«مصعب الآلوسی» در مطلبی در پایگاه العربی الجدید نوشت: تا قبل از پایان جنگ سرد، ابرقدرت ها از جنگ های فرسایشی که خزانه کشورها را خالی کرد و جان بسیاری از سربازانشان را گرفت، درس های بزرگی آموختند.
در ویتنام، آمریکا در نتیجه مقاومت کمونیست های آن کشور مجبور به عقب نشینی شد، در افغانستان، روسیه با شکستی خفت بار مواجه شد که این کشور را وادار به عقب نشینی کرد، اما پس از شکست جبهه کمونیست، برخی از فرماندهان نظامی آمریکا به این نتیجه رسیدند که امکان شکست نظامی کشورشان از هیچ کشور یا جمعی از کشورها وجود ندارد، اما خطری که وجود دارد، جنگ غیرنظامی یعنی جنگ ارتشی حرفه ای است که دارای قدرت نظامی برتر و قدرت برخورداری از سلاح های پیشرفته است که بتواند آن را علیه گروه های مسلح در خارج از چارچوب قدرت به کار گیرد.
مشکل در عدم امکان حمله به گروه های مسلح بدون به خطر انداختن جان غیرنظامیان است، افزون بر اینکه جنگ های غیرنظامی، هزینه زیادی را در بردارد زیرا این جنگ ها مدت زمان زیادی به طول می انجامد.
یکی از مشکلاتی که ارتش ها در جنگ غیرنظامی با آن مواجه هستند، هزینه سنگین است که همواره و طبیعتاً با ادامه جنگ رو به افزایش است.
به وضوح باید گفت که سرباز سعودی توانایی وارد شدن به جنگ خیابانی علیه گروهی آموزش دیده در جنگ را ندارد. از این رو، مجموع کشته شدگان سعودی در درگیری های مرزی در جیزان، نجران و عسیر از سال 2015 کمی از هزار نفر هم فراتر رفت.
در مقابل، ارتش سعودی به حمله هوایی و محاصره دریایی برای حمایت از نیروهای نظامی طرفدار دولت «عبدربه منصور هادی»، اکتفا کرد و هزینه این حملات همچنان بسیار زیاد است.
سه سال پس از شروع جنگ، عربستان متحمل خسارت 100 میلیارد دلاری شد.
برآورد می شود که خسارت ها بسیار بیشتر از این بوده است، به شکلی که هزینه حمله نظامی عربستان بین 5 تا 6 میلیارد دلار در ماه یعنی معادل 180 میلیارد تا 216 میلیارد دلار بود.
با علم به اینکه پایان جنگ هنوز مشخص نیست.
هزینه ها رو به افزایش است و تعجبی ندارد، زیرا هزینه موشک زمین به هوا مثلا به بیش از بیست هزار دلار رسیده است، افزون بر این، باید به هزینه های حمایت مستقیم شامل پرداخت حقوق و مهمات نیز اشاره کرد.
موشک های حوثی ها که اراضی سعودی را هدف قرار می دهد، بر هزینه جنگ در یمن می افزاید، و درصورتی که موشک های حوثی ها با دقت بیشتر شهرهایی مانند ریاض را هدف قرار دهد، این مساله بر سرمایه گذاری در عربستان تاثیر منفی می گذارد.
افزون بر اینکه سناریوی حمله به نفت کش ها همچنان ادامه دارد، همچنانکه در اواخر ژوئیه گذشته اتفاق افتاد.
اما، در مقابل، هزینه جنگ غیرنظامی برای گروه های مسلح بسیار پایین است زیرا آن ها در حالت دفاعی قرار دارند، و یکسره کردن اوضاع از لحاظ نظامی در شرایط فعلی از سوی هر یک از دو طرف غیر ممکن است، زیرا این درگیری ها، رنگ و بوی سیاسی پیدا کرده است.
به گفته «کارل فون کلاوزویتس» یکی از معروف ترین اندیشمندان نظامی، جنگ وسیله ای برای دستیابی به اهداف سیاسی است و زمانی که غلبه بر دشمن از لحاظ نظامی و یکسره کردن آن دور از دسترس می شود، دو طرف یا یکی از آن ها مجبور به متوسل شدن به سازش سیاسی می شود، بدون اینکه به طور کامل به هدف مطلوبش دست یابد.
درباره جنگ عربستان علیه یمن باید گفت که ریاض سال هاست که نتوانسته از لحاظ نظامی بر حوثی ها غلبه کند، در نتیجه نتوانسته است که شروط سیاسی خود را بر آن ها تحمیل نماید، در نتیجه، امروز مجبور خواهد شد که برای مذاکره با آن ها وارد عمل شود.
