طبق آخرین آمارها، یک نفر از هر سه آمریکایی از شبکه اجتماعی «تیک تاک»(TikTok) استفاده می‌کند و بیش از یکصد میلیون شهروند آمریکا آن را در تلفن‌های همراه خود دانلود کرده‌اند. تیک تاک در چهار سال اخیر علیرغم مسدودشدن در خاک آمریکا به فعالیت خود ادامه داده است و حالا تهدید آن برای مقامات آمریکایی جدی‌تر از همیشه به‌نظر می‌رسند.
به تازگی نشریه فوربس گزارش داده که دو آژانس آمریکایی به‌طور فعال درحال بررسی بایت دانس ByteDance، شرکت مادر تیک تاک، هستند. چند ماه قبل در گزارشی گفته شدکه کارمندان تیک تاک از آن برای جاسوسی از روزنامه نگاران مستقر در ایالات متحده استفاده می‌کنند و اکنون وزارت دادگستری و FBI تحقیقات خود را به همین دلیل آغاز کرده‌اند.
نیویورک تایمز و رسانه‌های دیگری گزارش فوربس را تأیید کرده و توضیح می‌دهند که واحد تقلب در بخش جنایی وزارت دادگستری درحال همکاری با FBI و دادستان ایالات متحده در ناحیه شرقی ویرجینیاست تا موضوع نقض حریم خصوصی کاربران این برنامه را بررسی کند.
بایت دانس نیز در تحقیقات داخلی خود متوجه شده که برخی کارمندان، به داده‌های مربوط به حساب‌های روزنامه‌نگاران آمریکایی در تیک تاک دسترسی پیدا کرده‌اند. از میان کارمندانی که در این موضوع دخیل بودند و پس از آن اخراج شدند، دو نفر بخشی از عملیات این شرکت در چین بوده‌اند.
یک محقق امنیتی می‌گوید؛ مرورگر درون برنامه‌ای نسخه iOS اپلیکیشن تیک تاک در وب‌سایت‌های خارجی از جاوا اسکریپت استفاده می‌کند که به موجب آن می‌تواند تمام داده‌های تایپ شده کاربران، از جمله رمز عبور و شماره کارت اعتباری را ردیابی کند.
علاوه بر این در سال 2020 هم مشخص شده بود که تیک تاک به کلیپ‌بورد کاربران خود دسترسی داشته است و حالا یک بار دیگر اعلام شده که این شبکه اجتماعی کاربران خود را زیر نظر گرفته است.
به گفته یک محقق امنیتی که فلیکس کراوس Felix Krause نام دارد، هر زمان که کاربران لینکی را در تیک تاک باز کنند، این برنامه اجازه دارد تا تمام فعالیت‌های کاربر در آن وب‌سایت را بررسی کند. به عنوان مثال، می‌تواند تمام چیزهایی که کاربر تایپ می‌کند و همچنین ضربه زدن او روی دکمه‌ها و لینک‌ها را تشخیص دهد.
تیک‌تاک یک رسانه اجتماعی است که ابتدا با عنوان دوئین (抖音) در سپتامبر ۲۰۱۶ در چین عرضه شد و عرضه آن برای خارج از چین، با عنوان تیک‌تاک و در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت. تیک‌تاک به کاربران اجازه می‌دهد که موزیک‌ویدئوهای بسیار کوتاه ۳ تا ۶۰ ثانیه‌ای بسازند.
از سال ۲۰۲۰ نگرانی هایی از سوی برخی کشورها اعلام شد و آنها تهدید به بستن آن در محدوده خاک خود کردند. در همان ایام اپلیکیشن تیک‌تاک و مالک آن، یعنی شرکت بایت دانس، زیر ذره بین قرار گرفتند.
تیک‌تاک به تازگی اعلام کرد دولت بایدن از مالکان چینی تیک تاک خواسته است سهام خود در این اپلیکیشن ویدئویی محبوب را بفروشند و در غیر این صورت، با ممنوعیت احتمالی در آمریکا روبرو خواهند شد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا، تلاش کرد تیک‌تاک را در سال ۲۰۲۰ ممنوع کند، اما در دادگاه‌های آمریکا شکست خورد.
