وسلی مورگان (1)، ستون نویس نشریه پولیتیکو در گزارشی با اشاره به اقدام های پنهانی ارتش آمریکا در کشورهای آفریقایی نوشت: "گروه های عملیات ویژه ارتش آمریکا، نقشی مستقیم تر از آنچه پنتاگون، وزارت دفاع این کشور آشکارا پذیرفته است ضد تروریست های مشکوک در آفریقا ایفا می کنند. این گروه ها بر پایه ی مجموعه ای از طرح های دارای طبقه بندی سری، اقدام هایی رزمی را با همکاری نظامیان آفریقایی در چندین کشور از جمله سومالی، کنیا، تونس و نیجر طراحی و اجرا می کنند.
سخنگویان ارتش آمریکا و پنتاگون در بیانیه های تکراری ادعا کرده اند نقش آمریکا در آفریقا به مشاوره و کمک به ارتش های دیگر کشورها محدود می شود. اما دست کم به مدت 5 سال، گرین برتز(2)، اعضای نیروی ویژه ارتش آمریکا و نیوی سیلز (3)، نیروهای عملیات ویژه ی نیروی دریایی ارتش این کشور و دیگر کماندوهایی که در فرماندهی مقامی کمتر شناخته شده قرار داشته اند ماموریت های مشخصی را برنامه ریزی و کنترل کرده اند و مسئولیت هدایت نیروهای ویژه ی ارتش های آفریقایی را در اختیار گرفته اند.
ارتش آمریکا هم در دولت اوباما (رئیس جمهور پیشین) و هم در دولت ترامپ برای اجرای ماموریت های مهم ضد تروریست های مشکوک، به شرکای خود در دیگر کشورها متکی بوده تا پس از سال ها دخالت مستقیم و گسترده در کشورهای عراق و افغانستان از بروز تلفات در میان نظامیان آمریکایی اجتناب شود. هواداران این طرح های سری می گویند اگر طرح آمریکایی باشد و کنترل عملیاتی ماموریت ها نیز در اختیار ارتش آمریکا باشد آنگاه ارتش، توانایی بیشتری برای حمله ی سریع و غافلگیر کننده ضد تهدیدها خواهد داشت و این در حالی است که ارتش بدین ترتیب از ماهیت واقعی ماموریت ها در برابر منتقدان در داخل و خارج از آمریکا محافظت می کند.
یکی از افسران وظیفه نیروی ویژه ارتش آمریکا که به تازگی در غرب آفریقا تجربه ی حضور نظامی داشته در تشریح طرح هایی که بر اساس مجوز قانونی موسوم به بخش 127 ای در آنجا به اجرا گذاشته شده است گفت: "در ظاهر ما برای کمک رسانی اعزام می شویم اما در عمل باید دستورها و طرح های ما اجرا شود." همچون بسیاری از منابع دیگری که درباره ی این موضوع با او گفتگو کردیم، این افسر وظیفه هم به شرط پنهان ماندن هویتش حاضر شد درباره ی طرح های طبقه بندی شده به بحث بنشیند.
دونالد بولداک (4)، ژنرال بازنشسته ای که تا ژوئن 2017 فرماندهی بیشتر نیروهای عملیات ویژه ارتش آمریکا را در آفریقا بر عهده داشت به این نکته اذعان کرد که "نیروهای ویژه ی ما نه تنها به نیروهای شریک خود مشاوره می دهند، به آنان کمک و همراهی شان می کنند بلکه بر اساس این طرح ها (ی سری) هدایت (فرماندهی) آنان را نیز بر عهده دارند."
دستگاهی که تامین بودجه ی این طرح های سری را انجام می دهد خودش طبقه بندی شده نیست و سران ارتش در نشست های پرسش و پاسخ کنگره مشتاقانه به آن اشاره کرده اند – البته درباره ی ساز و کارهای غیر معمول با ارتش های آفریقایی توضیحی داده نشده است. دریادار ویلیام مک راون (5)، فرمانده ی ارشد وقت نیروهای عملیات ویژه ی ارتش در سال 2014، گواهی داد که بخش 127 ای که در آن هنگام بخش 1208 شناخته می شد – شاید مهمترین و تنها ابزار قانونی باشد که ما در جنگ ضد تروریسم در اختیار داریم. ابتدای سال جاری، جانشین او، ژنرال تونی توماس (6) به کنگره گفت دسترسی منحصر به فرد و قابلیت هایی که این مجوز قانونی دارد نتیجه بخش است. او درباره ی قابلیت ها توضیحی نداد.
