در این نشست که روز سه شنبه برگزار شد، مسائل امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی مورد بررسی قرار گرفت و برنامه همکاری این نهاد در سالهای 2021- 2025 اعلام شد. در این نشست همچنین رؤسای پارلمان‌های ارمنستان، قرقیزستان، قزاقستان، روسیه، تاجیکستان و نمایندگان دفتر مدیریت سازمان پیمان امنیت جمعی حضور داشتند.
سازمان پیمان امنیت جمعی در سال 1992 و با مشارکت کشورهای ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان، ازبکستان، جمهوری آذربایجان و گرجستان تشکیل شد.
اهداف تشکیل این سازمان، محدود کردن زمینه گسترش ناتو و نفوذ آمریکا در حوزه کشورهای همسایه است، این کشورها در سال 2002 تصمیم گرفتند، این سازمان را به یک ائتلاف نظامی تبدیل کنند.
زمینه اصلی شکل گیری این سازمان اگرچه به سالهای پس از جنگ سرد بازمیگردد اما همچنان میتوان روح جنگ سرد را در درون این سازمان مشاهده کرد.
اصلی ترین علت شکل گیری این سازمان نگرانی روسیه از نفوذ ناتو در کشورهایی بوده است که پیش از این وابسته به اتحاد شوروی بودند.
چرا که ناتو به دنبال اجرای برنامه های متعدد در جهت جذب کشورهای اروپای شرقی و اقمار شوروی در درون ساختار بوده است. امری که میتوانست روسیه را در جهان پس از شوروی با موقعیت دشوار و فشار رو به افزایش رو به رو سازد.
تحت این سازمان اگرچه روسیه نتوانست کشورهای اروپای شرقی را جذب ساختار مورد نظر خود کند اما توانست همچنان همگرایی را بین بخشی از ساختارهای پیشین خود حفظ نماید. در سالهای پس از حمله 11سپتامبرعمده کارکرد این سازمان با تکیه بر کشورهای عضو آن در آسیای مرکزی، پاسخگویی به نگرانی های روسیه در خصوص حضور آمریکا در افغانستان و همینطور نفوذ ناتو در گرجستان و آذربایجان بوده است.
اما امروزه این سازمان بیش از این که نقش سنتی خود را دنبال کند می‌تواند نقش مهمی در مبارزه با تروریسم و افراط گرایی در آسیای مرکزی داشته باشد.
این مسئله از جایی اهمیت میابد که درک کنیم در طول سالهای گذشته هزاران شهروند آسیای مرکزی به کشورهای سوریه و عراق رفته اند و به گروههای تروریستی پیوسته اند. حال با طرح خطر بازگشت این افراد به آسیای مرکزی و یا افغانستان و پاکستان، نگرانی در خصوص تهدیدات آنها علیه کشورهای عضو این سازمان افزایش میابد.
گفتنی است که در طول سالهای گذشته این کشورها توانسته اند در چارچوب همکاری های چندجانبه فعالیتهای خود را در راستای مبارزه با تروریسم سازماندهی کرده و به همگرایی دست پیدا کنند. با این حال آینده این سازمان ممکن است به دلیل نقش رو به افزایش چین در آسیای مرکزی و تداخل میان تلاشهای چین برای جذب کشورهای آسیای مرکزی در معرض سوال باشد. 139/118
نویسنده: منوچهر شفیعی
بیشتر بخوانید:
آغاز نشست رؤسای شوراهای امنیت سازمان پیمان امنیت جمعی در بیشکک