این اقدام پس از تصویب یک قانون جدید در آمریکا انجام می‌شود که به کاخ سفید اجازه می‌دهد تا تیک‌تاک یا سایر فناوری های خارجی را در صورت ایجاد خطر برای امنیت ملی، ممنوع کند. البته برخی کشورها و نهادهای دولتی دیگر هم چنین تصمیمی گرفته اند. به عنوان مثال هند تیک‌تاک و ده‌ها اپلیکیشن چینی دیگر را با این ادعا که به طور بالقوه برای امنیت و یکپارچگی کشور زیان آور هستند، در ژوئن ۲۰۲۰ در همه دستگاه‌ها ممنوع کرد.
تیک‌تاک به دلیل آنچه که دولت پاکستان محتوای غیراخلاقی و ناشایست اعلام کرد، دست کم چهار بار ممنوع شد که آخرین ممنوعیت آن در ماه نوامبر به پایان رسید.
همچنین در کشورهای بلژیک، کانادا، تایوان، برخی ایالتهای آمریکا و موسسات آموزشی این کشور، پارلمان و کمیسیون های اتحادیه اروپا، انگلیس و اسکاتلند، نیوزیلند، استفاده از نرم افزار تیک تاک برای کارکنان دولت ممنوع شده است. تقریباً در تمامی این کشورها دلیل اصلی نگرانی، تجاوز به حریم خصوصی و امنیت سایبری در مورد برنامه اشتراک گذاری ویدیویی این نرم افزاراست.
مدیران تیک تاک می گویند مدتهاست که داده ها را با دولت چین به اشتراک نمی گذارند با این حال بسیاری از کشورهای جهان این سخنان را قبول نکردند. با این که دفتر مرکزی تیک تاک در پکن قرار دارد اما آنها ماهانه بیش از 100 میلیون کاربر در ایالات متحده و بیش از 10 هزار کارمند در شرکت مادر خود یعنی بایت دنس دارند. بخشی از این نگرانی های امنیتی به دلیل سابقه این شرکت است.
به عنوان مثال در سال 2018 مدیر وقت و موسس شرکت «ژنگ یمینگ» بعد از اینکه حزب کمونیست چین آنها را مجبور به غیر فعال کردن یکی از برنامه های این شرکت کرد، مجبور به انتشار متن عذرخواهی خود انتقادی شد و قول داد همکاری عمیق بیشتر با دولت مقتدر کشور داشته باشد.
بررسی های اخیر نشان می دهد که کارمندان تیک تاک و بایت دنس می توانند به صورت دستی محتوایی که از طریق الگوریتم شما پخش و تبلیغ می شود را کنترل کنند. اوایل سال جاری افشا شد که تیک تاک به طور مکرر ویدیوهایی را تبلیغ می کند تا افراد پرطرفدار و برندها را جذب و آنها را براساس بازدیدهای ویدیویی به مشارکت جذب کند. نگرانی اصلی اینجاست که هرچیزی از جمله تبلیغات دولتی و اخبار دروغ هم در این میان وجود دارد.
نمایندگان کنگره آمریکا چندی پیش، مدیرعامل بایت‌دنس را با اتهاماتی مثل نفوذ دولت چین به این شرکت متهم کردند و مدعی شدند که این پلتفرم به سلامت روان کودکان و نوجوانان آسیب می‌زند. مدیرعامل بایت‌دنس در جلسه ای پنج‌ساعته بارها اعلام کرد که این شرکت اطلاعات کاربران را با دولت چین به اشتراک نمی‌گذارد و تحت کنترل این کشور نیست. او در واقع توضیح داد که اطلاعات کاربران آمریکایی حالا در خاک ایالات‌متحده در داخل سرورهای یک شرکت آمریکایی و با کمک پرسنل آمریکایی ذخیره و نگهداری می‌شود.
