تارنمای روزنامه «نیویورک تایمز» در مطلبی نوشت: آمریکا همواره بر سر این دوراهی قرار دارد که آیا پاکستان را به دلیل دارا بودن ظرفیت همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم، هم پیمان خود دانسته و این کشور را مشمول کمک های خود کند، یا اینکه به دلیل حمایت از گروه های تروریستی، روابط و کمک های خود را به اسلام آباد محدود کند.
اعلام کاهش نسبتا قابل توجه کمک های نظامی سالیانه به پاکستان از سوی دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری امریکا، آخرین دور از چند باری است که در شانزده سال گذشته، واشنگتن تصمیم به محدود کردن کمک های نظامی خود به اسلام آباد گرفته است.
دلیل این اقدام امریکا نیز همواره حمایت پاکستان از گروه های تروریستی حاضر در این کشور بوده است.
اما به نظر می رسد، اقدام این بار دولت امریکا و ترامپ نشان دهنده این است که واشنگتن این بار آمادگی کامل دارد تا مدیریت عواقب کار خود را به دست بگیرد.
تشدید تقابل در روابط آمریکا با پاکستان و تبعات آن
ار سوی دیگر، تقریبا تمامی پروازهای نظامی به افغانستان از حریم هوایی پاکستان می گذرد.
همچنین بیشتر تجهیزات و تدارکات ارسالی برای نیروهای امریکایی مستقر در افغانستان نیز در خاک پاکستان عبور می کند.
به همین دلیل، پاکستان ممکن است دسترسی امریکا به چنین امکانی را محدود کند و حتی برخی مسئولان پاکستانی نیز تهدید به چنین اقدامی کرده اند.
از سوی دیگر، این موضوع ممکن است اسلام آباد را هرچه بیشتر به سوی چین سوق دهد.
رفتار کودکانه ترامپ و برد چین
این در شرایطی است که چین نیز در حال سرمایه گذاری در پروژه های جدید زیربنایی و گسترش رهبری بین المللی خود در مقابل امریکا و در عین حال پیشرفت در رقابت سرسختانه خود با هند است.
در اینجا نیز می توان گفت تصمیم «ترامپ» یکبار دیگر به نفع چین از آب درآمده و همچنین، هم پیمانان قدیمی امریکا را از این کشور دور می کند.
در واقع «دونالد ترامپ» ید طولانی در بروز بدون ملاحظه نارضایتی خود از یک موضوع دارد.
وی در پیام توئیتری خود به مناسبت سال جدید نوشت: امریکا طی پانزده سال گذشته به طرز احمقانه ای سالیانه بیش از 33 میلیارد دلار به عنوان کمک به پاکستان پرداخت کرده، اما در مقابل چیزی جز دروغ و فریب از این کشور دریافت نکرده است. در واقع دولت پاکستان ما را احمق فرض می کند. آنها تنها به تروریست هایی که ما در افغانستان در پی نبرد با آنها هستیم پناه می دهند.
ترامپ اما پس از این سخنان هیچ تضمینی نمی دهد که عملکرد وی اوضاع را بدتر نکند.
آخرین باری که امریکا کمک های مالی خود به پاکستان را قطع کرد، دهه 1990 و پس از آن بود که این کشور اقدام به انجام آزمایش هسته ای کرد و همچنین کودتای نظامی در پاکستان روی داد.
این تحولات در پاکستان، موجب بوجود آمدن بی اعتمادی میان این کشور و امریکا شد که هیچ گاه به طور کامل از بین نرفت.
اما پس از وقوع حملات تروریستی 11 سپتامبر در امریکا، روابط واشنگتن و اسلاام آباد یک شبه متحول شد.
در آن هنگام امریکا از پاکستان خواست موضع خود را در جنگ با «القاعده» و «طالبان» در افغانستان و هم پیمانان این دو گروه که در مرزهای دور از قانون پاکستان پناه گرفته بودند، اعلام کند.
پاکستان نیز در مقابل با قول همکاری با امریکا در مبارزه با این گروه های تروریستی، در مقابل کمک های جدید زیادی دریافت کرد.
رفتار دو گانه اسلام آباد در قبال آمریکا و گروه های تروریستی مستقر در پاکستان
از آن زمان، پاکستان همواره بازی دوگانه ای را انجام داده است به طوری که از یک سو کمک های مالی امریکا دریافت کرده و از سوی دیگر از گروه های تروریستی که حافظ منافع آن کشور در افغانستان و کشمیر هستند، حمایت می کند.
در سال 2014، ارتش پاکستان عملیات نظامی جدی را ضد طالبان پاکستان که به تهدیدی برای این کشور تبدیل شده و تلفات زیادی را برجای گذاشته بود، آغاز کرد.
