پیش ازاین، وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیه ای، اعلام کرد: یکی از دستورکارهای اصلی نشست وزیران امور خارجه پنج کشور ساحلی دریای خزر در مسکو، بررسی کنوانسیون رژیم حقوقی جدید دریای خزر است.
جمهوری اسلامی ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان پنج کشور حاشیه دریای خزر هستند.
تدوین رژیم حقوقی جدید دریای خزر، یکی از مهمترین چالش‌های پنج کشور حاشیه این گستره آبی، پس از استقلال چهار جمهوری که جایگزین اتحاد جماهیر شوروی در حاشیه دریای خزر شده اند، است.
براساس آخرین برآوردها، در دریای خزر، نزدیک به 50 میلیارد بشکه نفت خام و 257 تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی موجود است. درعین حال، دریای خزر دارای 70 تا 80 میلیارد متر مکعب آب است.
خزر برای کشورهای ساحلی صلح، دوستی و امنیت است
جمهوری اسلامی ایران بر این باوراست که، خزر برای کشورهای ساحلی، دریای همکاری، صلح و دوستی، امنیت و آرامش است و کشورهای حاشیه آن به همکاری بیشتری با هدف حفظ محیط زیست و اکوسیستم موجودات زنده، کشتیرانی، تأمین امنیت و تدوین رژیم حقوقی جدید این پهنه آبی نیاز دارند.
بر اساس آمارهای منتشر شده، بیش از 15 میلیون نفر از جمعیت کشورهای ساحلی، در حاشیه دریای خزر زندگی و از طریق این دریا امرار معاش می کنند و بخش اعظم این جمعیت به سه استان ساحلی جمهوری اسلامی ایران اختصاص دارد. به همین دلیل است که، حفظ سلامت محیط زیست خزر برای ساحل نشینان بویژه ساحل نشینان ایرانی حائز اهمیت فراوانی است.
کنوانسیون حفاظت از محیط زیست دریای خزر
درهمین راستا، کنوانسیون حفاظت از محیط زیست دریای خزر که به کنوانسیون تهران مشهور شده است در 37 ماده تدوین و در روز چهارم ماه نوامبر سال 2003 میلادی توسط معاونان رییس جمهوری و یا وزیران محیط زیست کشورهای حاشیه دریای خزر امضا شده است.
آلودگی محیط زیست دریای خزر به ویژه پس از استقلال کشورهای حاشیه آن در ماه دسامبر سال 1991 میلادی را باید مهمترین دغدغه رهبران دولت های ساحلی بویژه ایران قلمداد کرد.
300 گونه گیاهی و جانوری اکوسیستم دریای خزر را تشکیل می دهند که به علت آلودگی بیش از حد استاندارد، همگی در حال نابودی هستند.
اکتشاف و استخراج نفت، آلودگی های خزر را تشدید کرده است
در این شرایط، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان به اکتشاف و استخراج نفت، آلودگی های خزر را تشدید کرده اند. طی سال های گذشته تغییر رفتار اقتصادی برخی از دولت های ساحلی خزر در این پهنه آبی مشهود بوده است.
بر این اساس، بهره برداری پایدار از آبزیان خزر به بهره برداری ناپایدار تبدیل شده است. به عنوان نمونه، می توان به کاهش و نابودی جمعیت فک های خزری اشاره کرد.
براساس آخرین آمار، جمعیت فک خزری از یک میلیون قلاده به کمتر از 100 قلاده کاهش یافته است و به همین دلیل، اقدامات حفاظتی از گونه جانوری و این پستاندار دریایی، از اهمیت زیادی برخوردار است.
135/110
نویسنده: محمدعلی طالبی
بیشتر بخوانید:
ظریف: هیچ نیروی نظامی خارجی نمی‌تواند در دریای خزر مستقر شود+ ویدئو
تلاش ایران و جمهوری آذربایجان برای توسعه و تداوم صلح در عرصه دریای خزر
برگزاری چهل و نهمین اجلاس گروه کاری رژیم حقوقی خزر / تحلیل
ایران و کنوانسیون های بین المللی / نگاهی به نقش فعال ایران در کنوانسیون های منع سلاح های شیمیایی
نگاه ایران به امنیت دریای خزر/ تحلیل
