"ینس استولتنبرگ" دبیرکل ناتو گفت: "اوکراین هنوز عضو ناتو نیست. ما همکاری خود را با آنها تقویت کرده‌ایم و با آنها همکاری نزدیک تری داریم. آنها برای عضویت در ناتو باید استانداردهای این سازمان را رعایت کنند. ما به آنها در مبارزه با فساد کمک می‌کنیم، اما 30 کشور عضو ناتو باید با این امر موافقت کنند؛ چرا که اعضای این سازمان درباره پیوستن اوکراین اجماع نظر ندارند."
اذعان استولتنبرگ به اختلاف نظر بین اعضای ناتو در زمینه پذیرش اوکراین در این سازمان پرده از وجود اختلافات ماهوی در آن برمی دارد. به رغم تلاش های پیوسته آمریکا برای نمایش ناتو به عنوان سازمانی منسجم و یکپارچه اما اختلافات قابل توجهی بین اعضای آن درباره اهداف کلی و نیز مسائلی مانند پیوستن اوکراین به این سازمان وجود دارد. به عنوان نمونه می توان در این زمینه به خواسته اعضای مهم اروپایی ناتو یعنی آلمان و فرانسه برای تشکیل ارتش مستقل اروپایی و مخالفت دبیر کل ناتو با این امر اشاره نمود .
درباره مساله عضویت اوکراین در ناتو نیز که مدتها است در این سازمان مطرح است، اجماع نظری در بین اعضای آن وجود ندارد. در حالی که آمریکا در راستای اهداف کلان خود در زمینه مهار روسیه و محدود سازی هر چه بیشتر آن خواهان توسعه هر چه بیشتر ناتو به سوی شرق و عضویت همسایگان روسیه یعنی اوکراین و گرجستان در این پیمان است اما اعضای مهم اروپایی ناتو به ویژه آلمان و فرانسه دیدگاه مثبتی در این زمینه ندارند.
این دو کشور مهم اروپایی عضو ناتو که در عین حال مهمترین اعضای اتحادیه اروپا نیز محسوب می شوند به خوبی از این مساله آگاهی دارند که روسیه به این مساله واکنش شدید نشان خواهد داد. مسکو بارها اعلام کرده که عضویت کشورهای حوزه خارج نزدیک از جمله اوکراین در ناتو خط قرمز امنیت ملی روسیه است. بنابر این در حالی که واشنگتن خواهان عملی شدن این امر حتی به بهای رویارویی با مسکو است، اما اروپایی ها خواهان پیروی از آمریکا در این زمینه نیستند. این یکی دیگر از مسائل مورد اختلاف بین آمریکا و اروپا است. بدین ترتیب همچنان اختلاف دیدگاه ها و منافع بر روابط آنها سایه افکنده است.
مساله دیگری که درباره عضویت اوکراین در ناتو مطرح است این است که اساسا این کشور اروپای شرقی فاقد بسیاری از شرایط مشخص شده در اساسنامه این سازمان برای عضویت یک کشور در آن است.
"آندرس فوگ راسموسن" (1) دبیرکل سابق سازمان پیمان آتلانتیک شمالی می گوید: اوکراین برای پیوستن به ائتلاف ناتو، نیازمند تحقق چندین معیار است که اجرای آنها زمان زیادی می طلبد.
به گفته برخی کارشناسان نظامی، اوکراین تا بیست سال آینده نمی تواند برای عضویت در ناتو درخواست دهد. از جمله شرایط لازم برای عضویت در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی این است که کشور متقاضی باید در زمینه مبارزه با فساد مالی و اداری اقدامات موثری صورت دهد. در حالی که با توجه به گزارش های نهادهای بین المللی، اوکراین در زمره کشورهای دارای فساد مالی و اداری گسترده است. همچنین کشور متقاضی عضویت در ناتو نباید در حال جنگ با کشور دیگر یا جنگ داخلی باشد، در حالی که در حال حاضر نه فقط در شرق اوکراین وضعیت درگیری بین مخالفان و دولت این کشور وجود دارد، بلکه در ماه های اخیر تقابل نظامی بین روسیه و اوکراین به اوج خود رسیده است.
مساله شبه جزیره کریمه و الحاق آن به روسیه نیز همچنان از موارد مهم اختلاف بین مسکو و کی یف است و دولت اوکراین تلاش می کند تا با کسب حمایت هر چه بیشتر آمریکا و ناتو، اقداماتی را برای باز پس گیری آن صورت دهد که البته عملی شدن این امر به معنای وقوع جنگ گسترده بین این دو کشور خواهد بود. لذا به رغم فشارهای آمریکا به اعضای ناتو برای پذیرش عضویت اوکراین، با توجه به شرایط رسمی عضویت در این سازمان، کی یف راه درازی برای تحقق این خواسته خود دارد.
1- Anders Fogh Rasmussen
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
115
