چاپ سی دی های سی تی اسکن (CT scan) جهت ذخیره و ارائه تصاویر پزشکی به شکل دیجیتال انجام میگردد. این سی دیها اغلب شامل تصاویری از اسکنهای توموگرافی کامپیوتری و همچنین اطلاعات مربوط به بیماران می باشند .بار برداشتن ارز دولتی از روی فیلم های رادیولوژی مراکز تصویربرداری پزشکی به سمت سی دی روی آوردند تا جایگزین کم هزینه تری هم برای بیمار و هم برای مراکز تصویربرداری پزشکی باشد.
در ادامه مقاله قصد داریم مراحل و روشهای معمول در چاپ سی دی سی تی اسکن توضیح داده شده :
1.تولید تصاویر سی تی اسکن :
پس از انجام سی تی اسکن از بیمار، تصاویر به شکل دیجیتال در نرمافزار خاصی پردازش میشوند. این نرمافزار ممکن است تصاویری با کیفیت خیلی بالا و جزئیات دقیق و کاملی تولید کند.
2. ذخیرهسازی اطلاعات بیمار:
تصاویر و اطلاعات بیمار (مثل نام، تاریخ، نوع اسکن، نام پزشک و ...) به یک فایل دیجیتال تبدیل میشوند که این اطلاعات معمولاً در قالب فرمتهای DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine) ذخیره میشوند که استانداردی برای تبادل و ذخیرهسازی تصاویر پزشکی است.
3. نوشتن روی سی دی سی تی اسکن:
اطلاعات دیجیتالی بیمار (تصاویر و دادهها) به وسیله یک رایتر CD بر روی سی دی نوشته میشوند. این عملیات معمولاً با استفاده از نرمافزارهای مخصوص که برای این کار طراحی شدهاند انجام می گردد. از نرمافزارهایی مانند Nero، Ashampoo، یا ImgBurn برای نوشتن دادهها روی سی دی استفاده میکنند.
4. چاپ برچسب سی دی سی تی اسکن:
بعد از نوشتن اطلاعات روی سی دی، برچسبی با اطلاعات بیمار، تاریخ و نوع اسکن بر روی سی دی چاپ میگردد . این برچسب میتواند به یکی از روشهای قبلی (چاپ سیلک اسکرین، دیجیتال یا افست)

چاپ شود.
چاپ سی دی سی تی اسکن
برای چاپ لیبل سی دی از نرمافزارهایی مانند Adobe Illustrator، Photoshop یا نرمافزارهای مخصوص طراحی برچسب استفاده میشود. برچسب سی دی سی تی اسکن باید شامل اطلاعاتی مانند نام بیمار، تاریخ، نوع اسکن و شماره پرونده باشد.
البته در ایران ابتدا سی دی های مخصوص این کار برای مراکز تصویر برداری پزشکی چاپ می شوند و سپس اطلاعات بیمار روی آن ها ذخیره می شود که باعث میشود قیمت چاپ سی دی کمتر شود.
5. بسته بندی و توزیع سی دی ها ی سی تی اسکن به بیماران :
سی دی های نهایی تولید شده اغلب در یک کاور مخصوص قرار داده می شوند و به بیمار یا پزشک مربوطه تحویل داده میشوند.
چاپ سی دیهای سی تی اسکن باید با دقت کامل انجام شود تا اطلاعات به شکل صحیح و بدون خطا ذخیره شوند. همچنین، به دلیل این که این اطلاعات حساس و پزشکی می باشند ، حفظ امنیت و حریم خصوصی بیمار نیز باید رعایت شود.
با رعایت این مراحل میتوانید سی دی سی تی اسکن را بهخوبی به بیمارارائه کنید .
چاپ سی دی تصویربرداری پزشکی :
چاپ سی دی جهت مراکز پزشکی میتواند برای اهداف مختلفی انجام شود،
مثل:
1- آموزش و اطلاع رسانی: تهیه و توزیع محتواهای آموزشی جهت بیماران یا کادر درمانی مراکز پزشکی.
2- مدارک پزشکی: انتقال و ذخیرهسازی نتایج آزمایشها، تصاویر پزشکی و رادیولوژی،MRI و CT Scan، بخصوص در قالب سی دی و دی وی دی.
