دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، شب گذشته خروج این کشور را از توافق هسته ای ایران و 1+5 اعلام کرد.
در حالی که اتحادیه اروپا و اغلب کشورهایی اروپایی با این تصمیم ترامپ مخالفت کردند، «عبداللطیف بن راشد الزیانی»، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس در اطلاعیه صریحاً از تصمیم ترامپ ابراز خرسندی کرد.
ابراز خرسندی دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس ناشی از چند عامل است:
نخستین عامل این است که سه عضو این شورا یعنی عربستان، امارات و بحرین شاهد شکست سیاست منطقه ای خود در مقابل جمهوری ایران هستند.
عربستان سعودی و امارات در باتلاق یمن گرفتار و در بحران سوریه رسماً در مقابل ایران شکست خورده اند.
در همین حال، انتخابات لبنان که با پیروزی قاطع جبهه متحد حزب الله همراه بود نیز شکست عربستان سعودی و امارات در مقابل ایران است.
بحرین نیز به خصوص طی 7 سال گذشته تابع محض سیاست های منطقه ای عربستان بود.
برداشت این کشورها این است که تصمیم ترامپ موجب اعمال فشار بر جمهوری اسلامی ایران، عقب نشینی آن از سیاست های منطقه ای اش و سرپوش گذاشتن بر شکست های منطقه ای این کشورها در مقابل جمهوری اسلامی ایران می شود.
به همین دلیل مقامات این سه کشور عربی به ابراز خرسندی دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس اکتفا نکرده و به طور جداگانه حمایت خود را از تصمیم دونالد ترامپ در خارج کردن آمریکا از برجام اعلام کردند.
دومین دلیل موضع گیری حمایت آمیز دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس از تصمیم ترامپ درباره برجام، به فلسفه تاسیسی این شورا مرتبط است. شورای همکاری خلیج فارس در سال 1981 با هدف مقابله با جمهوری اسلامی ایران تشکیل شد.
در حالی که ناکارآمدی این شورا تا کنون در موضوعات مختلف از جمله درباره رابطه با جمهوری اسلامی ایران به دلیل یکدست نبودن مواضع هر شش کشور عضو شکست خورده است، اکنون دبیرکل این شورا با اعلام حمایت از تصمیم ترامپ تلاش کرد تا نوعی انسجام سیاسی را از این شورا با محوریت اعمال فشار بر ایران نشان دهد.
با این حال، این سیاست نیز با شکست مواجه شد، زیرا مقامات کشورهای قطر، کویت و عمان صریحاً با تصمیم ترامپ مخالفت و بر لزوم حفظ برجام تاکید کردند تا بار دیگر شکاف در درون این شورا آشکار شود.
دلیل دیگر موضع حمایتی دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس مربوط به نوعی رابطه این شورا و برخی از اعضای آن با آمریکا است.
حکام برخی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بقای خود در قدرت را در قالب حمایت آمریکا از آنها می دانند، موضوعی که ترامپ نیز در ادامه نگاه های تحقیرآمیز خود به این کشورها اعلام کرد.
ترامپ در مارس گذشته صریحاً خطاب به یکی از حکام عرب اعلام کرد که: «بدون ما شما دو هفته هم نمی توانید در جایگاهی که هستید باقی بمانید و آن وقت باید (به جای هواپیماهای شخصی خود) با هواپیماهای عادی پرواز کنید.»
شورای همکاری خلیج فارس در سراشیبی تضعیف
بدون شک رویکرد حمایتی دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس و برخی از اعضای این شورا نه تنها تامین کننده اهداف آنها نخواهد بود بلکه جایگاه آنها را بیش از گذشته تضعیف خواهد کرد.
زیرا از یک سو، جمهوری اسلامی ایران به رفتارها و سیاست های خصمانه آمریکا عادت کرده و این رفتارها سبب عقب نشینی آن از منطقه نخواهد شد و از سوی دیگر، الگوی رفتاری مردم در جهان عرب از جمله نتایج انتخابات پارلمانی لبنان که حمایت از مقاومت را نشان داد، ثابت می کند که سیاست های محور سازش عربی، از پشتوانه مردمی برخوردار نیست.
نویسنده: سیدرضی عمادی
116/110
بیشتر بخوانید:
اینفوگرافی: صف‌بندی مقامات غربی در برابر تصمیم ترامپ
آمریکا از برجام خارج شد
