در این راستا، «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان متحد هشدار داد: "سودان هم اکنون در مرز یک جنگ داخلی تمامعیار قرار دارد."
دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام کرده است: جنگ میان ارتش سودان و نیروهای واکنش سریع این کشور احتمالاً تمامی منطقه را ناآرام خواهد و این شرایط نه تنها سودان بلکه کل منطقه را تهدید میکند.
گوترش همچنین گفت: "در این مناقشه یک بیتوجهی کامل به قوانین بشردوستانه و حقوق بشر وجود دارد که خطرناک و آزاردهنده است."
از 15 آوریل گذشته درگیریهای خشونتآمیز و گستردهای میان نیروهای ارتش سودان و نیروهای واکنش سریع این کشور در مناطق مختلف سودان جریان دارد و دو طرف تلاش میکنند کنترل پایگاههای مهم این کشور از جمله کاخ ریاست جمهوری، مرکز فرماندهی کل نیروهای مسلح، مرکز فرماندهی نیروهای واکنش سریع و برخی فرودگاههای نظامی و غیرنظامی را به دست آورند.
طرفین در این درگیری ها از سلاح های سبک و سنگین استفاده می کنند. همچنین در برخی مناطق خارطوم، پایتخت، صدای انفجار شنیده و هواپیماهای جنگی در آسمان این شهر دیده می شود.درتازه ترین حمله هوایی ارتش سودان در منطقه «دارالسلام» واقع در غرب «بازار لیبی» در شهر امدرمان 22 نفر کشته و صدها تن زخمی شده اند.
«فرحان حق» سخنگوی دبیرکل سازمان ملل، با اشاره به اینکه دبیر کل سازمان ملل نگرانی خود را از گسترش جنگ در ایالتهای کردوفان شمالی، کردفان جنوبی و نیل آبی (النیل الازرق) ابراز کرده گفت: "قوانین بشردوستانه به شکل خطرناک و نگرانکنندهای نادیده گرفته میشوند."
به رغم همه تلاش هایی که برای برقراری آتش بس در این کشور تاکنون صورت گرفته است، عملا طرفین درگیری به آن پایبند نبوده و تبادل آتش صورت گرفته است.
سودان سالهاست با بحران های مختلف سیاسی و اقتصادی روبه رو است:
بحرانی که منجر به کودتای ارتش علیه عمرالبشیر دیکتاتور پیشین این کشور شد، اما روی کار آمدن دولت نظامی و ماندن آنها به تشدید نارضایتی ها دراین کشور دامن زد.
این شرایط با مداخلات خارجی به ویژه از سوی کشورهای رقیب تشدید شد، به طوری که در جنگ کنونی هر کدام از طرفین درگیری از حمایت های خارجی در تامین سلاح و تجهیزات بهره مند هستند.
از سوی دیگر بافت قبیله ای در سودان و جنگ و ناآرامی در ایالاتی چون کردوفان و نیل که دهه هاست به دلیل عدم توجه دولت مرکزی ادامه دارد اکنون شرایط را وخیم تر کرده است.
نشریه اکونومیست درگزارشی نوشت: "بسیاری از قبایل عرب دارفور و همچنین هموطنان سیاهپوست آنها هنوز احساس ستم میکنند. خشونت اعراب علیه آفریقاییهای بازگشته گسترش یافته است."
«جاستین موزیک» از یک موسسه خیریه بشردوستانه مستقر در فرانسه که در «الجنیه» بود، میگوید: "این بدترین جنگی است که در 20 سال اخیر به عنوان یک امدادگر دیدهام. ویدئوهای موجود در رسانههای اجتماعی نشان میدهد که جنگجویان با توهینها و خشونتهای قومی به شدت عرب شدن منطقه را دنبال میکنند."
پیش از این «فولکر پرتس» نماینده ویژه سازمان ملل در سودان، جنگ در دارفور غربی را «پاکسازی قومی، در مقیاس بزرگ» توصیف کرده بود.
موضوعات اقتصادی و موقعیت ژئوپلیتیک سودان موضوع دیگری است که این کشور را به صحنه رویارویی آشکار گروه های سیاسی داخلی و جنگ نیابتی کشورهای عرب بازیگر قرارداده است.
سودان به عنوان یک کشور واقع در مجاور دریای سرخ با موقعیت جغرافیایی مهم برای دسترسی به جنوب صحرای آفریقا و همچنین مسیرهای تجارت جهانی و زنجیره تامین از طریق تنگه باب المندب اهمیت دارد از سوی دیگر معادن طلای سودان، گنجی است که همه کشورهای منطقه و عوامل داخلی اشان رویای به دست آوردن آن را دارند.
«پاتریک اسمیث» کارشناس سیاسی می نویسد: "از زمان انقلابی که البشیر را در آوریل 2019 سرنگون کرد، تجارت طلای سودان به امری حیاتی در سیاست قدرت در این کشور تبدیل شده است."
براساس اسنادی که توسط سازمان غیردولتی «گلوبال ویتنس» مشاهده شده است،سودان سالانه تنها 16 میلیارد دلار طلا به امارات صادر می کند.
مجموع شرایط، اکنون سودان را در وضعیت بحرانی قرار داده است. هیچ کدام از طرفین قدرت در این کشور حاضر نیستند از منافع شخصی و حامیان خارجی خود بگذرند و اینچنین است که همه تلاش ها حتی برای برقراری آتش بس به نتیجه نرسیده است.
با این حال همه نگران هستند، بیم آن می رود نه تنها ادامه جنگ به جنگی داخلی تمام عیار تبدیل شود بلکه دیگر کشورهای منطقه را نیز درگیر کند.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
117