روز گذشته (۵ ژوئن) قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی عضو برجام شامل انگلیس، فرانسه و آلمان درباره برنامه هسته‌ای ایران با ۲۰ رأی موافق، ۲ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصویب شد. در این قطعنامه از ایران خواسته شده تا درباره ذرات اورانیوم کشف شده در ۲ سایت توضیح دهد، همکاری با آژانس را بهبود ببخشد و از تصمیم خود برای لغو انتصاب بازرسان باتجربه آژانس بازگردد.
این نخستین بار پس از ۱۸ ماه است که شورای حکام آژانس چنین تصمیمی در قبال ایران اتخاذ می‌کند. بعد از توافق هسته‌ای موسوم به برجام، نخستین قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ژوئن ۲۰۲۲ صادر شد و کشورهای غربی نارضایتی خود را از عدم همکاری‌های ایران با آژانس ابراز کردند. این قطعنامه به پیشنهاد آمریکا، بریتانیا، آلمان و فرانسه در شورای حکام به رأی گذاشته شد و به تصویب رسید. دومین قطعنامۀ شورای حکام دربارۀ برنامۀ هسته‌ای ایران بعد از برجام نیز نوامبر ۲۰۲۲ صادر شد. این بار هم قطعنامه به پیشنهاد ایالات متحده و تروئیکای اروپایی به تصویب رسید.
اگرچه پس این قطعنامه چندین بیانیه از سوی این کشورها علیه ایران صادر شد اما قطعنامه جدیدی تا روز گذشته صادر نشده بود. ادبیات قطعنامه روز گذشته چیزی شبیه دو مورد پیشین است و باز هم از ایران خواسته شد که فوراً همکاری‌های خود با آژانس را گسترش دهد و به بازرسان این نهاد بین‌المللی اجازه دهد که به وظیفۀ خود برای نظارت و بازرسی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران بپردازند.
- واکنش ایران به قطعنامه آژانس
این قطعنامه با واکنش جمهوری اسلامی ایران مواجه شد. نمایندگی ایران در سازمان‌های بین‌المللی اعلام کرد تهران در چارچوب موافقت‌نامه پادمان جامع تاکنون با آژانس همکاری کاملی کرده و تمام مواد و فعالیت‌های هسته‌ای ایران به طور کامل به آژانس اعلام گردیده و توسط آژانس راستی آزمایی شده است. ایران همچنین اعلام کرده منشأ موضوع ۲ مکان به اتهاماتی برمی‌گردد که از سوی یک طرف ثالث بد نیّت، یعنی رژیم اسرائیل مطرح شده است. «علی باقری کنی» سرپرست وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در حاشیه جلسه هیات دولت گفت: «آژانس یک نهاد فنی است و انتظار می‌رود همه کشورها از جمله کشورهای عضو شورای حکام براساس رویکرد فنی آژانس رفتار کنند.
رویکرد غیرسازنده برخی از کشورهای عضو در زمینه استفاده از ظرفیت آژانس در مسیر اهداف سیاسی، قطعاً به ضرر هویت آژانس و نقش‌آفرینی آن و نیز نقش تخصصی‌اش خواهد بود». وزارت خارجه هم در بیانیه ای، این قطعنامه را «اقدامی سیاسی و غیرسازنده» خوانده و آن را «ادامه سیاست‌های شکست خورده قبلی برخی از کشورهای غربی و تلاشی برای سوءاستفاده سیاسی از ساز و کارهای بین‌المللی علیه کشورهای مستقل» دانسته است.
اقدام آژانس علیه جمهوری اسلامی ایران در حالی انجام شد که رافائل گروسی مدیرکل آژانس هم تاکنون در چند نوبت در اظهار نظری سیاسی و همسو با سیاست های ظالمانه آمریکا ، علیه جمهوری اسلامی ایران موضع گیری کرده است. بر این اساس، اقدام کنونی و تصویب قطعنامه علیه ایران در حالی که ایران در آستانه برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری قرار دارد، رویکردی سیاسی است که بر روابط تهران و آژانس هم تاثیرگذار خواهد بود. جمهوری اسلامی ایران بارها ثابت کرد که هرگز تحت فشار خارجی تن به مذاکره نمی‌دهد و از منافع خود کوتاه نخواهد آمد .
نویسنده : سید رضی عمادی
/ 114