در همین حال اما سازمان های امنیتی پاکستان همچنان به حمایت از «شبکه حقانی» (شاخه ای از طالبان که نیروهای امریکایی در افغانستان را هدف قرار داده و حملات گسترده ای را در شهرهای این کشور انجام می دهند) ادامه دادند.
اما عملکرد پاکستان در این خصوص به همینجا ختم نمی شود. نهادهای امنیتی پاکستان همچنین از «لشکر طیبه» که یک گروه تروریستی مسئول حملات خشنوت بار به هند و کشمیر است نیز حمایت می کنند.
این نهادها همچنین هیچگاه موفق به پیدا کردن و دستگیری «اسامه بن لادن»، رهبر «گروه القاعده» که در حمله نیروهای ویژه امریکا در منطقه «ابوت آباد» پاکستان کشته شد، نشدند.
در ماه نوامبر، یک دادگاه پاکستان، 10 ماه پس از اینکه دولت این کشور «حافظ محمد سعید» موسس گروه شبه نظامی مسئول حمله خونبار 2008 در بمبئی هند را در حبس خانگی قرار داده بود، حکم آزادی وی را صادر کرد.
همچنین پس از آنکه نیروهای ویژه پاکستان در پاییز امسال یک خانواده کانادایی-امریکایی را که توسط «شبکه حقانی» به گروگان گرفته شده بودند آزاد کردند، دولت پاکستان از تماس دولت امریکا با یکی از گروگان گیرها جلوگیری کرد.
در همین حال، تمایل پاکستان برای پناه دادن به اعضای «شبکه حقانی» و هم پیمانان آنها دلیل اصلی جنگ ضد طالبان در افغانستان بود؛ جنگی که پس از 17 سال همچنان ادامه داشته و ترامپ نیز اخیرا با افزایش نیروهای نظامی امریکا به افغانستان موافقت کرده است.
در همین حال، افزایش نفوذ «گروه تروریستی داعش» در افغانستان نیز این معضل را پیچیده تر کرده است.
ترامپ اما اولین مسئول امریکایی نیست که با این صراحت از خیانت پاکستان و همکاری آن با گروه های تروریستی سخن می گوید.
در سال 2011 نیز ژنرال «مایک مولن» فرمانده سابق ستاد مشترک ارتش امریکا در سخنانی خطاب به یکی از کمیته های سنا، شبکه حقانی را بازوی واقعی سازمان امنیت پاکستان خواند.
«مولن» در این سخنان گفت: سازمان های افراطی و تروریستی به عنوان نیروی نیابتی دولت پاکستان به نیروهای افغان و غیرنظامیان این کشور و همچنین نظامیان امریکایی حاضر در افغانستان حمله می کنند.
آینده غبار آلود روابط اسلام آباد-واشنگتن
با همه اینها اما ترامپ نمی تواند پاکستان را به طور کامل کنار بگذارد، چرا که این کشور همواره اطلاعات مفید و ارزشمندی را داشته و صنعت هسته ای آن نیز به سرعت روبه افزایش است.
این موضوع که آیا پاکستان پس از کاهش یا قطع کمک های امریکا همچنان به همکاری با این کشور ادامه دهد یا خیر موضوعی است که باید منتظر ماند و دید.
اعلام تصمیم کاهش کمک های امریکا به پاکستان در ابتدا با واکنش تند برخی مسئولان این کشور روبه رو شد، اما روز جمعه وزارت امور خارجه پاکستان در بیانیه ای بااشاره به وجود تهدیدهای مشترک برای امنیت این کشور و امریکا، بر ضرورت احترام دوجانبه و خویشتن داری میان دو کشور تاکید کرد.
ترامپ اما ابزارهای دیپلماتیک دیگری نیز در اختیار دارد که می تواند با استفاده از آنها همکاری سازنده میان امریکا و پاکستان را ممکن سازد.
یکی از این گزینه های مهارکردن و کنترل رابطه دوستی با سران عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای سرکوب «شبکه حقانی» و جلوگیری از تزریق پول و امکانات به این گروه های تروریستی از طریق برخی کشورهای خلیج فارس است.
چنین اقدامی نیز به طور حتم مستلزم مذاکره و دیپلماسی نه فریاد و واکنشهای آنی و فوری است.134/111
مترجم: خزایی
بیشتر بخوانید:
گزارش: تهدید پاکستان به قطع خط تدارکاتی آمریکا و ناتو
شرط آمریکا برای ادامه کمک های مالی به پاکستان
وزیر امور خارجه پاکستان: به آمریکا بی اعتماد هستیم/ تحلیل