3- تبلیغات و معرفی خدمات : مراکز پزشکی میتوانند سی دیهایی حاوی اطلاعات معرفی خدمات، پزشکان و تجهیزات را برای تبلیغات یا اطلاع رسانی توزیع کنند.
دستگاههای سی تی اسکن (CT Scan) از یک سیستم پیچیده جهت تولید تصاویری دقیق از داخل بدن استفاده میکنند. نحوه کار آن به شرح زیر است:
انتشار اشعه ایکس سی تی اسکن : دستگاه سی تی اسکن شامل یک لوله اشعه ایکس می باشد که دور بدن بیمار میگردد. این لوله اشعه ایکس امواجی با قدرت کم و زیاد به بدن ارسال می نماید.
تعیین شدت اشعه سی تی اسکن : بعد از عبور اشعه از بدن، شدت آن بسته به نوع بافتی که اشعه از آن عبور کرده، کاهش یا افزایش پیدا میکند . بهعنوانمثال، استخوانها اشعه را بیشتر جذب خود میکنند، در حالی که بافتهای نرم مانند ماهیچهها یا اندامها اشعه را کمتر به خود جذب میکنند.
گیرندهها و آشکارسازی: دستگاههای سی تی اسکن دارای آشکارسازهایی می باشند که این اشعههای عبوری را دریافت میکنند.
این آشکارسازها شدت اشعه را اندازهگیری میکنند و آن را به سیگنالهای دیجیتال تبدیل می نمایند.
پردازش سیگنالها : سیگنالهای دیجیتال حاصل از آشکارسازها به کامپیوتر انتقال می یابد. کامپیوتر این دادهها را تجزیه و تحلیل میکند و از آنها تصاویر مقطعی (اسلایسها) ایجاد مینماید. هر اسلایس نمایانگر یک لایه بسیار نازک از بدن می باشد.
ساخت تصویر سه بعدی : در نهایت، این مقاطع متعدد به طور یکپارچه کنار هم قرار میگیرند تا تصویر سه بعدی از بدن بیمار ساخته شود که پزشکان میتوانند برای تشخیص بیماریها و مشکلات مختلف استفاده کنند.
این عملیات تنها در چند دقیقه انجام میگردد و به پزشکان کمک میکند تا دید دقیقی از مشکلاتی مانند تومورها، شکستگیها، خونریزیها، یا بیماریهای داخلی به دست بیاورند.
برای چاپ سی دی سی تی اسکن، نیاز به طراحی حرفه ای و استفاده از نرمافزارهای گرافیکی برای طراحی لوگو، آرم و اطلاعات متنی بر روی سیدیها است. همچنین، باید از کپیبرداری دقیق از محتواهای پزشکی (مثل تصاویر پزشکی) برای حفظ کیفیت و دقت اطلاعات اطمینان پیدا کرد.

دستگاههای MRI از اصول فیزیکی کاملاً متفاوتی نسبت به دستگاههای سیتیاسکن (CT Scan) برای تولید تصاویر استفاده میکنند. این دستگاهها از یک میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای تولید تصاویری با کیفیت بالا از داخل بدن استفاده مینمایند.
نحوه کار دستگاه MRI
استفاده از میدان مغناطیسی قوی:
دستگاه MRI یک میدان مغناطیسی خیلی قوی تولید میکند. این میدان تقریباً 10,000 برابر قویتر از میدان مغناطیسی زمین میباشد و باعث میشود پروتونها (که در هسته اتمها، بهویژه در اتمهای هیدروژن موجود در آب بدن، یافت میشوند) در جهت میدان مغناطیسی قرار بگیرند.
تغییر جهت پروتونها با استفاده از امواج رادیویی:
پس از قرار گرفتن در میدان مغناطیسی، یک پالس رادیویی با فرکانس خاص به بدن ارسال میگردد. این پالس باعث میشود که پروتونها از موقعیت تعادل خود خارج بشوند و انرژی جذب بکنند.