مشکل اساسی در دستیابی به راه کار سیاسی در افکار و نقطه نظرات استراتژیک است که دو طرف بر اساس آن موضع خود را تعیین کرده اند و اینکه موافقت آن ها با قبول راهکارهای سخت و مبتنی بر اعتماد متقابل غیرممکن است.
حوثی ها می دانند که عربستان در موقعیتی دشوار قرار دارد و با گذشت زمان، و در نتیجه فشارهای بین المللی بر این کشور در نتیجه وضعیت فجیع انسانی در یمن، این فشارها بیشتر می شود.
عربستان درجنگ یمن، محاصره مردم را انتخاب کرد و این مساله به گفته آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل به بدترین فاجعه انسانی تبدیل شد.
سازمان ملل آمار فجیعی را درباره فاجعه انسانی در یمن اعلام کرد و از جمله اینکه سه چهارم جمعیت این کشور یعنی حدود 22 میلیون نفر به کمک های انسانی نیاز فوری دارند که از این تعداد، بیش از 11 میلیون کودک در معرض گرسنگی قرار دارند و 16 میلیون کودک با کمبود آب مواجه هستند.
حملات هوایی که در آن از بمب های خوشه ای ممنوعه در سطح بین الملل استفاده شده است، به تخریب کامل 246 مدرسه و کشته شدن شمار زیادی از غیرنظامیان منجر شد که می تواند در حد جنایت های جنگی تلقی شود.
این فاجعه انسانی به تضعیف موضع دیپلماتیک عربستان منجر شد، کشورهایی مانند نروژ و آلمان، فروش سلاح را به طرف های درگیری در یمن متوقف کردند و همچنین موجب شد که آمریکا درباره توقف کمک ها به کشورهای عضو ائتلاف عربی هشدار دهد، اما عربستان با وجود هزینه بسیار برای جنگ یمن، به علت محاسبات ژئوپلتیک در منطقه قادر به عقب نشینی از یمن نیست.
افزون بر آنچه گفته شد، جنگ های غیرنظامی در اکثر اوقات، دارای ابعاد منطقه ای و بین المللی است، عربستان امروز در چارچوب رقابت منطقه ای با ایران که از چند دهه پیش در سطح منطقه خاورمیانه جریان دارد، با حوثی ها مبارزه می کند.
ریاض در موقعیت بسیار بد
از دیدگاه ژئوپلتیک، ریاض خود را در موقعیت بسیار بدی می بیند، زیرا قادر نیست که اوضاع را از لحاظ نظامی یکسره کند و نمی تواند راه کار سیاسی را اجرا کند.
از سوی دیگر، قادر نیست که به شکل یک طرفه به جنگ پایان دهد، و این مساله به معنای محاصره یمن از شمال و جنوب از سوی هم پیمانان ایران است، تا جایی که در صورت حمله نظامی به ایران، شهرهای عربستان در تیررس موشک های ایرانی قرار دارند.
یکی دیگر از نشانه های خطرناک بودن موضع عربستان، حمله موشکی حوثی ها به نفت کش عربستان در دریای سرخ است که خسارت هایی را به این نفت کش وارد کرد و به توقف صادرات نفت عربستان از طریق دریای سرخ منجر شد.
جنگ های غیرنظامی غالباً به علت عوامل ساختاری در نظام سیاسی آغاز می شوند. از این رو، راه حل ها پیچیده و پایان کار برای دو طرف ناامید کننده است، چرا که مبتنی بر چانه زنی های سیاسی است.
عربستان در باتلاق یمن گرفتار شده است و هیچ نشانه و شواهدی دال بر پایان رضایت بخش این جنگ وجود ندارد.
با وجود نفاق و دورویی دولت های غربی در قبال بحران انسانی در یمن در نتیجه جنگ علیه این کشور، فشارهای مردمی رو به افزایش است و این مساله برخی از دولت ها را به انتقاد از جنگ سعودی ها علیه یمن واداشته است.
علاوه بر اینکه عربستان با مشکلات اقتصادی نیز مواجه شده است که احتمال فاجعه در داخل این کشور را پس از فاجعه یمن به دنبال دارد.138/110
مترجم: کبری آقایی
بیشتر بخوانید:
جنایت ائتلاف‌سعودی؛ مناطق مسکونی در الحُدیده یمن بمباران شد
حمله موشکی یمن به مواضع متجاوزان سعودی در جیزان و عسیر
شهادت 2 یمنی در حملات ائتلاف سعودی به الحدیده
