«مایکل کوریلا» فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) روز پنجشنبه در جلسه استماعی در کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا گفت: "ایران، روسیه و چین در حال تقویت روابط خود هستند."
وی با این ادعا که این مساله «چشم‌انداز پرهرج و مرجی به نفع آنها» ایجاد می‌کند، افزود: "این شراکت پیامدهای جهانی خواهد داشت؛ چیزی که می‌بینیم اتکای ایران به چین و اتکای روسیه به ایران است؛ ایران ۹۰ درصد از نفت خود که توسط آمریکا تحریم شده است، به چین می‌فروشد."
مقامات آمریکایی در سال های اخیر و همزمان با تقویت روابط ایران با روسیه و چین و همچنین گسترش همکاری این سه کشور در سازمان های منطقه ای همچون شانگهای و بریکس، بارها از این روند ابراز نگرانی کرده و آن را تهدیدی برای منافع آمریکا دانسته اند.
به عنوان مثال، «مارک میلی» رئیس پیشین ستاد مشترک ارتش آمریکا نیز پیشتر گفته بود: "روسیه و چین درحال نزدیک شدن به یکدیگر هستند، از سوی دیگر ایران را داریم پس به گمانم این سه کشور درکنار یکدیگر در سال‌های آتی دردسرساز خواهند بود."
تلاش کشورهای مستقل برای تقویت چندجانبه گرایی
واقعیت این است که سیاست ها و اقدامات غربی ها از جمله آمریکا در عرصه بین المللی و به ویژه در غرب آسیا و همچنین سیاست های خصمانه واشنگتن علیه کشورهای مستقل و یا غیرهمسو نظیر ایران و روسیه موجب شده است که تلاش ها برای چند جانبه گرایی و تقویت بلوک های منطقه ای و همچنین خارج شدن از حوزه نفوذ آمریکا نیز افزایش یابد.
در سال 2018 میلادی پس از خروج آمریکا از برجام، تحریم‌ها علیه ایران دوباره اعمال شد و از آن زمان تاکنون به بهانه های مختلف این تحریم ها تشدید شده است؛ روسیه نیز در سال ۲۰۲۲ پس از حمله به اوکراین تحت تحریم‌های غرب قرار گرفت و اخیرا این تحریم‌ها افزایش یافته است.
چین نیز با محدودیت‌هایی از سوی آمریکا در زمینه های تجاری و افتصادی مواجه است که احتمالا در صورت انتخاب مجدد «دونالد ترامپ» به عنوان رئیس جمهور بعدی ایالات متحده، بیشتر خواهد شد.
در چنین شرایطی، ایران، روسیه و چین، پیوندهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی خود را گسترش داده اند و بر لزوم نظام چند قطبی در جهان که مانع توسعه طلبی و سلطه آمریکا شود، تاکید دارند.
در همین راستا، ایران و چین در سال 2021 قرارداد همکاری 25 ساله به ارزش 400 میلیارد دلار امضا کردند. ایران همچنین یک توافق تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا به رهبری روسیه امضا کرد که بخش عمده آسیای مرکزی را پوشش می‌دهد. از سوی دیگر، چین از مشارکت بدون محدودیت با روسیه خبر داده است و هر سه کشور ایران، روسیه و چین به عنوان اعضای بریکس و شانگهای، همکاری و مشارکت در چارچوب‌های اقتصادی چندجانبه، استفاده از ارزهای جایگزین دلار و همچنین تقویت همکاری‌های بین‌المللی و منطقه ای را دنبال می کنند.
واضح است که این اقدامات به هر سه کشور ایران، روسیه و چین، فرصت های بیش تری برای تعامل و تقویت مناسبات می دهد، در این حال کشورهای متحد آمریکا در منطقه نیز اکنون دریافته اند که نه فقط توازن قدرت در جهان و منطقه دچار تغییراتی شده بلکه دیگر اتکا به آمریکا اشتباهی بزرگ است و به همین دلیل باید به دنبال مجموعه های جایگزین منطقه ای و برقراری روابطی باشند که از تاثیرات منفی وابستگی به آمریکا، مصون بمانند.
مجموعه این تحولات، موجب نگرانی روز افزون مقامات آمریکایی است؛ در واقع این کشور در شرایط خاصی قرارگرفته است که هم شاهد کاهش نفوذ خود در تحولات جهانی و هم نظاره گر افزایش قدرت و تاثیر گذاری قدرت هایی نظیر ایران، روسیه و چین و همچنین تشکیل بلوک های سیاسی واقتصادی منطقه ای و تسریع در روند انتقال قدرت از غرب به شرق است.
نویسنده: حسن عقیقی
117
