تحلیل

ایران پرس: شورای امنیت سازمان ملل متحد در نیویورک، روز دوشنبه ۱۸ نوامبر ۲۰۲۴ به مناسبت هزارمین روز تجاوز نظامی روسیه به اوکراین، تشکیل جلسه داد. دیوید لمی وزیر امور خارجه بریتانیا در این نشس به عنوان رییس دوره‌ای شورا سخنرانی کرد و تأکید کرد که جنگ اوکراین فقط مسئله‌ای برای امنیت این کشور یا اروپا نیست، بلکه مسئله‌ای برای صلح و امنیت جهانی و اصول بنیادین منشور سازمان ملل است.

هزارمین روز جنگ اوکراین در حالی فرا رسیده که با توجه به تحولات اخیر به خصوص مجوز غرب به حمله به عمق خاک روسیه با تسلیحات غربی چشم انداز تاریکی پیش روی آن قرار دارد. جنگ اوکراین که در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد، تاکنون خسارات عظیم انسانی و اقتصادی بر جای گذاشته است. بیش از ۱۱هزار غیرنظامی کشته شده‌اند و نزدیک به ۲۵ هزار نفر مجروح شده‌اند، در حالی که آمار واقعی احتمالاً بالاتر است.

تخریب زیرساخت‌ها و مهاجرت اجباری حدود ۱۰ میلیون اوکراینی، از جمله ۶.۸ میلیون نفر که به کشورهای دیگر پناه برده‌اند، از پیامدهای اصلی این جنگ ویرانگر بوده است. زمین‌های اوکراین نیز به یکی از آلوده‌ترین مناطق جهان به مین تبدیل شده است. طبق برآوردها بازسازی اوکراین نیازمند هزینه ای ۵۰۰ میلیارد دلاری به مدت ده سال است. در عین حال هریک از دو طرف جنگ یعنی رو.سه و اوکراین مدعی وارد آوردن تلفات انسانی چشمگیر و نابود ساختن حجم عظیمی از تجهیزات نظامی طرف مقابل هستند.

اکنون به نظر می رسد تغییرات ماهوی در زمینه جنگ اوکراین به تدریج در حال وقوع است. این تغییرات که مهمترین آنها روی کار آمدن دوباره دونالد ترامپ و آغاز دور دوم ریاست جمهوری او از ۲۰ ژانویه ۲۰۲۴ و رویکرد  وی در زمینه جنگ اوکراین است که کشورهای اروپایی حامی کی یف به خصوص آلمان را به این جمع بندی رسانده که دیگر ادامه جنگ اوکراین  به روال قبلی امکان پذیر نیست. با توجه به انتقادهای  متعدد و شدید ترامپ از سیاست واشنگتن در قبال جنگ اوکراین در خلال کارزار انتخاباتی اش به خصوص اعطای کمک های نظامی و تسلیحاتی چند ده میلیارد دلاری،  نگرانی اعضای اروپایی ناتو در باره سیاست دولت ترامپ در قبال اوکراین و جنگ روسیه و اوکراین تشدید شده است. ترامپ از میزان کمکی که ایالات متحده به اوکراین می‌دهد انتقاد کرده است و قبلاً از ولودیمیر زلنسکی به عنوان بزرگترین فروشنده روی زمین یاد کرده است.

تحول مهم و سرنوشت ساز دیگر ، اقدام جدید و هماهنگ آمریکا به همراهی بریتانیا و فرانسه در زمینه صدور مجوز حمله به عمق خاک روسیه با استفاده از تسلیحات غربی مانند موشک اتکمز با برد ۳۰۰ کیلومتر و نیز موشکهای کروز هوا پرتاب اسکالپ/ استورم شادو با حداکثر برد بیش از ۵۰۰ کیلومتر است  که تحولی جدید و خطرناک در جنگ اوکراین محسوب می شود. این امر هر چند با استقبال کی یف همراه شده اما روسیه در باره تبعات این اقدام تنش آفرین  هشدار های جدی داده است.

نکته مهم اینکه اتحادیه اروپا که از تغییر احتمالی رویکرد آمریکا در قبال جنگ اوکراین در دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ بیمناک است از این تحول خطرناک استقبال کرده است. در این راستا رسانه های غربی از استقبال گسترده وزرای خارجه اتحادیه اروپا در نشست بروکسل از تصمیم جو بایدن برای امکان استفاده اوکراین از موشک‌های دوربرد برای حمله به اهداف مختلف در خاک روسیه خبر دادند. امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه نیز از تصمیم واشنگتن برای صدور مجوز حمله اوکراین به خاک روسیه با استفاده از موشک‌های دوربرد آمریکایی استقبال کرد و آن را تصمیمی خوب خواند.

به نظر می رسد اروپایی ها بر این گمان هستند که مجوز حمله به خاک روسیه با تسلیحات غربی که مسلما واکنش شدید روسیه را به دنبال خواهد داشت عملا موجب دخالت هر چه بیشتر آمریکا در جنگ اوکراین شده و بدین ترتیب حتی اگر ترامپ قصد پایان دادن به این جنگ را داده باشد با موانع زیادی روبرو خواهد شد.

با این حال با توجه به هشدار روسیه مبنی بر اینکه این اقدام غربی ها منجر به ویرانی کامل اوکراین و حتی اضمحلال آن خواهد شد ، سازمان ملل خواهان جلوگیری از تشدید اوضاع شده است. در این راستا آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد  با توجه به آمریکا با حمله اوکراین به عمق خاک روسیه, خواستار جلوگیری از تشدید بیشتر درگیری ها در اوکراین شده است. مسلما تحریک اوکراین از جانب کشورهای غربی و اقدامات جدید در این زمینه و اصرار مقامات ارشد کی یف به خصوص ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین برای تداوم بخشیدن به جنگی خانمان سوز و بی حاصل صرفا موجب واردآمدن تلفات بیشتر انسانی به این کشور و ویرانی گسترده تر اوکراین خواهد شد.

نویسنده: سيدرضا مير طاهر 

 112

بیشتر بخوانید:

اقدام جدید غربی‌ها برای گسترش دامنه جنگ اوکراین

 تلاش اعضای ناتو برای تداوم حمایت آمریکا از اوکراین