در این زمینه، اتحادیه اروپا به ترکیه هشدار داد اگر عملیات اکتشاف غیرقانونی گاز در منطقه انحصاری اقتصادی EEZ قبرس را متوقف نکند و کشتی دوم را برای این منظور به این سواحل بفرستد از سوی اتحادیه تحریم خواهد شد.
ترکیه حفاری برای نفت و گاز را در نزدیکی بخش ترک نشین قبرس از اواخر فوریه 2019 آغاز کرد. این اقدام موجب افزایش تنش‌ها با کشورهای همسایه، یعنی جمهوری قبرس و یونان شده و واکنش اتحادیه اروپا را برانگیخته است.
سران اتحادیه اروپا در بیانیه پایانی نشست خود در بروکسل تاکید کردند که فعالیت حفاری غیرقانونی که ترکیه در حال اجرای آن در اطراف قبرس است را محکوم می‌کنند.
اتحادیه اروپا در بیانیه خود اعلام کرد پیشرفت‌های ترکیه را از دور نظارت می‌کند و با هماهنگی قبرس پاسخ مناسبی به آنکارا خواهد داد.
این در حالی است که وزیر نیروی ترکیه روز پنج شنبه 20 ژوئن در مراسم ارسال دومین کشتی اکتشافی این کشور عملیات کاوش را که از چند ماه پیش آغاز شده، حق قانونی آنکارا دانست.
بخش ترک نشین قبرس ( موسوم به قبرس شمالی )که تحت حمایت ترکیه است اعلام کرد هرگونه ثروت دریایی قبرس به آنها هم تعلق دارد، چون ترکهای قبرس نیز در تاسیس جمهوری قبرس در 1967 شرکت داشتند. این جزیره درسال 1974 پس از حمله ترکیه به دو بخش ترک نشین و یونانی نشین تقسیم شد. تاکنون تلاشهای برای مصالحه بین این دوبخش با شکست مواجه شده است.
بخش یونانی نشین تحت عنوان جمهوری قبرس عضو اتحادیه اروپا است. اکنون مساله منابع انرژی در کف دریا بعد جدیدی بر ابعاد قبلی اختلاف بین دو قبرس و نیز ترکیه و یونان افزوده است. ترکیه و جمهوری قبرس ادعاهای یکسانی در مورد قلمرو مشابهی برای اکتشافات نفت و گاز شرق مدیترانه دارند.
اتحادیه اروپا وکشورهای مهم این اتحادیه جانب جمهوری قبرس را گرفته اند وهشدارهای جدی به آنکارا درباره اقدامات اکتشافی برای نفت وگاز دراطراف بخش ترک نشین قبرس داده اند.
امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه در 14ژوئن ازترکیه خواست «فعالیت‌های غیرقانونی» خود را درمنطقه اقتصادی انحصاری قبرس متوقف کند و گفت اتحادیه اروپا از این مسئله عقب نشینی نخواهد کرد.
قبل از آن هم اتحادیه اروپا در4 مه 2019 درواکنش به برنامه‌های ترکیه در انجام عملیات حفاری در منطقه ویژه اقتصادی قبرس ،نگرانی جدی خود را نسبت به این موضوع اعلام کرد.
«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در بیانیه‌ای اعلام کرد: ما به فوریت از ترکیه می‌خواهیم خویشتنداری خود را حفظ کرده، به حقوق قانونی قبرس در منطقه ویژه اقتصادی احترام گذارد و از هرگونه اقدام غیرقانونی که اتحادیه اروپا به طور مناسب و با همکاری کامل با قبرس به آن پاسخ خواهد داد، خودداری کند.»
بدین ترتیب اکنون به فهرست طولانی اختلافات اتحادیه اروپا و ترکیه که از مساله تعلیق روند عضویت ترکیه در این اتحادیه تا انتقادهای شدید بروکسل از سیاست داخلی وتحولات مربوط به تغییر نظام سیاسی ترکیه ازپارلمانی به ریاستی را دربرمی گیرد ، مساله جدیدی افزوده شده است.
اکنون دو کشورعضو اتحادیه اروپا یعنی جمهوری قبرس و یونان به طور مستقیم در مناقشه دریایی با ترکیه برسر اکتشاف و استخراج گاز از منابع کف دریا درگیرهستند.
مقامات ارشد آنکارا موضع سختی در این زمینه اتخاذ کرده اند. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه روز پنج شنبه 20 ژوئن در پیامی در مراسم بدرقه کشتی حفاری «یاووز» با تاکید بردفاع از منافع ترکیه و جمهوری ترک قبرس شمالی در منطقه گفت: ترکیه درمنابع انرژی مدیترانه شرقی مانند دولت‌های ساحلی آن ازجمله جمهوری ترک قبرس شمالی نیز حق و منافع دارد.
حفظ این حقوق بین‌المللی وظیفه اصلی ترکیه به عنوان یکی از کشورهای ضامن است. بدین ترتیب پیش بینی می شود که در آینده نزدیک رویارویی اتحادیه اروپا و آنکارا بر سر این مساله شدت گرفته و منجر به اعمال تحریم‌ها علیه ترکیه شود.
نویسنده: سید رضا میر طاهر
141/118
بیشتر بخوانید:
واکنش ترکیه به توافق گازی قبرس با شرکت‌های چندملیتی/ تحلیل
انتقاد ترکیه از تحرکات یونان در دریای اژه و مدیترانه/ تحلیل
