برخی از استان‌های ایران در یک ماه اخیر شاهد بروز اغتشاش‌هایی است که با حمایت برخی کشورهای خارجی از جمله آمریکا و شماری از کشورهای اروپایی همراه شده است. مقامات آمریکایی صریحاً حمایت خود از اغتشاش‌ها در ایران را اعلام کرده‌اند.
علاوه بر سخنگوی کاخ سفید، «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز اذعان کرد که تمرکز دولت بایدن بر آشوب‌ها در ایران است و تهران را متهم کرد آماده توافق نیست. جو بایدن رئیس جمهور آمریکا هم با حمایت از تداوم ناآرامی‌ها در ایران ادعا کرد: «ما در کنار شهروندان و زنان شجاع ایرانی می‌ایستیم.» سوال اساسی این است که چرا آمریکایی‌ها آشکارا از اغتشاش‌ها در ایران حمایت می‌کنند؟
به نظر می‌رسد نخستین دلیل حمایت آشکار واشنگتن از اغتشاش‌ها در ایران این است که آمریکا طی سال‌های اخیر تلاش زیادی برای براندازی نظام سیاسی در ایران انجام داد، اما این تلاش‌ها نتیجه نداشته است.
سیاست فشار حداکثری دولت سابق آمریکا با هدف براندازی جمهوری اسلامی پیگیری می‌شد و حتی جان بولتون، مشاور امنیت ملی اسبق آمریکا عنوان کرده بود که جمهوری اسلامی ایران 40 سالگی خود را نمی‌بیند.
با شکست سیاست فشار حداکثری، آمریکایی‌ها بر شدت گرفتن نارضایتی‌ها و ایجاد اغتشاش در ایران حساب باز کرده بودند. اکنون اگرچه آمریکایی‌ها به خوبی می‌دانند که این اغتشاش‌ها به براندازی جمهری اسلامی ایران منجر نخواهد شد و قابل مقایسه با آشوب‌هایی که پیش از این ایران پشت سر گذاشته بود، نیست، اما از آن حمایت می‌کنند تا مانع توقف اغتشاش‌ها شده و زمینه تداوم آن را برای مدت طولانی فراهم کنند.
برداشت واشنگتن این است که تداوم اغتشاش‌ها می‌تواند زمینه تضعیف جمهوری اسلامی ایران و سرگرم شدن آن بر مسایل داخلی را فراهم کند، همان گونه که رهبر معظم انقلاب نیز اخیرا در سخنانی عنوان کردند هدف دشمن سرگرم کردن دولت و مسئولین به ناآرامی‌های داخلی است.
دومین دلیل حمایت آمریکا از اغتشاش‌ها در ایران، جلب رضایت رژیم صهیونیستی و آل سعود است. تل‌آویو و ریاض معتقد هستند دولت جدید آمریکا مانند دولت سابق این کشور به ریاست دونالد ترامپ به جمهوری اسلامی ایران فشار وارد نکرده است.
اگرچه موارد متعدد دیگری برای فاصله میان واشنگتن و ریاض و تل‌آویو وجود دارد، اما دولت دموکرات آمریکا اکنون با حمایت از اغتشاش‌ها در ایران که تحت حمایت ریاض و تل‌آویو نیز قرار دارد، سعی دارد در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، حمایت خارجی از دموکرات‌ها را افزایش دهد.
سومین و مهم‌ترین دلیل مربوط به مذاکرات هسته‌ای است. مذاکرات هسته‌ی از اوایل سپتامبر در پی مخالفت آمریکا با خواسته‌های به حق ایران از جمله تضمین پایدار و بسته شدن مساله پادمان‌ها در آژانس بین‌المللی انرژی متوقف شده است.
در هفته‌های گذشته و در پی پافشاری ایران بر لزوم تأمین مطالبات آن، نشانه‌هایی مبنی بر نزدیک شدن به توافق آشکار شده بود، اما اغتشاش‌ها سبب این امیدواری در کاخ سفید شد که با وضع تحریم‌های جدید و حمایت از اغتشاش‌گران می‌تواند زمینه تعدیل مطالبات ایران را فراهم کند.
تحریم‌ها طبق اذعان افرادی نظیر «ریچارد نفیو» که از معماران سیاست‌های تحریمی محسوب می‌شود برای اینکه بتوانند به شکل برگ‌های چانه‌زنی در مذاکرات مورد استفاده طرف‌های غربی قرار بگیرد بایستی از طریق ایجاد «نارضایتی‌های عمومی» و تهدید به براندازی، محاسبات مسئولان حکومت را عوض کرده و آن‌ها را برای اعطای امتیاز تحت فشار قرار دهند.
در واقع، آمریکایی‌ها در صدد هستند با حمایت از اغتشاش‌ها و تداوم فشار اجتماعی، مقامات جمهوری اسلامی ایران را مجبور به پذیرش توافق هسته‌ای به خصوص بدون حل و فصل شدن مساله پادمان‌ها کنند.
نویسنده: سيد رضی عمادی
112
