گیاه پرسیاوشان با نام علمی VENERIS ADIANTUMCAPILLUS یک گیاه ارزشمند دارویی که از گذشته بسیار دور یاور و شفابخش بشر بوده است و در اغلب نواحی مدیترانه، اروپای مرکزی و جنوبی، ایران و آمریکا یافت می شود. پرسیاوشان گذشته از اثرات دارویی آن بخاطر لطافت برگهایش و زیبایی طبیعی که دارد بعنوان گیاه زینتی در گلدان نیز نگهداری می شود و جلوه خاصی به محیط پیرامون خود می بخشد. در ایران گیاه پرسیاوشان دراطرف تهران، نواحی شمالی، غربی و جنوب غرب ایران می روید.
از نظر مشخصات ظاهری پرسیاوشان گیاهی چندساله از خانواده سرخس هاست و با اینکه از خانواده گیاهان بدون گل است، برگهای زیبای آن بخوبی می تواند کمبود نداشتن گل را جبران کند. این گیاه ساقه ندارد و دارای یک دمبرگ اصلی به رنگ سیاه است که حکم ساقه را دارد. روی این دمبرگ، دمبرگ های دیگری است که هرکدام به چند برگ ختم می شود. در ظاهر گیاه پرسیاوشان شباهت زیادی به گشنیز دارد. ریشه گیاه حالت خزنده دارد و با حرکت در زیرخاک و جوانه زدن باعت تکثیر گیاه می شود.
قسمت مورد استفاده گیاه پرسیاوشان از نظر درمانی برگهای آن است که طعم کمی گس و تلخ دارد. بهترین محیط رشد پرسیاوشان زیر سایه درختان جنگلی و در کناره دیواره چاههای آب است، بطوریکه با تکثیر خودپوشش سبزی در دیواره ها بوجود می آورد، زیرا این مناطق نور شدید ندارد و دارای رطوبت کافی است.
گیاه پرسیاوشان از نظر خواص درمانی در گذشته مصارف زیاد در رفع بیماریهای سینه داشته است. بطوریکه از آن بعنوان خلط آور، نرم کننده، معرق و غیره استفاده بعمل می آمده است. امروزه نیز برای درمان گریپ، سرفه های سخت، مزمن و برونشیت مصرف می شود و بعنوان یک داروی گیاهی شناخته شده برای خانواده های ایرانی برگهای خشک شده آن در داروخانه های گیاهان دارویی بصورت بسته بندی بهداشتی وجود دارد.
جهت درمان، دم کرده 5 تا10 درصد آن که با افزودن مقادیر شکر یا عسل شیرین شده باشد به مقدار سه فنجان در روز توصیه می شود. اگر به جوشانده مذکور مقداری شیر افزوده شود، اثر نرم کننده آن بیشتر می گردد. جوشانده های غلیظ آن نیز اثر خلط آور دارد، ذکر این نکته ضروری است که بیشترین اثر جوشانده پرسیاوشان در خصوص درمان سرماخوردگی اطفال است. انواع متنوعی از این گیاه در کشورهای مختلف دنیا وجود دارد که عموما جهت رفع بیماریهای سینه و به عنوان نرم کننده مورد استفاده قرار می گیرد.
116
