تا قبل از افتتاح سفارتخانه در سئول، سفارت ایران در توکیو مسئول هماهنگی روابط بین ایران کره جنوبی بود. دو کشور در طول این سالها همکاریهای اقتصادی، تجاری، فرهنگی و سیاسی را تجربه کردهاند. این همکاریها در برخی دورهها به دلیل عوامل سیاسی و اقتصادی با فراز و نشیبهایی همراه بوده است.
دهه 1960، جهش اقتصادی کره جنوبی
در دهه ۱۹۶۰ و زمانی که کره جنوبی درحالتوسعه اقتصادی بود، روابط تجاری و اقتصادی بین دو کشور بهبود یافت. ایران بهعنوان یکی از تأمینکنندگان نفت برای کره جنوبی در نظر گرفته میشد و معاملات تجاری بین دو کشور رشد قابلتوجهی داشت. همچنین، همکاری در زمینه صنعتی و علمی نیز در این دوره توسعه یافت.
جنگ تحمیلی و روابط ایران و کره
در دهه ۱۹۸۰، به دلیل جنگ ایران و عراق، روابط ایران و کره جنوبی کمرنگ شد و تجارت بین دو کشور کاهش یافت. باوجوداینکه کره جنوبی در طول جنگ ایران و عراق تلاش کرد تا تعادل در روابط با هر دو کشور را حفظ کند و در تحرکات سیاسی و نظامی دو طرف دخالت نکند؛ اما شرایط اقتصادی ایران در برهه جنگ باعث شد تا مراودات اقتصادی ایران از کره با کاهش چشمگیری روبهرو شود.
با پایان جنگ و بازگشت نسبی به شرایط قبل، روابط دوجانبه بین ایران و کره جنوبی توسعه یافت و کره جنوبی بهعنوان یکی از پرچمداران تجارت با ایران در منطقه شناخته شد.
شرکتهای معتبر کرهای در ایران
تا قبل از خروج یکجانبه کاخ سفید از برجام، روابط اقتصادی ایران و کره جنوبی به بالاترین سطح خود در دهههای اخیر رسیده بود. شرکتهای معتبر کره جنوبی با ایجاد نمایندگی در ایران و ارائه خدمات پس از فروش از طریق همکاری با شرکتهای ایرانی، جایگاه ویژهای در اقتصاد ایران برای خود ایجاد کرده بودند و واردات کالا از کره جنوبی یکی از تجارتهای پرسود برای بازرگانان ایرانی بوده است.
برخی از مهمترین برندهای کرهای که در ایران فعالیت داشتهاند عبارتاند از:
هیوندا (Hyundai): هیوندا یکی از بزرگترین شرکتهای خودروسازی جهان است. این مجموعه در ایران از طریق همکاری با خودروسازان ایرانی فعالیت داشت و خودروهایی همچون النترا و توسان را در بازار ایران عرضه میکرد.
سامسونگ (Samsung): سامسونگ یکی از بزرگترین شرکتهای الکترونیکی و مخابراتی جهان است. آنها در ایران فعالیتهای متنوعی از جمله تولید و عرضه تلویزیونها، گوشیهای هوشمند، لوازمخانگی و دستگاههای الکترونیکی داشتهاند.
الجی (LG): الجی یک شرکت چندملیتی کرهای است که در زمینه الکترونیک، لوازمخانگی و تجهیزات مخابراتی فعالیت میکند. آنها نیز در ایران حضور داشته و محصولاتی همچون تلویزیونها، یخچالها، ماشین لباسشویی و گوشیهای هوشمند را عرضه کردهاند.
کیا: (Kia) کیا یک شرکت خودروسازی بزرگ در کره جنوبی است و در ایران نیز حضور داشته است. آنها از طریق همکاری با شرکت سایپا خودروهایی همچون سراتو و ریو را در بازار ایران به فروش میرسانند.
تأثیر آمریکا بر روابط اقتصادی ایران و آمریکا با خروج از برجام
در سالهای اخیر، تحریمهای بینالمللی علیه ایران تأثیر قابلتوجهی بر روابط ایران و کره جنوبی داشته است. باتوجهبه محدودیتهای تجاری و مالی، حجم تجارت بین دو کشور کاهشیافته و برخی از پروژههای مشترک و همکاریهای اقتصادی به تعویق افتادهاند. بااینحال، هنوز همکاریهای فرهنگی و علمی بین دو کشور ادامه دارد. برای مثال خروج یکجانبه آمریکا از برجام در اردیبهشت 97 و تحریمهای وضع شده توسط آمریکا بر روابط اقتصادی و بانکی سایر کشورها با ایران باعث شد تا میلیاردها دلار طلب ایران از کره جنوبی در این کشور بلوکه شود. طی سالهای اخیر بارها رایزنیهای مختلفی بین مقامات دو کشور برای حل و فصل این موضوع انجام شد تا در نهایت این بدهی در شهریور 1402 و با چراغ سبز کاخ سفید به طور غیرمستقیم به ایران پرداخت شد.
روابط ایران و کره جنوبی در دهههای گذشته بین فراوانی چالشها و فرصتها متغیر بوده است. تحولات سیاسی و اقتصادی هر دو کشور، از جمله تحریمها و تغییرات جهانی، تأثیر قابلتوجهی بر روابط دوجانبه داشته است. بااینحال، باتوجهبه پتانسیلهای همکاری در موارد مختلف، همچنان فضایی برای توسعه روابط بین ایران و کره جنوبی وجود دارد.