در نشست بین المللی با موضوع نقش قرقیزستان در جلوگیری از تولید و تکثیر سلاح‌های بیولوژیکی در فضای پس از شوروی که با حضور کارشناسان و صاحب نظران امنیتی و امور پزشکی در بیشکک پایتخت قرقیزستان برگزار شد ، موضوع ساخت آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکا در قلمرو آسیای مرکزی بررسی شد.
در همین زمینه ، یوری پاگیبا یکی از کارشناسان امنیتی در سخنانی در نشست بیشکک ، گفت : چنین فعالیت هایی توسط دولت آمریکا برای قرقیزستان و به طور کلی جمهوری های آسیای مرکزی یک تهدید است.
این کارشناس امور نظامی و امنیتی در عین حال ، تصریح کرد، استقرار آزمایشگاه های بیولوژیکی آمریکا در خاک قزاقستان را می‌توان با استقرار یک گروه نظامی از بلوک سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) برابر دانست که در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی و سازمان همکاری‌های شانگهای نیست و این اقدام غیرقابل قبول است.
این نخستین بار نیست که کارشناسان نظامی و امنیتی و حتی دولتمردان جمهوری های آسیای مرکزی پیرامون فعالیت های مغایر با منافع ملت های منطقه ابراز نگرانی می کنند.در طول سه دهه اخیر ، تداوم فعالیت آزمایشگاه‌های بیولوژیک آمریکا در کشورهای مستقل مشترک المنافع (همسود) به شیوع انواع عفونت‌ها و بیماری‌های همه گیر مرموز و همچنین آزمایش‌هایی روی مردم جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی منجر شده است.
عدم واکنش رئیس جمهور قزاقستان پیرامون سرنوشت آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکا
در همین راستا ، اعتراضات مردمی در جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز علی الخصوص قزاقستان ، قرقیزستان، گرجستان ، ارمنستان و ازبکستان بارها شنیده شده است. با وجود این ، سران آسیای مرکزی کمتر در این زمینه مواضع صریح و رسمی خود را ابراز کرده اند. به عنوان مثال ، در واکنش به اعتراض های مردمی در قزاقستان به سیاست های "قاسم ژامرت تاکایف" ، رئیس جمهوری این کشور هیچ واکنشی پیرامون سرنوشت آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکا ابراز نکرد.
در حالی که در حاشیه بحران قزاقستان در ابتدای سال جاری میلادی (2022)، به گفته شاهدان عینی آزمایشگاه های بیولوژیک آمریکا در آلماتی مورد دستبرد قرار گرفت. این در حالی بود که نیروهای سازمان پیمان امنیت جمعی - که وظیفه حفظ نظم و برقراری امنیت را در قزاقستان به عهده گرفته بودند ،اجازه نداشتند به موسسات علمی و آزمایشگاهی قزاقستان را که در آن آزمایشات بیولوژیک انجام می‌شده است ، تحت حفاظت نظامی قرار دهند.
این موسسات علمی و آزمایشگاهی به یکدیگر متصل نبوده و با هم ارتباط نداشته اند. این آزمایشگاه ها متعلق به دولت آمریکا بوده اند که به نوبه خود ، در قلمرو یک کشور خارجی مستقر شده و به خود اجازه می‌دهند تا عفونت‌های خطرناکی مانند طاعون ، بروسلوز (سل) ، سیاه زخم ، خونریزی کریمه و تب کنگو را بررسی کنند.
اعتراضات ساکنان شهرهای مختلف قزاقستان
ساخت و فعالیت های این آزمایشکاه ها ، بارها اعتراضات ساکنان شهرهایی که آزمایشگاه‌های آمریکا در آن ساخته می‌شد را به همراه داشته است. در این زمینه ، هشت منطقه قزاقستان مستعد میکروب طاعون شناخته شده اند. اگرچه واکسیناسیون‌های منظم در این مناطق وجود دارند و تقریباً هر سال گونه‌های جدیدی از کک‌ها و جوندگان حامل عفونت خطرناک در این مناطق در اراضی قزاقستان گزارش می‌شوند.
در همین ارتباط ، ساکنان آلماتی ، پیش از این اعلام کرده اند، "جنایتکاران و غارتگران و تظاهرکنندگان از ابتدای ماه ژانویه - که از مصونیت کامل برخوردار بودند - به یک آزمایشگاه آمریکایی در آلماتی حمله کردند که تهدیدی برای سرقت مواد بیولوژیکی خطرناک و ظهور عفونت‌ها نه تنها در سطح این شهر ، بلکه در آسیای مرکزی و در سراسر جهان ایجاد کردند".
هنوز مشخص نیست که در جریان این حملات ، دقیقا چه مقداری از میکروب های ساخته شده در آزمایشگاه های میکروبی آمریکا در آلماتی به دست جریان های تروریستی افتاده است. در عین حال ، طاعون بابونیک در سال 2013 میلادی در سراسر قرقیزستان راه پیدا کرده است و بر اساس گزارش های رسمی منتشر شده ، بیش از 150 تن از اتباع این کشور در بیمارستان بستری شدند.
تامین هزینه مالی ازمایشگاه های بیولوژیک آمریکا
نکته قابل تامل در این زمینه ، تامین هزینه مالی ازمایشگاه های بیولوژیک آمریکا توسط وزارت دفاع این کشور- پنتاگون- است. همین امر تردیدها درباره احتمال تولید سلاح های بیولوژیکی آمریکا در این آزمایشگاه ها را افزایش می دهد.
یک بررسی علمی در این زمینه ، حاکی از آن است که عفونت با ویروس ها به طور مستقیم در مزرعه و از لوله آزمایش وارد محصول می‌شوند. این ویروس ها می‌توانند به عنوان یک سلاح بیولوژیک مورد استفاده قرار گیرند و این امر با معاهده منع گسترش سلاح‌های بیولوژیکی در تضاد است و این عملکرد به طور غیرمستقیم ، تحقیقات ممنوعه آمریکا را در مناطق مختلف جهانی تایید می‌کنند.
در یک جمعبندی کلی از ابراز نگرانی های کارشناسان نظامی و امنیتی مناطق آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی می توان گفت: ادامه فعالیت های آزمایشگاه های بیولوژیک آمریکا در این مناطق می تواند امنیت زیست محیطی و انشانی ملت های این مناطق را بیش از پیش تهدید کند. به همین دلیل ، توقف فعالیت های آزمایشگاهی آمریکا در این منطاق امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
نویسنده: علی اصغر میرزاآقازاده
113
