تنش درون عربی میان قطر و چهار کشور عربستان، امارات، بحرین و مصر از ژوئن 2017 آغاز شد و برخلاف انتظار نه تنها همچنان ادامه دارد بلکه چشم انداز روشنی برای پایان این تنش وجود ندارد. تنش میان این کشورها در شرایطی ادامه دارد که هر 5 کشور از متحدان اصلی آمریکا در منطقه خاورمیانه محسوب می شوند.
سؤال این است که راهبرد آمریکا در خصوص این تنش چیست؟
الگوی رفتاری آمریکا در تنش درون عربی گویای این است که واشنگتن نه تنها تمایلی برای پایان دادن به این تنش ندارد بلکه تداوم آنرا سازگار با منافع خود می داند. دولت آمریکا تنها دو ماه پس از آغاز این تنش، نماینده ویژه ای برای حل آن تعیین کرده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا نیز با مقام های 5 کشور عربی در خصوص این تنش دیدار و گفتگو کرده است. با این حال، آمریکا منافع خود را در تداوم این تنش می بیند.
از یک سو، منافع و امنیت اسرائیل که متحد راهبردی آمریکا در خاورمیانه است با تنش میان کشورهای این منطقه تأمین می شود. از سوی دیگر، آمریکا از درون این تنش منافع اقتصادی خود را پیگیری می کند. در همین راستا، واشنگتن همزمان که با عربستان قرارداد هنگفت تسلیحاتی امضا کرد، قراردادی به ارزش 12 میلیارد دلار نیز با دوحه منعقد کرد.
تارنمای البدیل مصر در این خصوص نوشت که آمریکا دو طرف این درگیری را مسلح می کند. روزنامه العرب چاپ لندن نیز در خصوص موضع آمریکا در این تنش نوشت: آمریکا به خزانه های کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و جایگاه مصر را فدای آمریکا نخواهد کرد، همچنانکه دوحه را نیز فدای روابط با عربستان و متحدانش نمی کند.
در واقع، اگرچه ژنرال آنتونی زینی تنها لحظه هایی بعد از اعلام استعفای خود درباره دلایل استعفای خود گفت: «رهبران منطقه اراده ای برای پذیرش تلاش های میانجی گرانه ای که ما به آن ها پیشنهاد دادیم، ندارند»، اما واقعیت این است که این آمریکا است که اراده ای برای پایان دادن به این تنش میان قطر و چهار کشور عربی ندارد.
یکی از نشانه های اینکه آمریکا تداوم تنش را در راستای منافع خود می داند، مربوط به مواضع متفاوت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری و «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه سابق آمریکا است. ترامپ در این تنش جانب عربستان و سه کشور دیگر را گرفته و حتی قطر را به حمایت از تروریسم کرده است.
این در حالی است که رکس تیلرسون وزیر خارجه سابق آمریکا ضمن نقد این موضع دونالد ترامپ به نوعی جانب قطر را گرفته بود. یکی از دلایل برکناری تیلرسون از سمت وزیر امور خارجه آمریکا نیز مربوط به موضع گیری متفاوت وی با ترامپ در تنش درون عربی بود. در همین راستا، مشاور اسبق ولیعهد ابوظبی پس از برکناری تیلرسون گفته بود که تاریخ به یاد خواهد داشت که کشوری کوچک توانست وزیر خارجه کشور قدرتمندی را کنار بزند. 113/118
نویسنده: سیدرضی عمادی
بیشتربخوانید:
استعفای نماینده ویژه آمریکا در حل بحران قطر
