روزنامه اینترنتی «القدس العربی» در گزارشی به قلم «محمد زاهد گل» نوشت: زمان قبلی انتخابات نوامبر 2019 بود که این زمان در ظاهر امر با اصلاحات قانون اساسی برای افزایش اختیارات ریاست جمهوری ارتباط داشت و همه پرسی این اصلاحات روز چهارم آوریل 2017 برگزار شد لذا جلو انداختن زمان انتخابات اولاً باید در نظر مردم مقبول و موجه باشد ثانیاً احزاب سیاسیِ طرفدار نظام حاکم و احزاب اپوزیسیون درباره آن به توافق برسند ثالثاً باید به تصویب پارلمان برسد و رابعاً به امضای ریاست جمهوری برسد.
درخواست "دولت باقچلی" رئیس حزب اپوزیسیون "جنبش ملی" برای برگزاری انتخابات زودهنگام راه را برای برگزاری انتخابات هموار کرده است و فقط باید پارلمان در چند روز آینده به بررسی مساله جلو انداختن انتخابات بپردازد. درخواست یک حزب اپوزیسیون برای برگزاری انتخابات زودهنگام و موافقت حزب حاکم با این درخواست نشان میدهد که احزاب اصلی ترکیه با زمان جدید انتخابات به توافق رسیده اند.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور و رئیس بزرگترین حزب سیاسی در ترکیه یا خود حزب حاکم عدالت و توسعه تصمیم برگزاری انتخابات زودهنگام را به تنهایی نگرفتهاند بلکه اردوغان پس از دیدار و رایزنی با باقچلی در روز 18 آوریل کنونی در کاخ ریاست جمهوری با درخواست وی برای برگزاری انتخابات زودهنگام موافقت و روز 24 ژوئن را به عنوان روز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی تعیین کرد.
حزب عدالت و توسعه در انتخابات نوامبر 2015 حدود 49 درصد از کرسی های پارلمان را به دست آورد و اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری 14 اوت 2014 بیش از 52 درصد از آراء را از آنِ خود کرد. پیش بینی می شود که حزب عدالت و توسعه در انتخابات آتی آرای بیشتری را به دست بیاورد زیرا احزاب اپوزیسیون خصوصاً حزب جمهوریخواه خلق شانس کمتری برای پیروزی در مقایسه با انتخابات گذشته دارند. حزب جمهوری خواه خلق از لحظۀ اعلام زمان انتخابات زودهنگام آمادگی خود را برای مشارکت در انتخابات اعلام کرده است و میگوید که جلو انداختن زمان انتخابات برایش غیرمنتظر نبود همچنین تلاش می کند که با دیگر احزاب اپوزیسیون ائتلاف کند زیرا می داند که ائتلاف حزب عدالت و توسعه با حزب جنبش ملی وضعیت سیاسی جدیدی را پیش آورده است و می کوشد که ائتلاف قدرتمندی را برای مقابله با حزب عدالت و توسعه و حزب جنبش ملی تشکیل دهد و یک نامزد به نمایندگی از خودش و احزاب متحدش برای انتخابات ریاست جمهوری معرفی کند.
جرقهای برای نظام ریاستی
انتخابات آینده ترکیه جرقۀ اجرایی شدن نظام ریاست جمهوری را خواهد زد نظامی که در همه پرسیِ اصلاحاتِ قانونِ اساسیِ روز چهارم آوریل 2017 تصویب شد و اردوغان برای توجیه اجرایی شدن نظام ریاست جمهوری خطاب به مردمش گفت: به علت عملیات نظامی که ما در سوریه اجراء میکنیم و تحولات مهم منطقه، ترکیه چارهای بجز گذشتن سریع از مرحله سردرگمی نداشت.
اردوغان افزود: ما، بیهیچ درنگی، اقدامات حقوقی مرتبط با انتخابات را درپیش خواهیم گرفت و بی شک کمیته عالی انتخابات زمینه انتخابات را فراهم خواهد کرد. همهپرسی اصلاحات قانون اساسی فقط 9 ماه پس از خنثی شدن کودتای نظامی، با موفقیت برگزار شد زیرا مردم ترکیه همچنان سرخوش از شکست دادن کودتاچیان داخلی و همدستان خارجی آنها در ایالت پنسیلوانیای آمریکا (تبعیدگاه عبدالله گولن) و پایتختهای اروپایی بودند. دولت و حزب حاکم ترکیه معتقدند که برگزاری انتخابات زودهنگام می تواند پایههای نظام ریاست جمهوری را محکم کند و در همین راستا؛ بن علی ییلدریم نخست وزیر ترکیه گفت: تحولات داخلی و خارجی، ترکیه را واداشت که تصمیم بگیرد انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی زودهنگام را در روز 24 ژوئن 2018 به جای روز سوم نوامبر 2019 برگزار کند و چنین تصمیمی به علت درخواست مردم برای اجرایی شدن سریع برخی از مواد اصلاحات قانون اساسی (ماده برقراری نظام ریاست جمهوری) و به علت تحولات امنیتی و ژئوپلتیک گرفته شده است.
بن علی برای توجیه برگزاری انتخابات زودهنگام "حفاظت از آیندۀ کشور و ملت" را پیش کشید و گفت : آیندۀ کشور و ملت بسیار مهم تر از آینده سیاسی من به عنوان نخست وزیر است.
بنابراین طبق قانون اساسی؛ بن علی باید سمت نخست وزیری خود را که در نظام پارلمانی کنونی به دست آورده است، کنار بگذارد و اختیارات اجرایی خود را مستقیماً به رئیس جمهوری واگذار کند و اردوغان هم باید از حدود یک سال و چهار ماه از دوران ریاست جمهوری خود چشم پوشی کند. مساله دیگر اینکه شاید فشارهای خارجی در مقایسه با اوضاع و شرایط داخلی ترکیه نقش مهمتری در واداشتن دولت آنکارا به جلو انداختن زمان انتخابات داشته باشد خصوصاً اینکه برخی کشورها درپی فشار آوردن به ترکیه برای تغییر سیاست خود در قبال سوریه هستند و این کشورها شاید از قدرت و نفوذ فرانسه و آمریکا در ترکیه برای دستیابی به هدف خود استفاده کنند.
"بولنت تزجان" سخنگوی حزب جمهوریخواه خلق پس از جلسۀ کمیته مرکزی این حزب، در کنفرانسی خبری از آمادگی حزب خود برای مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی زودهنگام خبر داد که این امر بیانگر توافق احزاب اصلی ترکیه چه طرفدار نظام چه اپوزیسیون درباره برگزاری انتخابات است.
حزب جنبش ملی و حزب عدالت و توسعه درخواست مکتوب برگزاری انتخابات زودهنگام را به هیات رئیسه پارلمان ارائه کردهاند که این درخواست شامل امضای بن علی ییلدریم و دولت باقچلی و چند نمایندۀ پارلمانی دیگر میشود. این درخواست مشترک در کمیسیون حقوقی پارلمان در روز جمعه آینده مصادف با 27 آوریل کنونی بررسی و به مجمع عمومی پارلمان برای تصویب فرستاده خواهد شد و سرانجام دوران جدید ترکیه آغاز خواهد شد. 120
مترجم: منوچهر مهدوی
بیشتر بخوانید:
چرایی برگزاری انتخابات زودهنگام در ترکیه
تصویب طرح برگزاری انتخابات زودهنگام در پارلمان ترکیه