علت اصلی کاهش صادرات نفت ترکمنستان، اختلاف بین شرکت های سوئیسی "ویتول" و "سوکار" (SOCAR) جمهوری آذربایجان اعلام شده است.
دولت عشق آباد ازاواخر ماه ژانویه سال جاری میلادی به فروش نفت ترکمنستان به شرکت سوئیسی ویتول اقدام کرده است درحالی که پیش ازآن، شرکت سوکار جمهوری آذربایجان مشتری نفت ترکمنستان قلمداد می شد.
با توجه به محصور بودن ترکمنستان درخشکی بدیهی است این کشوربه مسیرهای امن موجود در منطقه برای صادرات نفت و گاز طبیعی نیازمند است و انتقال نفت خام ترکمنستان به بنادر جمهوری آذربایجان، روسیه و قزاقستان در دریای خزر، از جمله راه های صادرات این کشور محسوب می شوند.
به رغم آن که تمامی این مسیرها هزینه های سنگینی برای دولت عشق آباد درپی دارد، اما مقام های ترکمنستان این هزینه ها را تقبل می کنند تا از وابستگی به یک کشورخاص در منطقه رهایی یابند شاید به همین دلیل است که رهبران ترکمنستان برای تنوع مسیرهای صادرات نفت اهمیت ویژه ای قائل هستند.
دراین شرایط، انتقال نفت ترکمنستان به جمهوری آذربایجان؛ که نفت خام این کشور و قزاقستان را به کشورهای ثالث می فروشد، در دستور کار مقام های عشق آباد قرار گرفته است.
شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان (SOCAR) نفت تولیدی ترکمنستان را به کارخانه‌های فرآوری نفت در ترکیه انتقال می‌دهد.
کارخانه Turkey Aegean Refinery با هدف برآوردن نیازهای بازارهای داخلی ترکیه ساخته شده جمهوری آذربایجان مسوولیت تامین بخشی از نیازهای داخلی ترکیه را به عهده گرفته است.
درسال 2017 میلادی، شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان، روزانه 1.54 میلیون بشکه نفت را می‌فروخت که 1.06 میلیون تن ازآن متعلق به کشورهای ثالث نظیر ترکمنستان بوده است.
در این میان برخی منابع خبری، دلیل به نصف رسیدن میزان صادرات نفت ترکمنستان را رد درخواست شرکت ویتول سوئیس از سوی شرکت آذری سوکار برای استفاده از نفتکش های این شرکت اعلام کرده اند چراکه شرکت ویتول به اندازه کافی نفتکش برای حمل نفت در اختیار ندارد.
این واقعیت غیرقابل پیش بینی زمانی رخ داده است که، پس از آغاز صادرات نفت ترکمنستان از بندر "ماخاچکالا" در داغستان روسیه، "مراد خدیراف" مدیر کل این بندر، گفته بود:
در سال 2019 میلادی حداقل یک و نیم میلیون تن نفت ترکمنستان از طریق این مسیر به فروش خواهد رسید.
درحقیقت، پیش بینی های دست اندرکاران ترکمنستان و روسیه در این ارتباط، تاکنون نه تنها محقق نشده، بلکه کاهش 50 درصدی صادرات نفت ترکمنستان از این مسیر موجب بروز نگرانی هایی برای دولت عشق آباد شده است.
گفته شده است که شرکت ویتول سوئیس هم اکنون نفتکش های جدیدی تهیه کرده است، اما به علت یخبندان بودن رودخانه های روسیه، این شرکت تا ماه آوریل نمی تواند از نفتکش های جدید استفاده کند.
درمجموع باید گفت، ترکمنستان برای انتقال نفت وگاز طبیعی خود به بازارهای جهانی، به شدت به مسیرهای امن و ارزان نیاز دارد که جمهوری اسلامی ایران از مهمترین مسیرهای موجود در این زمینه درمنطقه محسوب می شود.138/118
نویسنده: محمد علی طالبی
بیشتربخوانید:
افزایش حجم خرید نفت کشورهای آسیایی از ایران
