذرگاه‌های اصلی برای دریانوردی و تجارت بین‌الملل به شمار می‌رود و سالانه حدود 16 هزار کشتی تجاری و نظامی و حدود 30 درصد از تولیدات نفت جهانی از این منطقه عبور می‌کند. همچنین واردات مواد خام مورد نیاز صنایع کشورهای شرقی و غربی و صادرات آنها به کشورهای آسیایی ، آفریقایی و استرالیا عموما از این منطقه صورت می گیرد. از این رو دریای سرخ به قطبی تبدیل شده است که منافع و اهداف شماری از کشورهای ساحل آن، کشورهای منطقه و جهانی با هم برخورد کرده است. همچنین این دریا از نظر راهبردی گذرگاهی مهمی برای هرگونه تحرک نظامی کشورهای غربی به سوی منطقه خلیج فارس است.
اهمیت نیروی دریایی برای امنیت ملی و قدرت جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که دارای سواحل طولانی در مرزهای شمالی و جنوبی خود است غیر قابل انکار است.ضمن اینکه توانمندی ایران برای حضور موثر دریایی در آب های منطقه ای از جمله دریای سرخ و بین المللی مانند اقیانوس های هند ، اطلس و آرام نقش غیر قابل انکاری درزمینه نمایش قدرت و تاثیر گذاری بر سیاست ها و اقدامات منطقه ای و جهانی دارد.
تحقق رویای دیرینه نیروی دریایی ارتش
نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر با مجهز شدن به انواع شناورهای بومی جدید اعم از شناورهای سطحی و زیر سطحی به قدرت دریایی بزرگی در حوزه خلیج فارس وشمال اقیانوس هند و نیز دریای سرخ تبدیل شده است. با این حال برای تحقق عنصر راهبردی این نیرو در اختیار داشتن توان «قدرت افکنی» یعنی توانایی استفاده از توانمندی نظامی و انجام عملیات دریایی در نقاط دور دست به ویژه اقیانوس ها اهمیت حیاتی دارد. برای رسیدن به این هدف در اختیار داشتن شناورهای بزرگی به نام «ناو بندر» که توان انجام دادن عملیات در دور دست را چه از لحاظ لجستیکی و چه از نظر تجهیزات و مقدورات رزمی فراهم کند ضروت تام دارد. ناو بندرها به عنوان یک پایگاه دریایی متحرک عمل کرده و بخشی از زیرساخت‌های کلیدی هستند که نیروها و تجهیزات گسترش یافته در دریا را پشتیبانی می‌کنند.
در این راستا ساخت و عملیاتی شدن ناوبندر مکران گام نخست در زمینه حضور جهانی نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران است. با در اختیار گرفتن این ناو بندر، رویای دیرینه نیروی دریایی ارتش در زمینه انجام ماموریت های دریایی در مقیاس جهانی و در اقیانوس ها امکان تحقق پیدا کرد و اولین گام در این زمینه در اردیبهشت1400 با اعزام ناو گروه مکران مرکب از ناو بندر مکران و ناوشکن بومی سهند به ماموریت اقیانوس اطلس برداشته شد.
اکنون پس از سالها تلاش برای ایجاد توانمندی های لازم برای حضور نیروی دریایی راهبردی ایران در آب های آزاد گام های موثری در این زمینه برداشته شده و زیر ساخت ها و ناوهای مناسب در این زمینه آماده شده و یا در حال آماده شدن است و به همین لحاظ فرماندهی نیروی دریایی راهبردی ارتش در حال برنامه ریزی برای تحقق این امر در راستای استراتژی بزرگ ملی جمهوری اسلامی ایران است. در واقع نیروی دریایی بازوی حکمرانی ایران در اقیانوس ها و یک نیروی راهبردی است که کارویژه‌های آن حوزه کلان و راهبردی کشور را متاثر می کند. به ویژه اقدامات این نیرو در سیاست های کلان ملی اثر گذار است.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
بیشتر بخوانید:
ناوشکن البرز وارد دریای سرخ شد
بازگشت چهل و هفتمین ناو گروه نیروی دریایی ارتش/ ویدئو
