خاشقجی سه شنبه گذشته پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه ناپدید شد. برخی منابع ترکیه ای اعلام کرده اند، «خاشقجی» در داخل کنسولگری عربستان به قتل رسیده و جسدش به خارج از کنسولگری منتقل شده است.
شبکه «الجزیره» قطر نیز از پیدا شدن جسد وی در یکی از مناطق استانبول ترکیه خبر داد، اما این خبرها تاکنون از جانب محافل رسمی ترکیه تایید نشده است.
الجزیره خبر داد؛ کشف جسد خاشقجی در استانبول
سرنوشت نامعلوم «جمال خاشقجی» به این معنی است که منتقدان حتی در خارج از عربستان نیز امنیت جانی ندارند.
هرچند نقض حقوق‌بشر و نقض آزادی مطبوعات در عربستان قدمت طولانی دارد، اما این اقدامات در سال های اخیر تشدید شده است.
جمال خاشقجی اولین مخالف عربستانی نیست که ربوده می‌شود بلکه در سال های گذشته سه تن از شاهزاده‌های مخالف سعودی نیز که در اروپا زندگی می‌کردند و منتقد رژیم آل‌سعود بودند، ربوده شده‌اند و شواهدی در دست است که نشان می‌دهد برخی از مخالفان سعودی در خارج از کشور به قتل رسیده‌اند که «ناصر السعید» از جمله آنها به شمار می‌رود.
پرونده‌خاشقجی؛ حذف مخالفان‌سعودی به‌هر روش‌ممکن
شاهزاده «سلطان بن ترکی» اولین شاهزاده از این دسته به شمار می رود که به سبب انتقادات شدید از خاندان حاکم بر عربستان شهرت داشت.
وی یک بار در سال 2003 در ژنو و بار دیگر در سال 2016 هنگام عزیمت به قاهره ربوده شد و اکنون درعربستان بازداشت است.
شاهزاده «ترکی بن بندر آل سعود» از مسئولان امنیتی سابق عربستان سعودی است که به اطلاعات بسیار حساس دسترسی داشت و در ژوئن سال 2012 درخواست های خود را برای اجرای اصلاحات در عربستان سعودی مطرح کرد.
وی نیز سال 2015 هنگام عزیمت به مغرب بازداشت و به ریاض بازگردانده شد.
شاهزاده «سعود بن سیف النصر آل سعود» نیز یکی دیگر از شاهزاده های وابسته به خاندان حاکم بر عربستان است که شهرت و فعالیتهای سیاسی چندانی ندارد، اما در سال 2014 با انتشار مطالبی به انتقاد از خاندان حاکم بر عربستان پرداخت و از آن زمان تا کنون هیچ خبری از وی در دست نیست.
اگر اندکی بیشتر به عقب برگردیم به ربودن و سپس قتل «ناصر السعید» از مخالفان سعودی در سال 1979 می رسیم. یک جاسوس انگلیسی، سی سال پس از ربوده شدن ناصر السعید فاش کرد وی پس از ربوده شدن، به قتل رسید و جسد وی از هواپیما در ساحل دریای مدیترانه انداخته شد.
ردپای آمریکا در پرونده قتل جمال خاشقجی
همانطور که گفته شد در سالهای اخیر اقدامات جنایتکارانه مقامات عربستان بسیار زیاد شده است که در همه زمینه‌ها مورد تایید «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکاست.
در سال های اخیر به ویژه بعد از انتصاب «محمد بن سلمان» به عنوان ولیعهد عربستان که سیاست‌های آمریکا و رژیم اسرائیل را در منطقه دنبال می‌کند، دهها نفر از بازرگانان، روحانیون، شاهزادگان، علما، شعرا، اساتید دانشگاه و فعالان مدنی بویژه تعدادی از زنان این کشور دستگیر و زندانی شده‌اند.
این درحالی است که انتشار برخی از اخبار مبنی بر اینکه جمال خاشقجی پیش از سفر به ترکیه قرار بود به آمریکا سفر کند بر ابهامات موجود در این پرونده و این احتمال که برخی از مقامات آمریکایی در پشت صحنه این این پرونده قرار داشته و یا از آن مطلع بودند و اساسا" با چراغ سبز آنان صورت گرفته باشد را تقویت کرده است.
موضع‌گیری دیرهنگام وزارت خارجه آمریکا درباره ناپدیدشدن خاشقجی
روزنامه اینترنتی رأی الیوم در مطلبی فاش کرد که جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی، یک روز پیش از ناپدید شدن خود، از اظهارات رئیس جمهور آمریکا مبنی بر اینکه ریاض بدون حمایت واشنگتن دو هفته بیشتر دوام نخواهد آورد، انتقاد کرده بود.
ضمن آنکه وی از منتقدان «معامله قرن» ترامپ نیز محسوب می شد.
تاثیر مرگ خاشقجی در روابط ریاض - آنکارا
رأی الیوم همچنین نوشت: روزنامه نگار منتقد عربستانی به مثابه صندوق اسرار خاندان سعودی بود و ریاض برای اینکه این صندوق به دست رقیب منطقه ای عربستان یعنی ترکیه نیافتد خطرات سنگین سیاسی و دیپلماتیک توطئه علیه وی را پذیرفت.
از سوی دیگر از آنجا که جمال خاشقچی روابط گرمی با مقامات ترکیه و بخصوص «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه داشت دچار شدن وی به چنین سرنوشتی آنهم در ترکیه می تواند بر پیامدهای منطقه ای این موضوع بیفزاید.
در صورت تایید رسمی قتل جمال خاشقچی ازسوی دولت آنکارا؛ روابط ترکیه و عربستان که پیش از این بر سر ماجرای قطر پُر تنش شده است، وارد مرحله جدیدی از بحران خواهد شد.
قصد قبلی ریاض برای کشاندن خاشقچی (با تمایلات اخوانی) به استانبول (حامی اخوانی‌ها) و درست کردن جنجالی علیه آنکارا است که در نهایت بیش از همه به زیان حاکمان عربستان تمام خواهد شد؛ همانطور که پرونده یمن، قطر، سوریه، لبنان و عراق به زیان آل سعود بوده است.
ابعاد ناپدید شدن روزنامه‌نگار و فعال سیاسی سعودی از زمان مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه هنوز مبهم است و به نظر می‌رسد حادثه فراتر از سرنوشت یک روزنامه‌نگار سعودی مقیم آمریکاست که این رسوایی دیگر برای حاکمان سعودی و روابط مشکوکشان با آمریکا در قالب معامله قرن است.
نویسنده: بیژن نجفی
116/110
بیشتر بخوانید:
گاردین: ناپدید شدن «جمال خاشقجی» با الگوی وحشیانه عربستان مطابقت دارد
دادستان کل ترکیه مسئول بررسی پرونده‌خاشقجی شد
همکاری موساد و سازمان اطلاعات عربستان در پرونده‌خاشقجی