نقشی که کماندوهای آمریکایی بر اساس این مجوز قانونی ایفا کردند می تواند رویدادهای پیچیده ای را توضیح دهد که اکتبر گذشته به کشته شدن چهار تن از نظامیان عملیات ویژه ی ارتش آمریکا در جریان حمله به روستای تونگو تونگو در نیجر ختم شد. این چهار نظامی را تروریست های محلی وابسته به داعش کشتند. گروهی که هدف حمله قرار گرفت مجوز عملیاتی نداشت اما برای کمک به گروه دیگری که داشت عملیات می کرد از ماموریت عادی خود بازمانده بود.
بر اساس بررسی که در ابعاد حادثه از سوی فرماندهی آفریقا انجام شد گروه دوم داشت به نیروی شریک خود در نیجر کمک می کرد به مخفیگاه تروریست ها حمله کند و در همین حال گروه نخست برای پشتیبانی از آنها فراخوانده شد – شرایط بد آب و هوایی سبب شد بالگردها به ناچار بازگردند و گروه اصلی را در منطقه به حال خود رها کنند.
این مجوز قانونی تامین مالی طرح های طبقه بندی شده ای را بر عهده دارد که بر اساس آن دولت های آفریقایی هر جا ضرورت ایجاب کند واحدهایی از ارتش های خود را به گروه های کماندوی آمریکایی وام می دهند تا برای شکار تروریست هایی که با عنوان تهدید بالقوه برای شهروندان و سفارتخانه های آمریکایی شناخته شده اند نقش جایگزین یا نیابتی را ایفا کنند. این در عوض آن است که کماندوهای آمریکا به نظامیان آفریقایی کمک کنند به اهداف خودشان جامه ی عمل بپوشانند همان گونه که دیگر گروه های عملیات ویژه در آفریقا عمل می کنند.
بولداک و منابع دیگر گفتند این طرح ها هم بر شناسایی و هم حملات اقدام مستقیم ضد اهداف تروریستی بدست نیروهای مشترکی متشکل از کماندوهای آمریکایی و آفریقایی تمرکز دارد. پنتاگون پیشتر مشارکت در چنین ماموریت هایی را در قاره آفریقا تکذیب کرده بود.
هشت کشور صحنه عملیات نظامی آمریکا
سخنگوی فرماندهی آفریقا از نام بردن از کشورهای آفریقایی میزبان گروه های عملیات ویژه ارتش آمریکا خودداری کرد اما افسران پیشین این گروه ها، هشت کشور را شناسایی کرده اند که طرح های نیابتی در آنها در گذشته و هم اکنون دارد اجرا می شود. این کشورها شامل مناطق شناخته شده ی جنگی همچون سومالی و لیبی است و مکان های دیگری که کماندوهای آمریکایی در آن عملیات اجرا می کنند همچون کنیا، تونس، کامرون، مالی، موریتانی و نیجر.
حضور نظامی آمریکا در آفریقا
پاییز گذشته پنتاگون در تشریح این موضوع که کماندوهای کشته شده در کشوری آفریقایی که بسیاری از آمریکایی ها هرگز چیزی درباره ی آن نشنیده اند چه می کردند به تکاپو افتاد – و در ابتدا از بیان برخی حقایق کلیدی خودداری کرد، از جمله اینکه دومین گروه از نظامیان عملیات ویژه هم در این ماموریت حضور داشته اند. پس از گذشت بیش از 8 ماه، در بازرسی فرماندهی آفریقا جزئیات بیشتری درباره ی نقش واحد دوم آشکار شد اما پنتاگون هنوز هم از پذیرش ماهیت کامل ماموریتی که داشت انجام می داد سر باز می زند.
