تحلیل؛

ایران پرس: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز سه‌شنبه ۱۹ نوامبرفرمانی را به امضا رساند که به موجب آن، مسکو از این پس اجازه خواهد داشت تا علیه «یک کشور غیرهسته‌ای» به شرط اینکه آن کشور از حمایت قدرت‌های هسته‌ای برخوردار شده باشد، از تسلیحات هسته‌ای خود استفاده کند.

این تصمیم با هزارمین روز از عملیات نظامی روسیه در اوکراین مصادف است و یک روز پس از موافقت واشنگتن برای استفاده کی‌یف از موشک‌های اتکمزبا برد 300 کیلومتر علیه اهداف مختلف در خاک روسیه گرفته می‌شود. تصمیمی که با استقبال اتحادیه اروپا وهمراهی فرانسه و بریتانیا و موافقت این دوکشور با استفاده از موشکهای کروز هوا پرتاب استروم شادو/ اسکالپ اهدایی از جانب آنها به اوکراین برای حمله به اهدافی در داخل خاک روسیه همراه شده است.

روسیه روز دوشنبه 18 نوامبر گزارش ها در باره تصمیم جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا مبنی بر اجازه دادن به اوکراین برای شلیک موشک‌های آمریکایی به عمق خاک روسیه را «بی‌پروایانه» خواند و هشدار داد که مسکو تلافی خواهد داد. روسیه بارها هشدار داده است که غرب از طریق بازی با محدودیت‌هایی که یک قدرت هسته‌ای ممکن است تحمل کند یا نه، با آتش بازی می‌کند.

ولادیمیر پوتین در ماه سپتامبر گفت که مجوز غرب در مورد استفاده کی‌یف از موشک‌های دوربرد به معنای «مشارکت مستقیم کشورهای ناتو، ایالات متحده و کشورهای اروپایی در جنگ اوکراین» است، چرا که عملا زیرساخت های نظامی و پرسنل ناتو در هدف گیری و شلیک موشک‌های یاد شده دخیل خواهند بود.

 کرملین پیش‌تر در روز سه‌شنبه اعلام کرده بود که تغییراتی در دکترین هسته‌ای روسیه انجام شده و در صورت لزوم رسمیت خواهد یافت. این امر نگرانی مسکو در مورد تصمیم اخیر آمریکا در مورد حملات موشکی از اوکراین را نشان می‌دهد. دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در اظهاراتی که روز سه‌شنبه منتشر شد، گفت: «اصلاحات دکترین هسته‌ای روسیه اساساً آماده است و در صورت لزوم رسمیت خواهند یافت.» پسکوف پیش از این اشاره کرده بود که به‌روزرسانی دکترین هسته‌ای روسیه باید به‌عنوان پیامی برای کشورهای غیردوست تلقی شود.

ولادیمیر پوتین، در 25 سپتامبر 2024  در نشست خود با اعضای شورای امنیت روسیه، با تاکید بر نقش دکترین هسته‌ای در تضمین امنیت روسیه، پیشنهاد داد که سیاست بازدارندگی هسته‌ای با واقعیت‌های کنونی و افزایش تهدیدات خارجی تطبیق داده شود. پوتین یادآور شد که این سند، همراه با دکترین نظامی، استراتژی هسته‌ای روسیه را به تفصیل تعیین و تشریح خواهد کرد. او تأکید کرد که اصل اساسی استفاده از چنین تسلیحاتی در این سند چنین قید شده است که استفاده از نیروهای هسته‌ای تنها به عنوان آخرین ابزار برای دفاع از حاکمیت کشور مجاز است.

پوتین گفت: «در نسخه به‌روز شده این سند، پیشنهاد می‌شود که هرگونه تجاوز علیه روسیه از سوی یک کشور غیرهسته‌ای که با مشارکت یا حمایت یک کشور هسته‌ای صورت بگیرد، به عنوان حمله مشترک علیه فدراسیون روسیه در نظر گرفته شود.» پوتین اعلام کرد که سند جدید بر پایه تجزیه و تحلیل عمیق و ارزیابی دقیق نیاز به تغییر رویکردهای روسیه به استفاده احتمالی از نیروهای هسته‌ای تدوین شده است.

روسیه که اکنون با اقدامات تهاجمی ناتو و آمریکا در قالب کمک های نظامی گسترده به اوکراین، حمایت های اطلاعاتی و اعزام نیروهای غربی برای کمک به اوکراین، آماده باش هسته ای ناتو و اکنون اقدام واشنگتن و برخی شرکای اروپایی آن برای اعطای مجوز به اوکراین برای استفاده از سلاح های غربی به منظور حمله به خاک روسیه مواجه است، چاره ای جز افزایش توان بازدارندگی هسته ای استراتژیک خود و تغییرات در دکترین هسته ای اش به مثابه پاسخی به خصومت روز افزون غرب و نیز تضمینی برای حفظ امنیت ملی اش نمی بیند.

در این راستا ولادیمیر پوتین بارها ضمن تاکید بر افزایش توان نظامی متعارفی این کشور، بر نوسازی و گسترش هر چه سریعتر زرادخانه هسته ای استراتژیک روسیه به عنوان رکن اصلی بازدارندگی آن تاکید کرده است.

نویسنده: سید رضا میرطاهر