کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان‌های کوهستانی و لرنشین ایران، به سرزمین آبشارهای خروشان معروف است.

به گزارش ایران پرس، شهر یاسوج مرکزاستان کهگیلویه و بویراحمد به علت ویژگی های طبیعی خاصی که دارد هدف گردشگری خیلی از گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است.

 قبل از ایجاد این شهر، یک شهر قدیمی به نام «تل خسرو» وجود  داشته است که زمانی مرکز نفوذ خان های بویراحمد علیا بوده‌ و بیشتر از دو هزار سال قدمت دارد، اما در حال حاضر به جز تپه‌های پراکنده و یک روستا، اثر دیگری از آن شهر قدیمی باقی نمانده است.

یاسوج کنار رودخانه  بشار، که بعد از گذر از چند استان به خلیج فارس می ریزد، قرار گرفته است.

شهر یاسوج در اقلیم سردسیری واقع شده و هوای معتدل متمایل به سرد دارد و به خاطر بارش فراوان برف و باران و پوشیده شدن ارتفاعات از برف برای مدت طولانی از سال، از منابع آب کافی برخوردار است. 

یکی از اصلی‌ترین جاذبه های گردشگری یاسوج آبشار یاسوج است؛ این آبشار یا همان پارک جنگلی آبشار در فاصله کمی از مرکز شهر واقع شده است؛ در واقع آب چشمه هایی که از دل کوه های زاگرس جوشیده در شمال شهر یاسوج آبشاری به ارتفاع ده متر را به منظر تماشا گذاشته‌ است.

در حاشیه آبشار یاسوج تفرجگاه زیبایی احداث شده که کنار جنگلی پوشیده از درختان بلوط، چنار، گردو و سیب، زیبایی منطقه را دوچندان کرده است.

تنگه تامرادی

در ۲۶ کیلومتری جاده یاسوج بعد از گذشتن از روستای سرسبزی به اسم «دَشتروم» و جاده های پرپیچ و خم به تنگه تامرادی با آبشارهای زیبا و هوای گرمسیری مناسب وجود دارد.

از جاذبه های اصلی این تنگه 4 آبشار دیدنی دیگر با ارتفاع بین ۸ تا ۱۵ متر می باشد. به غیر از آبشارها، جاذبه دیگر این منطقه غارهای آبی که مامن امن پرستوها و حوضچه هایی هست که زیبایی طبیعت رو چشم گیر تر کرده است.

تنگه تامرادی در احاطه کوه های (زَرآور) و (ساورز) قرار دارد که محل زندگی حیواناتی مثل خرس و سنجاب است و در ورودی این تنگه می شود آثار تاریخی به جا مانده از دوره هخامنشی دید.

در ورودی تنگ تامرادی، مقبره ای وجود دارد که به زیبایی تمام به صورت لایه لایه در دل صخره کنده شده و مربوط به یکی از نجیب زادگان هخامنشی است. 

علاوه بر آبشارها چندین پارک جنگلی و ساحلی بسیار زیبا هم در یاسوج قرار دارد. مثل پارک جنگلی یاسوج و پارک ساحلی رود بشار.

تَنگه مهریان

در یک کیلومتری مسیر یاسوج به اصفهان که به (تَنگ مهریان) معروف است، بارگاه امامزاده‌ای به نام امام زاده حسن(ع) قرار گرفته که پذیرای زائران از نقاط مختلف کشور می باشد.

تنوع درختانی مثل سپیدار، بلوط، افرا، چنار، کاج، انگور وحشی و بَنه، در تنگ مهریان از ویژگی‌های شاخص این منطقه‌ است.

تنگه مِهریان در زمستان هم محل رفت‌وآمد علاقه‌مندان به اسکی است و در فصل زمستان یه توده یخی بزرگ روی صخره‌ای مقابل بارگاه امامزاده ایجاد می شود که اواخر زمستان شکسته شده و با صدایی که کیلومترها دورتر شنیده می‌شود، از صخره فرو می ریزد و مژده  بهار را به همه شهر می‌دهد. 