بولداک و مقام پیشین کاخ سفید گفتند گروه هایی وجود دارند که تلاش می کنند تروریست هایی را رهگیری کنند که در شمال غرب آفریقا و در مسیرهای بیابانی قاچاق بین مالی، لیبی و نیجر در رفت و آمد هستند و به القاعده یا داعش وابستگی دارند.
پس از برنامه ریزی ماموریت که بر اساس گزارش دستگاه های اطلاعاتی آمریکا اتفاق می افتد و دریافت مجوز از مراکز ذیصلاح، آمریکایی ها به همراه شرکای محلی شان با خودرو یا بالگرد به نزدیکی هدف اعزام می شوند جایی که باید در آخرین موضع پوشش و استتار قرار بگیرند. این واژه ای نظامی برای آخرین مکانی است که نظامیان می توانند از دید پنهان بمانند و نوعی مانع طبیعی از آنها در برابر شلیک گلوله محافظت می کند. اما افسر پیشین عملیات ویژه خاطر نشان کرد در بیابان های شمال غرب آفریقا بیشتر وقت ها در واقع هیچ پوشش یا مانعی برای استتار کردن یافت نمی شود.
در آنجا این گروه از راه دور فرماندهی و کنترل حمله را انجام می دهد و بر اطلاعاتی که از هواپیماهای بدون سرنشین و هواپیماهای جاسوسی که از تماس های تلفنی دشمن استراق سمع می کنند بدست می آید نظارت دارد. پس از آن، آمریکایی ها پیشروی می کنند تا اطلاعاتی درباره ی مکان حمله بدست بیاورند – یا اگر در جریان حمله مشکلی پیش آمد و نظامیان آفریقایی به کمک نیاز داشتند، آنها ممکن است پیش بروند و در تیراندازی دخالت کنند.
تامین بودجه برای این طرح های سری پس از آغاز در افغانستان تاکنون چهار برابر شده و تا 100 میلیون دلار افزایش یافته است – بخشی از این افزایش به لطف شواهد درخشانی که ژنرال ها به کنگره ارائه داده اند اتفاق افتاده است. کنگره تا سال گذشته هر سال مجوز موقتی این طرح ها را تمدید می کرد تا اینکه قانونگذاران این مجوز را دائمی کردند.
شمار کشورهای آفریقایی که میزبان این طرح های سری ارتش آمریکا بوده اند در طول سال ها در نوسان بوده است. در سال 2013، در رویدادی که فاکس نیوز گزارش کرد گروهی از نیروهای ویژه مستقر در لیبی به ناچار به ماموریت خود پایان داد زیرا تروریست ها به اردوگاه واحد شریک آنان حمله کردند و بسیاری از تسلیحاتی را که نیروهای ویژه آمریکا در اختیار آنها قرار داده بودند به سرقت بردند. این طرح در لیبی هرگز از سر گرفته نشد و ارتش آمریکا از آن پس به حملات هوایی و زمینی گروهی دیگر از کماندوها اتکا کرده است که در دسته ی سری تری قرار دارند و با شرکای محلی هم همکاری نمی کنند.
دیگر طرح ها در شرایطی پایان یافته است که کشورهای میزبان از این ساز و کار به ستوه آمده اند. به گفته ی بولداک "شرکایی که از این طرح های سری میزبانی می کنند نگران این هستند که شهروندان شان تصور کنند آمریکا در کشور خودشان دارد از آنها همچون دست نشانده بهره کشی می کند." یکی از این کشورها موریتانی بود که اجرای طرحی درازمدت را متوقف کرد.
مترجم: مرتضی لطفی
نویسنده: Wesley Morgan
1 - Wesley Morgan
2 – Green Berets
3 – Navy SEALs
4 – Donald Bolduc
5 – William McRaven
6 - Tony Thomas
منبع:
https://www.politico.com/story/2018/07/02/secret-war-africa-pentagon-664005
بیشتر بخوانید:
رایزنی وزیر امور خارجه آمریکا با رئیس اتحادیه آفریقا / تحلیل
اهداف سفر نماینده آمریکا در سازمان ملل به آفریقا/ تحلیل
سفر هیلی به اتیوپی؛ ادامه مداخله و نظامی گری آمریکا در آفریقا
تاکید مقامات آفریقا برافزایش همکاری ها در حل بحران های قاره/تحلیل
