"نوآ اسمیت" NOAH SMITH در مطلبی در تارنمای ژاپن‌تایمز نوشت؛ جنگ‌های تجاری را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. جنگ‌های خطرناک و جنگ‌های نابخردانه و غیرعاقلانه.
جنگ‌های خطرناک جنگ‌هایی هستند که اقتصاد را به خطر می‌اندازند، اما شانس دست‌یابی به توافقی ارزشمند از سوی هم پیمانان تجاری و در نتیجه افزایش سود حاصل از تجارت در آنها وجود دارد.
نوع دوم اما جنگ‌هایی هستند که حتی در صورت موفقیت، به کشور صدمه می‌زنند. تاکنون بیشتر جنگ‌های تجاری "دونالد ترامپ" رئیس جمهور آمریکا از نوع دوم بوده‌اند. وی در این خصوص دو کار غیرعاقلانه انجام داده است که عبارتند از وضع تعرفه گمرکی بر کالاهای بین‌المللی و راه‌اندازی جنگ تجاری ضد هم‌پیمانان آمریکا.
کالاهای واسطه ای مواد و اجزایی هستند که تولیدکنندگان آنها را به منظور استفاده برای تولید کالاهای نهایی خریداری می کنند؛ برای مثال، آلومینیوم و فولاد برای تولید خودرو، لوازم خانگی، ماشین آلات، ساختمان ها و بسیاری چیزهای دیگر به کار می روند.
وضع تعرفه بر استیل و فولاد از سوی یک کشور، اگرچه عاملی برای تقویت تولیدکنندگان داخلی این مواد به شمار می رود، اما در همین حال، به سایر تولیدکنندگان داخلی آن کشور به دلیل افزایش بهای استیل و فولاد، صدمه وارد می کند.
به همین ترتیب، تعرفه های وضع شده از سوی ترامپ زندگی را برای تولیدکنندگان آمریکایی سخت تر کرده و باعث افزایش قیمت مواد خام شده و در نتیجه هزینه های تولیدکنندگان به شدت بالا رفته است.
در نتیجه، برخی از تولیدکنندگان آمریکایی به واسطه وضع تعرفه ها، از چرخه تولید خارج می شوند و بسیاری دیگر از آنها نیز مجبور می شوند تولید خود را به جایی دیگر در خارج از آمریکا منتقل کنند. مثال این ادعا نیز کارخانه تولید موتور سیکلت "هارلی دیویدسون" است که اخیرا از تصمیم خود برای انتقال خط تولید خود به خارج از امریکا خبر داده است.
کار خانه هارلی دیویدسون
اشتباه دیگر ترامپ به جنگ تجاری وی با هم پیمانان آمریکا بازمی گردد. اگرچه به نظر می رسد ترامپ درصدد امضای توافق تجاری با اروپا و جلوگیری از درگیری با کشورهای اروپایی است، اما وضع تعرفه از سوی وی ضد کانادا، ژاپن، مکزیک و سایر کشورها و تهدید این کشورها از سوی ترامپ همچنان ادامه دارد.
تجارت با کشورهای ثروتمندی همچون کانادا و ژاپن تا حدی به دلیل اینکه تنوع تولیدات قابل دسترسی برای مشتریان را افزایش می دهد، باعث تقویت اقتصاد آمریکا می شود، چراکه شرکت های فعال در این کشورها، در آمریکا اقدام به استخدام کارگر می کنند. این کشورها همچنین بازارهای مهمی برای تولیدات ساخت آمریکا به شمار می روند. به علاوه، در صورتی که اقتصادهای هم پیمانان اصلی آمریکا صدمه ببینند، این موضوع موقعیت جهانی واشنگتن را تضعیف خواهد کرد.
به این ترتیب، اگر ترامپ باهوش باشد، با ایجاد تغییراتی در رویکرد خود، تمامی تعرفه های وضع شده بر کالاهای بین المللی را لغو خواهد کرد؛ تعرفه های وضع شده ضد متحدان آمریکا را کنار خواهد گذاشت و تمرکز خود را بر موضوع اصلی یعنی «چین» متمرکز خواهد کرد.
در حال حاضر، چین تنها تهدید واقعی برای آمریکا به شمار می رود؛ تهدیدی که از نظر کیفی با سایر چالش های پیش روی آمریکا متفاوت است.
زمانی که چین در دهه 2000 به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمد و به عنوان یک قدرت جهانی اصلی معرفی شد، بسیاری از کارگران آمریکایی که به دلیل رقابت خارجی آواره شده بودند، توانستند شغلی شبیه به شغل قبلی خود بیابند.
اما به گفته اقتصاددانان «شوک چین» شمار زیادی از کارگران آمریکایی را وادار کرد تا با درآمد پایین تر به کار پرداخته، و یا به دریافت بیمه بیکاری بسنده کنند.