روستای «شیخ سِرکه»

روستای «شیخ سِرکه» یا «شیخ صدوق» هم یکی دیگر از مناطق دیدنی یاسوج است. منطقه‌ای سردسیری با پوشش گیاهی متنوع از جمله کنگر، ریواس و قارچه و همینطور پر از درختای گردو، سیب، هلو و انگور.

مزار شیخ سرکه روی تپه‌ای که درختان اَنجیک یا همون گلابی وحشی آن را احاطه کرده‌ است. وجود چشمه های پرآب در منطقه باعث آبادانی و زیبایی روستا شده است.

دره المون

یک دره خیلی قشنگ و بی نظیر هم اطراف یاسوج وجود دارد به اسم دره «اَلَمون». این دره منطقه ای کوهستانی است که گوشه و کنارش چشمه ها و رودخانه ها جریان دارند. در این دره، جنگل های بلوط و لاله های واژگون با رنگ های قرمز و زردشان زیبایی منحصربه فردی را به وجود آوردند.

منطقه کاکان

علاقه مندان به ورزش های زمستانی منطقه کاکان در چند کیلومتری یاسوج را خوب می شناسند. آب و هوای سرد، زمستان های پر برف و کوهستان های مرتفع، یاسوج را به بهشتی برای اسکی دوستان تبدیل کرده است. حتی اگه اسکی هم بلد نباشید می توانید در دامنه های زاگرس و قله دنا از دیدن اسکی بازها و تلالو نور خورشید لابه لای دانه های برف، لذت برد

علاوه بر آن در ارتفاعات پایین تر در کنار قله دنا و رودخانه بشار یک دهکده زیبا هم هست به اسم «مَزدک دارتا» که وجود مزرعه های پرورش ماهی قزل آلا جذابیت خاصی به این منطقه داده است.

شالی کاری یا همان کاشت برنج اوایل تابستان در مرکز روستا از دیدنی‌های دیگر این منطقه است.

گورستان باستانی لما

یاسوج فقط محل دیدن زیبایی های طبیعی نیست بلکه محل شگفتی های باستانی هم هست. گورستان باستانی «لِما» بستر بزرگی برای معرفی فرهنگ بزرگ دوره عیلامی است که علاقه مندان به شناخت تاریخ و فرهنگ ایران باستان را به طرف خودش جذب می کند.

حوالی دشت کوچیکی به نام «چال شاهین» در منطقه دنا و مشرف به رودخانه بشار، گورستان باستانی «لِما» محل دفن افرادی بوده است که از فارس و خوزستان برای کوچ تابستان، به این مکان مهاجرت می کردند.

از کاوش های انجام شده حدود شصت گورِ خرپشتی خانوادگی و چارچین با سقف های مسطح کشف شده که جمجمه های سالمی در آن پیدا شده است.

در این معماری منحصر به فرد گورستان علاوه بر ظروف سفالی نفیس و نقش دار اشیای تزئینی زیبایی هم کشف شده است که از بین آنها دستبندها و انگشترها و گوشواره های منحصربه فردی به دست آمده است. اشیایی از جنس عقیق، مرمر و طلا هم وجود دارد که واقعا تحسین برانگیزن.

موزه یاسوج 

به طور کلی آثار موزه دیدنی یاسوج‏ شامل سه دوره باستان شناسی پیش از تاریخ، ‏دوره‌های تاریخی و دوره های اسلامی است که اشیاء دوره پیش از تاریخ آن بیشتر شامل اشیای گورستان لما است.

اشیای دوره تاریخی آن هم بیشتر سکه های دوره ساسانی را به نمایش گذاشته است که تنوع و ظرافت ساخت آنها واقعا حیرت انگیز است.

اشیاء دوره اسلامی هم که شامل سکه های ‏دوران صفویه و قاجاریه و همینطور ظروف چینی و سنگ های قیمتی می باشد.

شهر سی سخت، سرزمین تاکستان، آبشار و بلوط

در ادامه سفر در استان زیبای کهگیلویه و بویر احمد و در دامنه کوه دنا، در ارتفاعات رشته کوه های زاگرس با شهر سی سخت روبرو می شویم که به بهشت طبیعت گردان در ایران معروف است.

