دولت کانادا اعلام کرده است که در پی رسوایی کشف گورهای بی نشان کودکانی که در شرایط غیرانسانی مدارس شبانه روزی جان سپرده بودند، به بازماندگان جوامع بومی غرامت پرداخت خواهد کرد.به نظر می رسد پرداخت این غرامت بیش از آنکه متوجه عواطف انسانی باشد اقدامی نمایشی و با اهداف تبلیغاتی است.

دولت کانادا به بازماندگان جوامع بومی که حدود یک قرن با آزار و اذیت در مدارس شبانه‌روزی روبرو بودند، ۲.۱ میلیارد دلار غرامت می‌دهد.این غرامت در پی شکایت ۳۲۵ گروه بومی کانادایی تعیین شده و قرار است در یک صندوق غیرانتقالی و مستقل از دولت کانادا سپرده‌گذاری شود.در بیانیه‌ای که این گروه‌ها یکشنبه منتشر کردند، آمده است: "این غرامت برای احیای آموزش، فرهنگ و زبان بومی، حمایت از بازماندگان، التیام و اتصال دوباره آنها به میراث‌شان صرف خواهد شد."

«گری فسچوک» یکی از شاکیان و از رهبران بومیان کانادا گفت: مدت بسیار زیادی طول کشید تا کانادا تاریخ خود را بپذیرد و به نسل‌کشی اعتراف کند و خسارت جمعی را که در مدارس شبانه‌روزی بر ملت‌های ما تحمل شده است، به رسمیت بشناسد. وقت آن است که کانادا این خسارت را جبران کند. این پرونده اولین گام در این راستاست.

دولت کانادا از اواخر قرن نوزدهم تا دهه ۱۹۹۰ میلادی حدود ۱۵۰ هزار کودک را به ۱۳۹ مدرسه شبانه‌روزی فرستاد. این مدارس عمدتا توسط کلیسای کاتولیک اداره می‌شدند و کودکان در آنجا از فرهنگ، زبان و خانواده‌هایشان دور نگه داشته می‌شدند.

هدف از تاسیس این مدارس که میان سال های ۱۸۳۱ تا ۱۹۹۶ توسط چند نهاد وابسته به کلیسای کاتولیک فعالیت می کردند، همانند سازی فرهنگی کودکان بومی عنوان شده بود.

دهها هزار نفر از این کودکان بومی از خانه هایشان به این مدارس انتقال داده شده و بسیاری از آنها در معرض بدرفتاری، تجاوز و سوء تغذیه قرار گرفته و گفته می‌شود که هزاران تن دیگر نیز بدلیل بیماری، سوءتغذیه و بی‌توجهی به وضع آنها جان دادند. هیئت حقیقت و آشتی در سال ۲۰۱۵ آن را نسل کشی فرهنگی نامیده بود.

صدها گور بدون نشان در محل این مدارس در سه سال گذشته کشف شده‌اند. این مساله باعث شده میراث این کلیسای کاتولیک و مدارس شبانه‌روزی بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته و دولت کانادا برای بازخوانی و جبران تاریخ تاریک استعماری خود تحت فشار باشد. جنجال طولانی و مکرر بر سر فجایع رخ داده در این مدارس، در سال 2021 با کشف باقیمانده اجساد ۲۱۵ کودک در مکان یک مدرسه شبانه روزی بومیان در استان بریتیش کلمبیا درغرب کانادا که در۱۹۷۸ تعطیل شده بود، دوباره در مورد توجه قرار گرفت.

گمان می رود که هنوز صدها مکان کشف نشده دفن اجساد قربانیان این مدارس، وجود داشته باشد. کلیسای کاتولیک کانادا همراه با دولت کانادا در چند قرن اخیر دربرخوردهای غیر انسانی با کودکان بومی با تاسیس و اداره صدها مدرسه که آنها را در آن به زور از خانواده هایشان جدا کرده و نگهداری می کرده اند نقش پر رنگی داشته است.

بومیان کانادا ساکنان اصلی این سرزمین پیش از کشف آمریکا در قرن پانزدهم میلادی بوده و هنوز در داخل مرزهای امروزی کانادا زندگی کرده و شامل اقوام اولیه ، اقوام اینوئیت و قوم متیس هستند. طبق آمارها کانادا بیش از یک میلیون و 200 هزار بومی دارد که این افراد در شرایط بدی زندگی می کنند و میزان فقر، خودکشی و اعتیاد در میان این افراد بسیار بالاست.

در واقع بومیان در معرض مشکلات متعددی ناشی از سیاست‌های نژادپرستانه دولت کانادا قرار دارند.رفتار تبعیض‌آمیز دولت کانادا با بومیان هم چنان ادامه یافته و سازمان‌های حقوق بشری را به واکنش واداشته است. کما اینکه قانون بومیان کانادا در سال ۱۸۷۶ دقیقاً بر اساس تبعیض بنا شده است. کشف این گور های جمعی در واقع یادآور این مساله است که از زمان مهاجرت اروپایی‌ها به آمریکای شمالی، بومیان کانادا در معرض تبعیض سیستماتیک بوده و این روند هم چنان ادامه یافته است.

گرچه «جاستین ترودو» نخست وزیر کانادا با اقدامهایی تلاش کرده تا خودگردانی محدودی به برخی از اقوام بومی اعطا کند و رسوایی ناشی از افشای گورهای دسته جمعی دانش آموزان بومی را جبران کند، با این حال ظلم و تبعیض علیه بومیان کانادایی ریشه در تاریخ این کشورداشته و با این گونه اقدامات تبلیغاتی قابل جبران نیست.

«پری بلگرد» رئیس انجمن ملی بومی‌های کانادا با بیان این که یافتن گورهایی در مدارس شبانه‌روزی سابق کانادا، چیز جدیدی نیست، آن را زخمی کهنه توصیف کرد که همیشه نمایان شدنش دردآور است.

این در حالی است که کانادا  از مدعیان بزرگ حقوق بشر محسوب می شود و همواره در مجامع بین المللی مانند شورای حقوق بشر سازمان ملل، لبه تیز انتقادات خود را متوجه برخی کشورها که با استیلای غرب مخالف هستند نموده است.با این حال کارنامه حقوق بشری این کشور دارای نقاط تاریک بسیاری است که از جمله مهمترین آنها، سوءرفتار با بومیان کانادایی  و اعمال انواع محدودیت ها ، تبعیض ها و فشارها علیه آنان است.

/118

نویسنده: میرطاهر