به هرحال، اقتصاد چین چنان رشد کرده و قابلیت رقابت در بسیاری از صنایع را یافت که اقتصاد آمریکا به سرعت توان رساندن خود و رقابت با آن را نداشت.
هجوم اقتصاد چین با کمک تضعیف ارز جهانی، احتمالا دلیل اصلی سقوط اشتغال در بخش تولیدات در دهه 2000 درآمریکا بود. این در حالی است که اشتغال در بخش تولید در آمریکا در چند دهه پیش از آن، و حتی در رقابت با اروپا و ژاپن، ثابت مانده بود.
از سوی دیگر، خروجی تولیدات در آمریکا که با رشدی ثابت، افزایش یافته بود، اکنون رو به کاهش گذاشته است.
آمریکا اما تنها کشوری نبود که از این وضعیت صدمه می دید. در واقع بیشتر کشورها در اروپا و شرق آسیا بیشتر از امریکا شاهد سقوط سهام خروجی تولیدات خود بودند. همچنین هم پیمانان بسیار نزدیک امریکا که ترامپ اکنون به آنها حمله کرده است، قربانیان رشد سریع اقتصاد چین و صعود این کشور به جایگاه برتر در تولید بودند.
در واقع باید گفت که امریکا شانس خود را برای شرکت در بازی عادلانه در مقابل چین از دست داده است. در حال حاضر، میزان حقوق و دستمزد و هزینه های انرژی در چین افزایش یافته و واحد پول این کشور دیگر مانند گذشته بی ارزش نیست. حتی اگر امریکا موفق شود تا تولید را به میزان قبل برساند، این کار اکنون با استفاده از ربات ها بیشتر امکان پذیر است تا دست های انسان.
با این حال هنوز راه هایی وجود دارد که دولت چین با استفاده از آن بتواند مسیر تجارت جهانی را تغییر دهد. این کشور می تواند بخش زیادی از مالکیت معنوی را از شرکت های امریکایی برباید؛ که این کار به ضرر بسیاری از شرکت های امریکایی و خارجی فعال در بازار چین خواهد بود.
به هرحال، یک کمپین هماهنگ از سوی کشورهای ثروتمند می تواند چین را وادار کند تا به حقوق مالکیت معنوی احترام گذاشته و امکان دسترسی بیشتر خارجی به بازارهای خود را فراهم کرده و در نتیجه به آزادتر و عادلانه تر شدن تجارت جهانی کمک کند. در واقع، کشورهای ثروتمند دیگرهمچون ژاپن، حرکت در این مسیر را آغاز کرده اند.
ترامپ به اعتبار خود، حمله به چین را آغاز کرده و تهدید کرده است که همه کالاهای چینی را هدف تعرفه های خود قرار خواهد داد. وی همچنین تمرکز زیادی را بر موضوع مالکیت معنوی قرار داده است؛ که البته این کار خوبی است.
البته، چنین نگرش و رویکرد تهاجمی خطرهای خود را نیز به همراه دارد، که از جمله آن می توان به اقدامات تلافی جویانه چین و وارد شدن صدمه و لطمه به کشاورزی آمریکا اشاره کرد. همچنین، به نظر می رسد دولت چین آمادگی بیشتری برای تحمل آلام ناشی از جنگ تجاری را دارد.
به این ترتیب، تنها راهی که برای ترامپ باقی مانده این است که روش هوشمندانه تری را در جنگ تجاری در پیش گیرد. به عنوان مثال، تعرفه های وضع شده از سوی وی نباید شامل کالاهای واسطه ای باشند که شرکت های امریکایی از آنها برای ساخت محصولات خود بهره می برند. در واقع، تعرفه های ترامپ تنها باید کالاهای مشتریان همچون تلفن های همراه، لپ تاپ، خودرو، ماشین های لباسشویی و چنین کالاهایی را در برگیرد.
همچنین، ترامپ می تواند با فراهم کردن زمینه بیشتر برای همکاری مشترک و اتحاد با هم پیمانان ثروتمند خود در اروپا و شرق آسیا، آنها را در جبهه خود در مقابل چین قرار دهد؛ تا در نتیجه این کشور را مجبور به بازی عادلانه تری کند.
به هرحال پیروزی در جنگ های تجاری هیچگاه آسان نبوده است. مبارزه اقتصادی با چین برای آمریکا مملو از خطر است. اما به نظر می رسد ترامپ در حالی پای در این راه نهاده است، که تضمینی برای وارد نشدن لطمه به کشورش تدارک ندیده است.141/120
مترجم: زهره خزائی
بیشتر بخوانید:
آلمان: اروپا در جنگ تجاری تسلیم آمریکا نمی‌شود
آغاز جنگ تجاری آمریکا و چین؛ بزرگترین جنگ تجاری در تاریخ اقتصاد جهان/ تحلیل و ویدئو
