16 آذر سال 1332 هجری شمسی (ششم دسامبر سال 1953 میلادی)، دانشجویان ایران، همزمان با سفر «ریچارد نیکسون» معاون رئیس جمهوری وقت آمریکا به ایران در اعتراض به دخالت های واشنگتن در امور داخلی ایران، مقابل دانشگاه تهران تظاهرات کردند.
این تظاهرات با یورش نظامیان رژیم دست نشانده و کاملاً وابسته پهلوی به خاک خون کشیده شد. در یورش نظامیان رژیم پهلوی به تظاهرکنندگان سه دانشجوی ایرانی به شهادت رسیدند و صدها نفر زخمی شدند.
روز دانشجو، یاد آور مقطعی از تاریخ مبارزات ملت ایران ضد سیاست‌های مداخله جویانه آمریکا در ایران است، از این رو، واقعه 16 آذر در شکل‌گیری و هویت‌بخشی به مبارزات دانشجویی در ایران از اهمیت خاصی برخوردار است.
برخورداری از گفتمان استکبار ستیزی و آرمان‌گرایی دینی و انقلابی، برجسته ترین شاخصه‌های جنبش دانشجویی ایران از زمان شکل‌گیری تا به امروز است.
بررسی هویت تاریخی و روند شکل گیری و نقش آفرینی‌های جنبش دانشجویی در ایران نیز نشان می‌دهد که قشر دانشجو همواره با تشخیص و تحلیل درست، رسالت خود را در چارچوب مصالح و منافع ملی ایران تعریف کرده است.