اما عده‌ای از نمایندگان، این حرفها را قبول نکردند و این شبکه اجتماعی را به ترویج محتواهای آسیب‌زننده از جمله در زمینه شیوه خورد وخوراک، مصرف مواد مخدر و سوءاستفاده جنسی از کودکان متهم نمودند. با این حال، «شو چو» مدعی بود که این مسائل بسیار پیچیده است و فقط مربوط به تیک تاک هم نمی‌شود.
اما بدون توجه به این هیاهوها، لازم است که بدانیم اقدام کنونی امریکا بیشتر یک ترفند سیاسی است و به دو دلیل ممنوعیت این شبکه اجتماعی را توجیه می‌کنند: اول این که تیک تاک به جمع‌آوری اطلاعات شخصی کاربران اقدام و از آنها جاسوسی کرده و امنیت ملی کشورها را تهدید می‌کند. دوم آن که حکومت چین برای نشر اطلاعات نادرست و غلط از آن استفاده و از طریق این شبکه اجتماعی در روند انتخابات کشورهای غربی مداخله می‌کند.
عده ای از کارشناسان معتقدند که هر دو دلیل، بدون ارائه مستندات مطرح شده و هدف از آن باجگیری سیاسی و اجبار پکن به کوتاه آمدن در رقابت‌های جهانی میان چین و آمریکا است.
در رابطه با دلیل اول، همگان می دانند که شبکه‌های اجتماعی دیگر مانند «فیسبوک»، «توییتر» و «اینستاگرام» به جمع‌آوری اطلاعات کاربران خود اقدام می‌کنند و از طریق همین اطلاعات و با استفاده از هوش مصنوعی، رفتار و اولویت‌های کاربران را تشخیص داده و بر اساس آن سیاست‌گذاری می‌کنند.
در مورد دلیل دوم هم باید گفت که اعلام جنگ علیه «تیک تاک» در چارچوب رقابت جهانی آمریکا و غرب با چین قابل تحلیل است. در فضای کاملاً سیاسی و حزبی جامعه آمریکا، هر گونه دفاع از تیک تاک به عنوان نقطه ضعف و خیانت به‌شمار آمده و سیاستمداران ، بهای چنین دفاعی را در انتخابات آتی پرداخت خواهند کرد.
اما واقعیت چیست؟
واقعیت آنست که شبکه های اجتماعی اطلاعات فراوانی از ما در اختیار دارند. اینکه چقدر و چه مدت فیلم خاصی را تماشا می‌کنیم، در چه زمینه ای اظهار‌نظر کرده یا به آن علاقه نشان می‌دهیم و اگر حساب کاربری داشته باشیم سن و جنس و مکان زندگی ما را می‌دانند و حتی آهنگ و ریتم تایپ کردنمان را هم می‌شناسند. کوکی‌های موجود در این اپلیکیشن‌ها، فعالیت‌های ما را در هر جای دیگری در اینترنت رصد می‌کنند و زیر نظر دارند .
چند روز قبل ایلان ماسک -مدیرعامل شرکت توییتر- گفت که دولت آمریکا به اطلاعات کاربران این شبکه اجتماعی، «دسترسی کامل» دارد!
او در این گفت‌وگو اظهار کرد: دولت آمریکا به اطلاعات و پیام‌های خصوصی کاربران این شبکه اجتماعی دسترسی کامل دارد و از میزان دسترسی کامل و عملی سازمان‌های دولتی (آمریکا) به همه اتفاقاتی که در توییتر رخ می‌دهد، مغزم دارد سوت می‌کشد!
وی در پاسخ به این پرسش که «آیا این دسترسی، پیام‌های خصوصی(دایرکت) را هم شامل می‌شود؟»، تاکید کرد: بله.
ماسک همچنین با ابراز نگرانی درباره موج اخیر هوش مصنوعی گفت که این فناوری، می‌تواند تمدن بشر را نابود کند.
نویسنده: مقدم
116