با توجه به متون کهنه تاریخی، علت نامگذاری این شهر به زمستان سردی در زمان های قدیم برمیگردد که به خاطر سرمای شدید و یخبندان راه ها بسته شده و سی مرد پهلوان برای حل مشکل به گردنه بیژن در همین منطقه می روند، اما به دلیل سوز و سرمای زیاد هر 30 نفر جان خودشان را از دست میدهند و از آن به بعد به این منطقه سی سخت می گویند؛ یعنی جایی که سی مرد سخت از سرما و کولاکِ برف از دنیا رفتند.

شهر سی سخت مرکز شهرستان دنا به خاطر موقعیت جغرافیایی اش آب و هوای سردسیری دارد و از نیمه های پاییز تا تمام شدن زمستان پوشیده از برف است.

از جمله منطقه های گردشگری سی سخت، میشه به «کوه گل»، «چشمه میشی» و «دَشتَک» اشاره کرد. چشمه میشی بزرگترین و پرآب ترین چشمه منطقه است که به چشمه بُشو هم معروف است. 

به غیر از چشمه میشی، چشمه های زیاد دیگری در این منطقه قرار دارد. چشمه «توف» که مشرف به شهر سی سخت و در مسیر صعود به قله دنا است، در تمام طول سال آب خنک و گوارا دارد.

چشمه «تاگی» هم یکی دیگر از چشمه های پرآب منطقه هست که عطش کوهنوردها را برطرف میکند و از آب آن برای آبیاری باغ های انگور و سیب و گردوی منطقه استفاده می شود.

دریاچه های «کوه گل» یکی دیگر از جاذبه های گردشگری این منطقه به حساب می آید. این دریاچه ها که در ارتفاعات سرسبز منطقه کوه گل واقع شده اند، موقع بارش باران های زمستانی و بهاری پر از آب می شوند.

دریاچه هایی که مثل آینه روبروی آسمان قرار گرفتند تا تصویر زیبایی از قله های برف دار را در خودشان ثبت کنند. فصل بهار می تواند تمام زیبایی های کوه گل رو برای بازدید کننده ها یکجا به نمایش بگذارد.

منطقه حفاظت شده دنا پر از گونه های بی نظیر گیاهی و حیوانی و یکی از بی نظیرترین مناطق اکوتوریسم در ایران است. گونه های حیوانی نادری مثل پرنده‌ زیبا و کمیاب هما، که پروازی آرام و با شکوه دارد و انواع چکاوک ها و پرنده ای به اسم «سنگ چشم» در این منطقه زیاد دیده می شود.

جانورانی مثل سمور، راسو و سنجاب ایرانی در این منطقه زندگی می کنند. این سنجاب در احیای جنگل بلوط نقش اکولوژیک بسیار مؤثری دارد.

در شهر سی سخت آثار تاریخی زیادی هم کشف شده است. بر اساس پژوهش‌های باستان‌شناسی بر روی تپه باستانی «تل اسپید» توالی گسترده‌ای از دوره های هزاره اول قبل از میلاد، یعنی دوره ایلامیان تا هخامنشیان، ساسانیان و حتی دوره های متأخرتر ایران یعنی صفویه و دوره قاجاریه شناسایی شده است.

«تل قَلات» هم که یک محوطه بزرگ سنگ چین داخل خود شهر سی سخت قرار گرفته و مربوط به دوره های بعد از ورود اسلام به ایران یعنی سلجوقی تا قاجاریه است. هر دوی این تل ها در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند.

همچنین پل های تاریخی «پاتاوه» که در اثر طغیان رود بشار بعضی از قسمت های آن تخریب شده است، از دیدنی های این منطقه محسوب می شود.

از مشخصات ویژه این پل وجود علائم و نشانه‌های سنگ‌تراشی روی سنگ‌های تزئینی آن است، اما سالم ترین پل مربوط به پل بزرگ دوره صفویه می باشد که به خوبی بازسازی شده است.116/118