قطع پالس رادیویی و بازگشت پروتونها به حالت اولیه:
پس از قطع پالس رادیویی، پروتونها شروع به بازگشت به موقعیت اصلی خود (موقعیت تعادلی) میکنند. این فرآیند به نام بازگشت (Relaxation) شناخته میشود. هنگام بازگشت پروتونها، آنها امواج رادیویی تولید میکنند که توسط آشکارسازهای دستگاه MRI دریافت میشود.
اندازه گیری امواج رادیویی و تجزیه و تحلیل دادهها:
امواج رادیویی که پروتونها هنگام بازگشت به حالت اولیه منتشر میکنند، توسط دستگاه دریافت و تجزیه و تحلیل میگردد. این دادهها به طور دقیق تبدیل به سیگنالهای دیجیتال میگردند که میتوانند برای ایجاد تصاویر استفاده شوند.
ساخت تصاویر:
دادههای حاصل از بازگشت پروتونها به کامپیوتر منتقل میشود و به شکل دقیق پردازش میگردد . دستگاه MRI از روشهای خاص ریاضی برای تبدیل این دادهها به تصاویر مقطعی (اسلایسها) استفاده میکند. این اسلایسها میتوانند اطلاعات دقیقی از ساختارهای داخلی بدن، مانند مغز، ستون فقرات، عضلات، مفاصل و ارگانهای داخلی مانند قلب و کبد را ارائه دهند.
تصویر نهایی:
پس از پردازش دادهها، تصاویر MRI به صورت مقطعی (یک لایه از بدن) و گاهی به صورت سهبعدی نمایش داده میشوند. این تصاویر به پزشک این امکان را میدهند که مشکلات و بیماریها را با دقت بالا بررسی کند.
ویژگیهای بارز MRI:
بدون اشعه ایکس : بر خلاف سیتیاسکن که از اشعه ایکس برای تولید تصویر استفاده میکند، MRI از میدانهای مغناطیسی و امواج رادیویی استفاده میکند و هیچ اشعهای به بدن بیمار وارد نمیشود.
به همین دلیل، MRI برای بررسی برخی مناطق حساس بدن (مانند مغز و نخاع) بیخطرتر است.
تصاویر با وضوح بالا : MRI قادر به تولید تصاویری با کیفیت و وضوح بسیار بالا از بافتهای نرم بدن است. این ویژگی باعث میشود MRI انتخابی ایدهآل برای بررسی مغز، نخاع، عضلات و بافتهای نرم دیگر باشد.
تصاویر سهبعدی : یکی از قابلیتهای برتر MRI این است که میتواند تصاویر سه بعدی ایجاد کند که دیدگاههای دقیقتری از ساختارهای داخلی بدن فراهم میکند.
کاربردهای MRI:
مغز و نخاع : تشخیص تومورها، بیماریهای نورولوژیک (مانند سکته مغزی، بیماریهای عصبی و دژنراتیو.
عضلات و مفاصل : بررسی آسیبها و بیماریهای عضلانی، مفصلی، لیگامنتی و غضروفی.
قلب و عروق : ارزیابی بیماریهای قلبی و عروقی.
ارگانهای داخلی : بررسی کبد، کلیهها، ریهها و سایر ارگانها.
دستگاه گوارش : ارزیابی بیماریهای روده و سایر ارگانهای گوارشی.
مزایا و معایب MRI
مزایا ی MRI
- دقت بالا در تشخیص بیماریهای بافتهای نرم.
- عدم استفاده از اشعه ایکس.
- تصاویر سه بعدی و مقطعی با کیفیت بالا.
معایب MRI
- زمانبر بودن فرایند (ممکن است تا 30-60 دقیقه طول بکشد.
- حساسیت به حرکت: بیمار باید بیحرکت در دستگاه باقی بماند.
- هزینه بالاتر نسبت به سی تی اسکن.
- استفاده از میدانهای مغناطیسی میتواند برای افرادی که دستگاههای فلزی در بدن دارند (مثل دستگاههای ضربانساز یا پروتزهای فلزی) خطرناک باشد.
نکته خیلی مهمی که باید به آن اشاره کرد جنس سی دی استفاده شده برای چاپ جهت تحویل به مراکز تصویر برداری پزشکی است که حتما باید از نوع گرید آ پلاس باشد چون اطلاعات بیمار داخل آن ذخیره می شود .